بودجه ی ۹۷ شهرداری؛ تکرار گذشته، خالی از نوآوری

سهم «محیط زیست شهری» ازبودجه شهرداری تنها 1.5درصد است

فروغ خراشادی/ پیش نویس بودجه سال ۹۷ شهرداری نیشابور، آخرین بررسی ها و تغییرات را از سر می گذراند.  ظرف یکی دو ماه اخیر، در جلسات متعدد شورای شهر و کمیسیون تلفیق،  موارد گوناگون بررسی شده و اینک برای نهایی شدن، به یک هفته زمان نیاز دارد.

بررسی اولیه بودجه نشان می دهد که در آن تفاوت ساختاری چشمگیری با بودجه های مصوب سال های پیشین، به چشم نمی خورد جز این که در بخش اعتبارات، با افزایش ۱۳ میلیارد تومانی مواجه است؛ افزایشی که به گفته ی صادقی، رییس کمیسیون مالی شورا، از محل اخذ وام، فروش اموال غیر منقول و افزایش وصول مطالبات معوق،  تامین خواهد شد.

در بودجه ی ۹۷ شهرداری نیشابور، استقلال واحدهای عملیاتی و اجرایی به تفکیک مناطق و سازمان ها لحاظ شده و بر اساس ادعای نجفی، شهردار، مسئولیت پذیری دستگاه های وابسته، برون سپاری فعالیت ها و احقاق مطالبات مردمی، رویکرد اساسی آن بوده است.

کار بررسی بودجه ۹۷ در کلیت، به انجام رسیده  اما هنوز به بررسی سازمان های زیر مجموعه نرسیده است بنابر این گمان می رود با تغییراتی در ریز برنامه های پیوستی و تعیین سیاست های بودجه ای، روبه رو شویم.

محیط زیست در برنامه های پیوستی

یکی از محورهای توسعه ی حیات انسانی، توسعه و تحکیم زیر ساخت های زیست محیطی است که معمولا در ردیف های بودجه ی عمومی، در رتبه های پایین قرار می گیرد. بودجه بندی شهرستان هم با نیم نگاهی به سیاست های کلی، از این قاعده مستنثی نیست: رقم پیشنهادی در سه بخش تفکیک آب شرب شهری از آب خام (آبیاری فضای سبز)، مدیریت پسماند و آلودگی هوا، در بودجه ی ۹۷ شهرستان، ۲میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان است که حدود یک و نیم درصد رقم کل بودجه ی نیشابور است.

آموزش فرهنگی بر زیر ساخت سخت افزاری استوار می شود

برای بررسی بیشتر سرفصل ها و پیوست های بودجه با آقای شهردار و یکی از اعضای شورای شهر، گفتگو کردیم؛ به عنوان نخستین پرسش، از مدیریت پسماند و نابسامانی جمع آوری، دفن و امحای زباله پرسیدیم و این که برای حل این معضلات، در بودجه ی ۹۷، پیش بینی خاصی صورت گرفته است؟ همچنین درباره ی تفکیک غیر بهداشتی و خارج از ضوابط افراد شاغل در این زمینه، پرسش هایی مطرح کردیم.

شهردار نیشابور در پاسخ به این سوال ها می گوید: برای مدیریت پسماند، نیاز به زیرساخت های سخت افزاری داریم؛ باید فضاهای لازم برای مشارکت مردمی و تفکیک از مبدا مهیا شود. از دیگر سو انجام این امور هم با تهیه ی زیرساخت های نرم افزاری میسر می شود. بگذارید این طور بگویم: در گام اول نیاز مند شناسایی افراد غیرمجاز در زمینه ی جمع آوری پسماندها هستیم؛ گام بعدی ایجاد مرکز جمع آوری ست و در نهایت کار فرهنگی و آموزشی باید انجام شود. عکس این فرایند، اگر چه در کشور انجام می شود، اما اقدامی پوپولیستی است و در میان و بلند مدت، محکوم به شکست است.

صادقی، عضو کمیسیون مالی شورا، در همین زمینه می گوید: ما فعلا تنها در زمینه ی دفع و دفن کامل زباله ها  و بهینه سازی شرایط سایت «کال شور» قدرت اجرایی داریم و در این خصوص، اعتباری در حد یک میلیارد تومان، در نظر گرفته ایم. بقیه مسائل، نیاز به مطالعه و زیرساخت هایی دارد که با توجه به رویکرد شهرداری که تکمیل پروژه های معوقه است، در سال ۹۷ قابل انجام نیست.

فرهنگ جایگزینی وسایل تردد بر جایگزینی سوخت، مقدم است

شهردار نجفی ضمن اشاره به فرایند طولانی توسعه ی جایگاه های CNG  همچنین نیاز به حضور بخش خصوصی در این زمینه، درباره ی چاره جویی در خصوص آلودگی هوا می گوید: تردد موتوری در شهری با وسعت نیشابور، توجیه ندارد و دوچرخه در این جا، گزینه ی مناسب تری است. اما چون بدون زیرساخت نمی شود کار فرهنگی انجام داد، اولویت ما ایجاد گذرگاه های ویژه ی دوچرخه در طول خیابان هاست که در برنامه ی امسال، نمی توان جایگاهی برایش تعریف کرد. بنزین یورو4 هم فعلا در کلان شهرها توزیع می شود و بعید می دانم ظرف این یکی دو سال، به نیشابور برسد بنابر این، در حال حاضر، راهکار عملی کاهش آلودگی هوا، کاهش مصرف سوخت است.

شهردار به طرح های تشویقی استفاده از اتوبوس هم اشاره کرده می گوید: فعلا دو خط ۱۴ و ۲، مجهز به وای فای و اینترنت رایگان شده است و این تعداد از سال آینده، به ۴ خط افزایش می یابد.

صادقی در همین زمینه، پاسخ شهردار را کامل کرده می افزاید: فقط تعمیرات و بهسازی ناوگان حمل و نقل شهری، در دستور کار قرار گرفته و مبلغ یک میلیارد تومان به این بخش اختصاص داده شده است.

از آن جا که ۶۰ درصد ناوگان اتوبوسرانی در دست بخش خصوصی است، باید دید که آیا تعمیرات و بهینه سازی ناوگان حمل و نقل شهری، ضمانت اجرایی دارد؟ صادقی در پاسخ می گوید: با توجه به اختصاص یارانه ی دولتی به شرکت های  اتوبوس رانی بخش خصوصی، اعمال قانون از محل توقیف این یارانه ها، میسر می شود اما امیدواریم کار به آن جا نکشد و بهسازی ناوگان با همکاری داوطلبانه بخش خصوصی انجام شود.

بحران آب؛  بارش کمینه و مصرف بیشینه

بارش های رو به کاهش سال های اخیر، در خراسان و به ویژه نیشابور، محوریت کشاورزی و صنایع سنگینی که بیشترین مصارف آب را به خود اختصاص می دهند و آبیاری فضاهای سبز و بوستان های شهری، بر بحران کم آبی می افزاید.

از این رو یکی از اولویت های مدیریت شهری در حوزه ی آب، می تواند جداسازی آب آشامیدنی از آب تصفیه نشده باشد؛ کاری که اگر چه در مسیر سی متری_ بولوار جمهوری تا بهشت فضل، انجام شده، اما ادامه ی طرح و توسعه ی آن، با توجه به مستندات موجود و برنامه های پیوستی، ضروری به نظر می رسد.

بودجه ی پیش بینی شده، ۹۰۰ میلیون تومانی، در این راستا اگر چه اندک است اما شاید آغاز دیگری در مسیر  نیل به مصرف بهینه ی آب باشد.

نوسازی شبکه ی انتقال آب نیز که یکی از راهکارهای پیش گیری از هرز و هدر رفت آب است، در وظایف اداره ی آبفاست؛ تنها گزینه ای که شورای شهر و شهرداری می توانند در آن وارد شوند، بر اساس تبصره ی ۳، افزودن مبلغی به قبض های آب است تا از محل درآمد حاصله، تامین اعتبار لازم برای نوسازی شبکه انتقال صورت گیرد. حساسیت همگانی و درک بحران پیش رو در زمینه ی کم آبی اما، مهم ترین گزینه ای ست که بدون نیاز به بودجه، تنها با رعایت حد مصرف بهینه، قابل انجام است.

منفعت عمومی بر اساس تقاضاهای مردمی

در جلسات مشترک شورا، کارشناسان و شهردار، انطباق ردیف های بودجه پیشنهادی با برنامه های شهرداری چک شده است اما هنوز هم احتمال اعمال تغییرات در بررسی های شورا  وجود دارد. از جمله در بخش محیط زیست که در سه بخش تفکیک آب شرب شهری از آب خام، مدیریت پسماند و آلودگی هوا، در بودجه ی ۹۷ شهرداری، رقم ۲میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان می تواند دستخوش تغییراتی گردد به شرط آن که عقربه ی قطب نمای بودجه، اهمیت محیط زیست را هم نشان کند!

مرگ درختان، محل درآمد!!

خیام نامه از شهردار درباره ی محل یکی از درآمدهای بودجه که با تخریب محیط زیست محقق می شود، پرسید: درآمد حاصل از جریمه ی قطع یا صدمه به درختان، مبلغ قابل توجهی ست؛ رفتار شهروندان چنین ردیفی را در بودجه گنجانده است؟

نجفی با تایید این مطلب عنوان می کند که شهرداری در پی اعمال قانون است و ناگزیر به جریمه هم رو می آورد اما هدف کسب درآمد از تخریب محیط زیست نیست؛ بلکه پیش گیری از آسیب های بیش تر است.

آن چه فعالان محیط زیست از بودجه می خواهند

پرسش های طرح شده با مسئولان را این بار با یک فعال محیط زیست مطرح می کنیم؛ محمد حسن کلیدری چهره ای شناخته شده در استان و حتی در میان فعالان محیط زیست کشور است. با نگاهی به بودجه ی پیشنهادی شهرداری، دغدغه های همیشگی اش را باز مطرح می کند.

می گوید: در این بودجه از کمربند سبز شهری که مانع هجوم ریز گردها به شهر می شود، خبری نیست. از طرح سامان دهی سگهای خیابانی، عقیم سازی و اختصاص محلی برای اسکان ایمن و بهداشتی این موجودات هم حرفی نیست.

عضو شورای هماهنگی محیط زیست و منابع طبیعی کشور معتقد است: رویکرد محیط زیستی در بودجه با توجه به اهمیت موضوع، در این برنامه جدی گرفته نشده است. به عنوان مثال در سال بین ۱۸۰ تا ۲۰۰ میلیمتر بارش داریم؛ هدایت و جمع آوری این آب های سطحی( خام)، در مساله ی آبیاری فضای سبز شهری بسیار کارآمد خواهد بود که به نظر نمی رسد در بودجه لحاظ شده باشد.

این فعال محیط زیست می افزاید: در بحث پسماند و جمع آوری زباله هم، کال شور در محور نیشابور به کاشمر، تبدیل به انباشتگاه زباله، از همه ی انواع عفونی( بیمارستانی)، صنعتی و  خانگی شده است. زباله گردها هم در همان شرایط مشغول کارند و فاجعه ی زیست محیطی که موجب تغییرات چشمگیری در آن منطقه شده است، علاوه بر انسان ها، جانوران آن زیست بوم را تحت تاثیر منفی قرار داده است.

درباره ی آلودگی هوا، نظر دبیر انجمن جوانان حامی طبیعت خراسان،کلیدری، با شهردار یکی است؛ او هم معتقد است با توجه به پیشینه ی نیشابوریان در استفاده از دوچرخه، ایجاد زیر ساخت لازم امن و ایمن برای همه ی افراد، بانوان، کودکان و آقایان، جهت استفاده از دوچرخه در مسیرهای کاری، از کارهای مثبتی ست که البته جای خالی اش در بودجه ی ۹۷ حس می شود.

بودجه ی سال آتی نیشابور در بررسی کلیات ش طبق گفته های محمد کاظم صادقی بر سه محور تمرکز دارد: نخست تطبیق پروژه های عمرانی با برنامه ی شهردار؛ دوم تکمیل پروژه های نیمه تمام سالیان پیش و در نهایت رسیدگی به تقاضاهای مردمی و انطباق تحقق آن ها بر اساس منفعت همگانی. با این اوصاف  اگر از عهده ی اولویت ها و بازپرداخت وام های پیشین برآید، با آن چه  باقی می ماند، قرار است اعتبار پیش بینی شده در عرصه های مختلف را تامین کند؛ عرصه هایی که جز با توجه ویژه به محیط زیست، که حیات همه ی ما به آن قائم است، عقیم می ماند.