اصغر زاده :اگر منافع ملي کشورم حکم کند حاضرم بابت گروگان‌گيري عذرخواهي کنم سيد محمد موسوي خوئيني‌ها:چرخ زمان به عقب برنمي گردد در 13 آبان 1358 و چند روز پس از آن که آخرين شاه ايران بعد از مدتي سرگرداني در کشورهاي مختلف سرانجام به آمريکا رفت، گروهي از دانشجويان چهار دانشگاه تهران که […]
اصغر زاده :اگر منافع ملي کشورم حکم کند حاضرم بابت گروگان‌گيري عذرخواهي کنم
سيد محمد موسوي خوئيني‌ها:چرخ زمان به عقب برنمي گردد
در 13 آبان 1358 و چند روز پس از آن که آخرين شاه ايران بعد از مدتي سرگرداني در کشورهاي مختلف سرانجام به آمريکا رفت، گروهي از دانشجويان چهار دانشگاه تهران که خود را «دانشجويان مسلمان پيرو خط امام» مي‌ناميدند، به نشانه اعتراض سفارت ايالات متحده آمريکا در تهران را اشغال کردند و ديپلمات‌هاي حاضر در ساختمان را به گروگان گرفتند.
اشغال سفارت که در ابتدا قرار بود «محدود به زمان» باشد حدود 444 روز به طول انجاميد. و سرانجام وپس از کش و قوس‌هاي فراوان و بعد از آنکه دولت‌هاي ايران و آمريکا، بيانيه حل و فصل اختلافات را که توسط دولت الجزاير و با توافق طرفين تنظيم شده بود، امضا کردند و آمريکا عملا شرايط آن بيانيه را پذيرفت، بيش از 50 گروگان آمريکايي پس از 444 روز، اجازه خروج از ايران را در تاريخ 30 دي 1359 به دست آوردند. ما دراين نوشته کوتاه برآنيم تا نيم نگاهي به تسخير کنندگان ديروز سفارت آمريکا در ايران ، بيندازيم وببينيم که امروز چه مي کنند وچه مي گويند؟
رهبر تسخيرکنندگان؛ از رهبري معنوي تا مرد خاکستري سياست شدن
سيد محمد موسوي خوئيني‌ها، روحاني جوان آن روز و سياستمدار ساکت اين روزها، بدون شک نقش غير قابل انکاري در ماجراي تسخير لانه جاسوسي دارد. او رهبر دانشجويان خط امام بود و به معناي دقيق تر، نقش رهبر معنوي اين جريان را بازي مي‌کرد و رابطه اين جوانان با مسئولان کشور به ويژه بيت امام خميني(ره) بود.
ظهر روز 13 آبان 58 محمدموسوي خوئيني ها با دفتر امام تماس مي گيرد و در مذاکره اي تلفني با مرحوم سيداحمد خميني، وي را در جريان حرکت دانشجويان قرار مي دهد و نظر امام را در اين خصوص جويا مي شود. پس از مدت کوتاهي، از او پاسخ مي شنود که امام فرموده اند خوب جايي را گرفتيد، محکم آن را نگه داريد.
بعد از آن روز دانشجويان ديگرنماز خود را به جماعت در حياط سفارت به امامت آيت‌الله موسوي خوئيني‌هاي مي‌خواندند و تحليل‌ها و توصيه‌ها او را به گوش جان مي‌خريدند. موسوي خوئيني‌ها بعد از آن ماجرا عهده دار مسئوليت‌ها فراواني در کشور شد که از جمله مي‌توان به نايب رئيسي دوره اول مجلس شوراي اسلامي، عضويت در شوراي سرپرستي صدا و سيما (1359)، دادستاني کل کشور، رياست سازمان حج ايران، نمايندگي دوره ي اول مجلس خبرگان رهبري، نمايندگي مجلس خبرگان قانون اساسي ، عضويت در شوراي بازنگري قانون اساسي و مجمع تشخصي مصلحت نظام اشاره کرد.
آيت‌الله بعد از گذشت سال‌ها در پاسخ به سوالي در مورد « اگر دانشجوياني که لانه جاسوسي را در سال 58 تسخير کردند با تفکرات کنوني شان به آن زمان بازمي گشتند، دست به چنين اقدامي مي زدند؟» گفت:« : ضرب المثلي است که مي گويد چرخ زمانه به عقب بازنگردد. يعني اگر فرض کنيم ايران به سال هاي قبل از 57 بازگردد و اگر همان شرايط تکرار شود باز هم همان کار تکرار مي شود. اما تسخير سفارت آمريکا در دل آن حوادث معنا پيدا مي کرد. من اگر در ابتدا کمي از فضاي قبل از اين حادثه گفتم به همين دليل بود. شايد سابقه نداشته باشد که امام از هيچ کاري به اين شکل تعريف کرده باشند به طوري با هيچ يک از اعضاي مرتبط با آن هم آشنايي اي نداشته باشند جز من و بخاطر آن تعبير انقلاب دوم را به کار ببرند. زماني مفهوم و ارزش اين تعريف مشخص خواهد شد که شرايط وقت را دريابيم.»
اما عده‌اي ديگر از دانشجويان ديروز، امروز رداي اصلاح طلبي به تن دارند و جامعه سياسي ايران آنها را به عنوان چپ‌ها مي‌شناسند. از جمله اين افراد مي‌توان به عباس عبدي، ابراهيم اصغرزاده، معصومه ابتکار، حبيب الله بيطرف، محمد رضا خاتمي و محسن ميردامادي اشاره کرد.
اين افراد در آن زمان از جوانان انقلابي بودند و مسئوليت هدايت دانشجويان را در سفارت به عهده داشتند. اين گروه از دانشجويان در فضاي سياسي ايران به ويژه بعد از جنگ، گروهي به نام اصلاح طلبان را تشکيل دادند و در دولت سيد محمد خاتمي عهده دار مسئوليت‌هاي مهم از جمله معاون رئيس جمهور و وزير شدند. برخي از اين دانشجويان بعد از گذشت سال‌ها از ماجراي تسخير لانه جاسوسي، اعلام کردند که حاضرند به خاطر اين حرکت خود از آمريکا معذرت خواهي کنند.
آنگونه که اصغرزاده در همين ارتباط مي گويد« اگر منافع ملي کشورم حکم کند حاضرم بابت گروگان‌گيري عذرخواهي کنم.» عباس عبدي نيز در گفت‌وگويي اعلام کرد از کار خود پشيمان است و به دوستان خود نيز توصيه مي‌کند، به خاطر اقدام خود از مردم آمريکا غذرخواهي کنند. البته بعدها، عبدي اعلام کرد که عذرخواهي نکرده است.
در سويي ديگر اما برخي از آن دانشجويان، مسير نظامي گري را پيش گرفتند و راهي جبهه شدند و پس از آن عهده دار مسئوليت‌هاي نظامي در کشور شدند. حسين دهقان، وزير دفاع دولت روحاني، رضا سيف‌اللهي، فرمانده وقت نيروي انتظامي و شهيد عباس وراميني از ديگر اين افراد بودند.
در ميان دانشجويان تسخير کننده بودند افرادي که مسيري متفاوت از ياران اصلاح گراي ديروزشان را در پيش گرفتند و در مسير اصولگرايي گام برداشتند. افرادي چون عزت الله ضرغامي و حسين شيخ الاسلام.
تسخير سفارت آمريکا در ايران، يک اتفاق بزرگ تاريخي در جمهوري اسلامي ايران است که مطمئنا هيچگاه از ذهن مردم ايران و آمريکا پاک نخواهد شد و تاثير مستقيم خود را در رابطه ايران و آمريکا خواهد گذاشت.
در مطلب و جدول زير با با سوابق و برخي اظهار نظرهاي تسخير کنندگان سفارت ايران و آمريکا در مورد سفارت آشنا شويد.
اعضاي کميته ي مرکزي تسخير
سفارت آمريکا:
ابراهيم اصغرزاده
محسن ميردامادي
حبيب‌الله بيطرف
رضا سيف‌اللهي
رحيم باطني
احمدرضا اسلامي
ديگر اعضاي فعال در جريان تسخير سفارت آمريکا در 13 آبان سال 57
سعيد حجاريان
معصومه ابتکار
عباس عبدي
کمال تبريزي
فروز رجايي فر
علي‌اصغر زحمتکش
محمد هاشمي اصفهاني
اکبر رفان
محمدرضا خاتمي
محسن امين‌زاده
رحمان دادمان
شمس‌الدين وهابي
وفا تابش
محمد نعيمي‌پور
حسين شيخ‌الاسلام
احمد حسيني
حسين کمالي
محمد چمني
محمدعلي جعفري
محمدحسين شريف زادگان
محمدجواد مظفر
مرحوم رحمان دادمان
مصطفي داننده- پايگاه تحليلي خبري نامه
