شهرنشيني و پنجره هاي شکسته

سعید نبی زاده

انسان موجود يا به عبارت ديگر پديده اي چند وجهي ويکي از مهمترين وجوه او، بعد اجتماعي بودن اوست.بررسي سير تکاملي زندگي اجتماعي انسان،مسيري از کوچ نشيني تا ايجاد و حضور در شهرها را نشان مي دهد. گسترش زندگي اجتماعي و گسترش و تغيير نيازهاي بشري همراه با انباشت سرمايه و روي آوردن انسان به زندگي تجملاتي همچنين رشد فرهنگ و تمدن ،منجر به گسترش هر چه بيشتر روستاها و سرانجام پديد آمدن شهرها شد.دو عامل تجارت و امنيت سرآغاز ايجاد شهرها بود . بازار و دژ هسته هاي اوليه ي پديد آورنده ي شهرهاي بزرگ گرديد و سرانجام با به وقوع پيوستن انقلاب صنعتي در غرب و تمرکز عامل صنعت در شهرها ( يا گردآمدن اجتماعات به دور کانونهاي صنعتي ) گسترش شهرها و تغيير در سيماي شهرها پديدار گشت. پس از اين عامل اصلي تعريف شهر يعني معيشت منحصر به صنعت و خدمات آن را از روستا مجزا مي ساخت .

با گسترش شهرها ، معضلات و مشکلات شهري نيز گسترش يافت و به موازات کارکردهاي مثبت شهرنشيني صور منفي زندگي جمعي و اجتماعات بزرگ و شهرنشيني چهره نشان داد و عامل پديدآمدن نهادهاي نو و يا تکامل نهادهاي قبلي در کنترل وحل معضلات شهر ي . با توجه به اين امر،اکنون شهر نشيني و مدنيت پديده و گرايش غالب در مسکن گزيني انسان امروزي است و به اين سبب حل معضلات و مشکلات حاصل از زندگي شهري نيز از اهميت ويژه و خاصي در جهان امروز برخوردار است.

ترافيک،آلودگي هوا،آلودگي صوتي ،کم آبي،ساخت و سازهاي غير مجاز و غير استاندارد،بيکاري،مهاجرت از روستا به شهر وحاشيه نشيني،نبود اماکن مناسب جهت سپري  کردن اوقات فراغت و همچنين امکانات تفريحي و …..از جمله مصائب و معضلاتي است که اکثر شهرهاي بزرگ و کوچک جهان و ايران با ان دست به گريبانند.هر کدام از اين معضلات علت بسياري ازعوامل اصلي فزوني مسائل و ناهنجاري هاي اجتماعي چون جرم و جنايت،اعتياد،طلاق و…..است. نيشابور نيز از جمله شهرهايي است که از آسيب هاي فوق الذکر در امان نبوده و شهروندان آن هر روزه با اين دست معضلات و مصايب درگير شده يا شاهد آن بوده اند. آنچه مي تواند تضمين کننده ي موفقيت در بهبود وضعيت يا حل معضلات روزافزون جامعه ي شهري باشد هماهنگي و تلاش همگون همه ي نهادهاي موجود در شهر اعم از دولتي و مردمي است تمامي اعضاي يک جامعه بايد داراي اميد انگيزه و روحيه ي تلاش و همکاري براي حل مسائل زندگي شهري باشند و نهادهاي اجتماعي بايد بتوانند بهترين سازماندهي ممکن را براي استفاده ي حداکثر از نيروها و پتانسيل موجود در افراد جامعه را ايجاد کنند .

حل و فصل مشکلات شهر نشيني نيازمند مشارکت و تلاش همگاني در رفع آنهاست و به همين سبب نيز هر روز افکار و ايده هايي نو و يا نهادهايي جديد از دل جوامع شهرنشين سربر مي آورند.اصطلاحات و مفاهيمي مانند توسعه پايدار شهري،بازآفريني شهري،شهرخلاق،مبلمان شهري،نظريه پنجره شکسته،شهر سبز، ساختمان سبز،شهرهاي هوشمند، ساختمان هوشمند و بانک هاي ايده شهري همگي از مباحثي است که امروزه جهت رفع مشکلات و معضلات  شهري مورد استفاده قرار مي گيرند.

متاسفانه امروزعدم  استفاده از راه حل هاي علمي و پژوهش شده به خصوص در حوزه شهري از طرف مديران و سياست گذاران شهر خود يکي از علل مصايب گوناگون شهراست.درگير شدن مديران و اعضاي شوراها به مسايل روزمره و ارائه راه حل هاي موسمي و مقطعي و عدم توجه به مفاهيم جديد و مدرن ونداشتن يا عمل نکردن به برنامه مدون و استراتژيک در اين حوزه از آسيب هاي اساسي حوزه مديريت شهري است.

در آستانه انتخابات سرنوشت ساز شوراي اسلامي شهر و روستا سعي مي شود در سلسله مقالاتي به تبيين و تعريف اين مفاهيم و نقش آنها در حل و رفع موانع توسعه شهرمان بپردازيم.اميد انکه مورد توجه مديران و نامزدهاي اين انتخابات قرار گيرد.