آیا افتادگی دریچه میترال درمان دارد؟

دکتر ریحانه تکلّو

در قسمت چپ قلب دو حفره وجود دارد، دهلیز چپ و بطن چپ؛ دریچه میترال بین این دو قرار دارد. وقتی دریچه میترال به طور کامل بسته نشود، افتادگی دریچه میترال رخ می دهد.

افتادگی دریچه میترال (پُرولاپسِ دریچه میترال) گاهی منجر به پس زده شدن خون به داخل دهلیز چپ می شود که به این وضعیت نارسائی دریچه میترال می گویند.

در اکثر افراد، افتادگی دریچه میترال تهدید کننده  زندگی نیست و نیازی به درمان یا تغییر در سبک زندگی ندارد. هر چند که، برخی افراد مبتلا نیاز به درمان دارند.

افتادگی دریچه میترال با این که اختلالی مادام العمر است، اما بسیاری از افراد مبتلا به این وضعیت، هیچ گونه علائمی ندارند. هنگامی که این وضعیت در این افراد تشخیص داده می شود، ممکن است از این که مبتلا به این وضعیت قلبی هستند شوکه شوند.

رخ دادن علائم و نشانه ها ممکن است به دلیل پس زده شدن خون به واسطه ی دریچه (نارسائی دریچه) باشد. علائم پرولاپس می توانند در افراد مختلف متنوع و متفاوت باشند. علائمی از قبیل:

• ضربان قلب شدید یا غیرعادی
• احساس سرگیجه یا سبکی سر
• مشکل تنفس یا تنگی نفس (معمولا در وضعیت خوابیده به حالت صاف یا در حین فعالیت فیزیکی)
• خستگی
• درد قفسه سینه که علت آن سکته ی قلبی یا بیماری عروق کرونری نیست.

هنگامی که قلب به خوبی کار می کند، دریچه میترال هنگام انقباضِ کاملِ بطن چپ، بسته می شود و از پس زده شدن خون به محفظه ی بالایی و چپ قلب (دهلیز چپ) جلوگیری می کند. اما در برخی افراد مبتلا به افتادگی دریچه قلب، یکی از برگچه های دریچه میترال یا هر دوی آن ها هر بار که قلب منقبض می شود، مانند یک چتر نجات به درون دهلیز چپ تحدب پیدا می کند.

این تحدب یا برآمدگی می تواند مانع محکم بسته شدن دریچه شود. وضعیتی را که خون به واسطه ی دریچه پس زده می شود نارسائی دریچه میترال می گویند. اگر تنها مقدار کمی از خون به داخل دهلیز چپ پس زده شود ممکن است مشکلی ایجاد نکند.

نام دیگر افتادگی دریچه میترال سندرم کلیک – مورمور است؛ هنگامی که متخصص قلب به وسیله ی گوشی به قلب فرد گوش می دهد، ممکن است هنگام برآمده شدن برگچه های دریچه صدایی کلیک مانند بشنود که پس از این صدای مور مور مانندی که ناشی از برگشت خون به درون بطن است شنیده می شود.

افتادگی دریچه می تواند در هر سنی رخ دهد. علائم جدی افتادگی دریچه میترال بیشتر در مردان بالای ۵۰ سال به وقوع می پیوندند. این عارضه ممکن است به صورت خانوادگی باشد و با چندین بیماری و وضعیت سندرم دیگر مرتبط باشد.

با اینکه بسیاری از افراد مبتلا به افتادگی دریچه میترال هیچ گاه دچار مشکل نمی شوند اما عوارضی در این افراد می توانند رخ دهند که ممکن است شامل موارد زیر باشند:

نارسایی دریچه میترال:

شایع ترین عارضه، وضعیتی است که در آن دریچه، خون را به درون دهلیز چپ پس می زند. مرد بودن یا داشتن فشار خون بالا خطر نارسائی دریچه میترال را افزایش می دهد. اگر نارسائی شدید باشد، ممکن است فرد برای ترمیم یا تعویض دریچه جهت جلوگیری از نارسائی قلبی به جراحی نیاز داشته باشد

مشکلات ریتم قلب یا آریتمی:

ریتم های غیرعادی قلب بیشتر در محفظه های بالائی قلب رخ می دهند. این بی نظمی ها می توانند آزار دهنده باشند اما معمولا تهدید کننده ی زندگی فرد نیستند.

افراد مبتلا به نارسائی یا تغییر شکل شدید دریچه میترال، بیشترین خطر مبتلا شدن به مشکلات ریتمی قلب را دارند که می توانند جریان خون در قلب را نیز تحت تاثر قرار دهند.

عفونت دریچه قلب یا اندوکاردیت:

داخل قلب توسط لایه ای نازک به نام اندوکاردیوم پوشیده شده است. عفونت این لایه داخلی را اندوکارتیدیس می نامند. غیرعادی بودن دریچه میترال احتمال مبتلا شدن به اندوکارتیدیسی را که عامل باکتریایی دارد، افزایش می دهد.

این عفونت می تواند سبب آسیب بیشتر به دریچه شود. ممکن است برای افراد در معرض خطر شدید اندوکارتیدیس جهت کاهش خطر عفونت، قبل از این که فرایندهای مشخص پزشکی و مربوط به دندان (عفونت های دندانی که به قلب ربط پیدا می کنند) انجام شوند آنتی بیوتیک تجویز شود.

اگر فرد دارای علائم باشد پزشک ممکن است داروهایی معین را برای درمان درد قفسه سینه مرتبط با افتادگی دریچه میترال، بی نظمی های ریتمی قلب یا عوارض دیگر تجویز کند. برخی دارو هایی که ممکن است تجویز شوند شامل موارد زیر هستند:

بتا بلاکرها:

این داروها به جلوگیری از تپش های غیر عادی قلب به واسطه ی آرام و ضعیف کردن ضربان قلب که منجر به کاهش فشار خون می شود کمک می کنند. بتا بلاکر ها نیز کمک می کنند تا عروق خونی استراحت کرده و منبسط شوند تا عبور جریان خون بهبود یابد.

دیورتیک ها یا داروهای ادرار آور:

پزشک ممکن است قرص های ادرار آور جهت کاهش مایعات بر روی ریه ها تجویز کند.

آسپرین:

اگر فرد مبتلا به افتادگی دریچه میترال باشد و سابقه ی سکته مغزی را داشته باشد پزشک ممکن است جهت کاهش خطر لخته های خونی آسپرین تجویز کند.