مريم عارفي پور– اجراي طرح هدايت تحصيلي از سال ها پيش در حال اجراست و با بررسي نمرات در سال اول متوسطه دوم، اولويت هاي دانش آموز مشخص مي شود و بر اساس آن مي تواند انتخاب رشته کند. به گفته ي رئيس آموزش و پرورش نيشابور ، اجراي طرح هدايت تحصيلي، که اجراي […]
مريم عارفي پور– اجراي طرح هدايت تحصيلي از سال ها پيش در حال اجراست و با بررسي نمرات در سال اول متوسطه دوم، اولويت هاي دانش آموز مشخص مي شود و بر اساس آن مي تواند انتخاب رشته کند. به گفته ي رئيس آموزش و پرورش نيشابور ، اجراي طرح هدايت تحصيلي، که اجراي آن براي نخستين بار از امسال در پايه نهم (به جاي پايه دهم) آغاز شده است، کاملا بر اساس شاخص هاي علمي است. به گفته قوامي نژاد، بر خلاف اظهارات برخي والدين که به انتخاب اجباري رشته و بدون حق انتخاب دانش آموز معترض اند، اجباري در کار نبوده و حق انتخاب دانش آموزان در آن لحاظ شده است.
رشته ي تجربي در صدر انتخاب
دانش آموزان
رييس اداره آموزش و پرورش نيشابور، در گفتگو با خبرنگار «خيام نامه» گفت: در حال حاضر 36 درصد از دانش آموزان سال اولِ متوسطه دوم به رشته هاي کارودانش هدايت شده اند و مابقي وارد رشته هاي نظري شده اند و در اين ميان بيشترين دانش آموز را رشته تجربي دارد و پس از آن رشته ي انساني در رتبه دوم و رشته ي رياضي نيز کمترين انتخاب را دارا بوده است.
وي افزود: از ابتداي شکل گيري آموزش و پرورش، طرح هدايت تحصيلي در پايه دهم اجرا مي شد اما اکنون با توجه به تغيير در نظام آموزشي، در پايه نهم دانش آموز هدايت تحصيلي مي شود.
رييس اداره آموزش و پرورش درباره ي کمبود ظرفيت در برخي رشته ها، گفت: برخي رشته ها مانند رشته هاي فني و حرفه اي با تقاضاي بيش از ظرفيت مواجه هستند که براي حل مشکل، قانونِ خارج از دستگاه اجرا مي شود به اين صورت که درس هاي نظري توسط آموزش و پرورش گذرانده مي شود اما دروس عملي را خارج از مدرسه و با کمک گرفتن از کارخانه ها و موسساتي که امکانات کافي دارند، مي گذرانند.
فرهنگ سازي براي هدايت تحصيلي ضروري است
اجراي هدايت تحصيلي قطعا با موانع و مشکلاتي مواجه است که يکي از اين مشکلات اعتراض اولياء و دانش آموزان درباره ي رشته ي پيشنهادي آنهاست چرا که اجراي اين طرح در ابتدا ايراداتي دارد و ممکن است دانش آموز احساس کند حق او ضايع شده است. پيش از اجراي طرح هدايت تحصيلي، دانش آموزان صرفا بر اساس علاقه، انتخاب رشته مي کردند و ساير شاخص ها مورد بررسي قرار نمي گرفت. طبيعي است که اجراي اين طرح، در ابتدا با مخالفت والدين و دانش آموزان مواجه باشد و فرهنگ سازي کامل آن، زمان بر خواهد بود.
يکي از مشکلات اصلي دانش آموزان، عدم امکان انتخابِ رشته ي مورد علاقه شان است. قوامي نژاد در اين باره گفت: سال گذشته آزموني برگزار مي شد که نتيجه ي اين آزمون در تراز دانش آموز براي انتخاب رشته موثر بود، متاسفانه برخي دانش آموزان اين آزمون را جدي نگرفتند و در نهايت نتواستند به رشته ي مورد علاقه شان وارد شوند.
وي درباره برگزاري آزمون ها گفت: از سال تحصيلي آينده يک آزمون در پايه ي هفتم و دو آزمون در پايه هشتم و دو آزمون ديگر در پايه نهم برگزار مي شود. در نهايت نمرات کسب شده از اين آزمون هاي سه ساله و نمراتي که در طول سال تحصيلي کسب مي کنند، در انتخاب رشته تاثيرگذار خواهد بود.
يکي ديگر از مشکلات اين روش، اعتراض والدين و عدم آگاهي شان از نحوه اجراي طرح و مزاياي آن است.
رييس آموزش و پرورش در اين باره مي گويد: براي اجراي هر طرحي بايد اطلاع رساني کافي صورت گيرد و فرهنگ سازي انجام شود. والدين معترض، با مراجعه به ما و پس از توضيح اين طرح و کسب اطلاعات، متوجه فوايد آن مي شوند و با ما در اجراي بهتر اين طرح همراه مي شوند.
سوال ديگري که در اين زمينه مطرح مي شود، بحث تعديل رشته هاست، چرا که در چند سال گذشته، هجوم دانش آموزان به سوي رشته ي تجربي بوده و بيشترشان به انتخاب اين رشته علاقمند بودند.
قوامي نژاد در اين باره مي گويد: در اين طرح بر اساس شاخصه هاي استعداد، نظر مشاور، نظر اوليا و نمراتي که دانش آموز در دروس تخصصي هر رشته کسب نموده، تراز وي مشخص شده و بر اساس آن تا 12 الويت براي وي در نظر گرفته مي شود.
بنابراين همه ي شاخص ها براي انتخاب درست و عاقلانه در نظر گرفته مي شود و در نهايت دانش آموز با نظر مشاور و گرفتن نظر کتبي ولي، انتخاب رشته مي کند و اين طرح مي تواند وضعيت کاريابي را در آينده بهبود بخشد.
قوامي نژاد در پايان گفت: پس از اضافه شدن پايه ششم به نظام آموزشي، اولين سالي است که طرح هدايت تحصيلي اجرا مي شود، بديهي است که با موانع و مشکلاتي روبرو باشد اما قطعا از گذشته بهتر است. دانش آموزان پيش از اين آزمون هايي را که در کلاس هفتم، هشتم و نهم برگزار مي شد، جدي نمي گرفتند بنابراين در انتخاب رشته ي خود ناکام مي ماندند. اما از اين پس با اطلاع رساني درست و برگزار شدن جدي تر اين آزمون ها، قطعا روند انتخاب رشته بهبود مي يابد.
تجربه ديگر کشورها در هدايت تحصيلي
هدايت تحصيلي اگر به درستي اجرا شود، مي تواند به ادامه تحصيل و کاريابي دانش آموز کمک کند. محمد خرم آبادي يکي از معلمين مامور به خدمت در خارج از کشور است که چند سال در اتريش تدريس نموده است.
وي درباره وضعيت هدايت تحصيلي دانش آموزان در خارج از ايران گفت: دانش آموزان در خارج از کشور به صورت کيفي نمره مي گيرند و مانند طرح جديد آموزشي در ايران پس از گذراندن دوره متوسطه اول وارد دوره ي دوم مي شوند و براساس نمرات، استعداد و علايق دانش آموز، آن ها را در رشته هاي نظري و فني تقسيم بندي مي کنند.
به گفته وي آن چه اکنون در کشور در حال اجراست، تشابه زيادي با فرايند انتخاب رشته دوران متوسطه در نظام آموزشي و تجربيات روز دنيا دارد.
آن چه مسلم است انتخاب رشته در دوران متوسطه دوم يکي از سرنوشت سازترين انتخاب ها در دوران تحصيلي هر دانش آموز است که مي تواند مسير کلي تحصيلي وي را مشخص کند. دغدغه هاي همه ي خانواده ها انتخاب درست و آينده دار فرزندشان در اين دوره است. اما انتخاب درست نياز به شاخصه هايي دارد و فقط بر اساس علاقه نمي توان تصميم گيري کرد. انتخاب بر اساس علاقه صرف و بدون در نظر گرفتن پارامترهاي علمي، مشکلي است که خود مي تواند آغازگر چالش هاي بعدي در ادامه تحصيل دانش آموز در دانشگاه و ورود به بازار کار باشد.
