ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد! از دورهمی های صمیمی «چلّه» تا فخر فروشی های مجازی

آزاده مهدیار/ شب یلدا یا چله به عنوان بلندترین شب سال، بهانه ای برای خانواده هاست تا به رسمی دیرینه گرد هم آیند و با پهن کردن سفره ای از تنقلات با پاییز خداحافظی کنند و در آستانه فصل سرد سال بایستند.

خوراکی ها و تنقلات مصرفی مردم در این شب عموما مشترک است و بسیاری خانواده ها به ویژه بزرگان فامیل، با هر سطح درآمدی سعی می کنند لااقل بخشی از آن را تهیه کرده و میزبان فرزندان و اقوام خود باشند اما به نظر می رسد با افزایش تورم، سفره های شب چله کوچک تر می شود و ممکن است سودجویان نیز با بهره گیری از این رسم سنتی، بر اقلام این سفره نیز دستی ببرند و به گرانی ها دامن زنند.

به بازار می رویم و قیمت اقلام سفره شب چله را از بازاریان می پرسیم، آن طور که مشاهده می شود برخلاف قیمت میوه که افزایش قابل توجهی نسبت به سال قبل نداشته و در مواردی ثابت مانده است، قیمت آجیل و خشکبار چند برابر شده است. در جدول زیر قیمت آجیل به ازای هر کیلو نسبت به سال گذشته آورده شده است. (قیمت ها به تومان است.)

قیمت میوه تغییر چندانی نسبت به سال گذشته نداشته است، پرتقال هر کیلو 2500، سیب زرد 3000، هندوانه 1500، انار 3000، نارنگی 3000، خرمالو 4000 و قیمت شیرینی تر هر کیلو 16000 و شیرین خشک 14000 که نسبت به سال گذشته با اختلاف حدودا 5 هزار تومان گران شده است.

در این میان رسومی نه چندان کهنه نیز در شب چله ایرانیان وجود دارد که کار را برای برخی خانواده ها دشوار کرده است، مانند رسم «شب چله ای» برای تازه عروسان و تازه دامادها به این صورت که خانواده ها لباس و کفش و کیف زمستانی برای عروس و داماد خود تهیه می کنند و گاه با تهیه سایر تنقلات شب یلدا و هزینه مجزایی برای تزیین و چیدمان آن، قیمت این دورهمی را عجیب افزایش می دهند.

با قوت گرفتن شبکه های مجازی به ویژه شبکه اجتماعی اینستاگرام که امکان نمایش دادن تصاویر، ویدئو و متون مختلف را فراهم آورده، باب مخارجی دیگر را نیز باز کرده است از جمله لباس ویژه شب یلدا یا گیفت (هدیه) خاص این شب و مواردی از این دست. گویی این فضا قاعده ای پیدا کرده تا اعضای آن در رقابتی مجازی به نمایش داشته های خود بپردازند و زمانی که این داشته ها به مادیات و فخرفروشی های ظاهری تقلیل پیدا می کند، شب گرم و دلچسب چله را هم به فضای سرد و تصنعی مجازی بدل می کند که بسیاری به جای دور هم جمع شدن و گفتن و خندیدن، سر در تلفن های همراه خود دارند تا در این رقابت تنگاتنگ عقب نمانند.

در هر حال «خیام نامه» با تبریک پیشاپیش شب یلدا امیدوار است اعضای هر خانواده با رعایت حال یکدیگر و نیز در نظر گرفتن شرایط اقتصادی غالب افراد جامعه، اسراف را که از سوی هیچ مسلک و آیینی پذیرفته شده نیست، کنار بگذارند و با آسان گرفتن در این روزهای سخت، شب هایی با خاطره های واقعی و شیرین برای خود بسازند.