کاريکاتور، هنري که در لحظه اتفاق مي افتد
کاريکاتور، هنري که در لحظه اتفاق مي افتد

«کاريکاتوريست هنرمندي است متفکر و صاحب انديشه که عليه عقب ماندگي ها و نا به ساماني هاي ذهني، فکري و عملي انسان معاصر بر مي آشوبد و با کشيدن تيغ برنده ي اعتراض در قالب طنز تلخ و يا گشودن لب خند در قالب شوخي با پديده هاي ادراکي، اعماق دل را جلا مي دهد.» […]

10«کاريکاتوريست هنرمندي است متفکر و صاحب انديشه که عليه عقب ماندگي ها و نا به ساماني هاي ذهني، فکري و عملي انسان معاصر بر مي آشوبد و با کشيدن تيغ برنده ي اعتراض در قالب طنز تلخ و يا گشودن لب خند در قالب شوخي با پديده هاي ادراکي، اعماق دل را جلا مي دهد.» (صحفي، سيد محمد،1376)

کارتون يا کاريکاتور نوعي نقاشي است که سوژه را به صورت طنز و حنده آوري ترسيم مي کند اين واژه از زبان ايتاليايي وام  گرفته شده . و هنري است که  قبل از روزنامه نگاري و حتي صنعت چاپ وجود داشته است .کاريکاتور در قرن هفده و توسط کراچي در کشور  ايتاليا پايه گذاري شد ه است .. در ايران اولين کارتون ها توسط هفته نامه ملانصرالدين که در قفقاز آذربايجان چاپ مي شد (در دوره انقلاب مشروطه) به جامعه معرفي شد.اولين کسي که اين هنر را در ايران پايه گذاري کرد عظيم زاده نقاش اهل تبريز بود . در شهرمان نيشابور جواني خوش فکر و اهل ذوق به نام هادي لگزيان ،همشهريان ما را با اين هنر شاد و مفرح آشنا کرده است . او که کارشناس راديولوژي است هنر کاريکاتور  را وارد زندگي روزمره خود کرده است .. گفتگوي صميمانه ما را با او ملاحظه مي کنيد .

اولين کارتون ترسيم شده توسط شما کي و در کدام نشريه به چاپ رسيده است ؟

اولين اثر من در نشريه وزين صبح نيشابور به چاپ رسيد و موضوع آن کارتوني درباره ساخت نيروگاه در نيشابور بود .اين کاريکاتور را شخصا به دفتر نشريه بردم و با تشويق زنده ياد سعيد کاوياني سردبير محترم نشريه روبرو شدم و اين برخور انقدر در من موثر افتاد که تا کنون اين هنر را ادامه داده ام.

دليل جذب شدن شما به هنر کاريکاتور چه بوده است؟

از دوره تحصيلي ابتدايي به نقاشي علاقه مند بودم و در مسابقات هنري هم شرکت مي کردم وکسب  مقام اول شهرستان در رشته نقاشي يادگار همان دوران است .اما آنچه مرا جذب هنر کاريکاتور کرد تماشاي کارتونهاي تلويزيوني مخصوصا کارتون پلنگ صورتي و نقاشي از شخصيتهاي اين کارتون جذاب بود .ديگر عامل تماشاي برنامه تلويزيوني خاطرات ماه رمضان بود که توسط استاد عبدي اجرا مي شد وبا کشيدن کارتون مخاطب را جذب خود مي کرد .

اما نقطه عطف زندگي هنري شما هنگام ورود به دانشگاه و آشنايي با بزرگان اين رشته هنري روي داد داستان چه بود؟

بله من ابتدا در رشته راديولژي و در مقطع کارداني در دانشگاه پيراپزشکي مشهد قبول شدم  و آنجا بود که همکاري با صفحه کتاب و دانشجو را در روزنامه قدس شروع کردم و اين همکاري بمدت دو سال ادامه يافت .ضمنا در مدت اقامتم در مشهد با دوستان و همکاران انجمن کاريکاتور مشهد را تشکيل داديم و اين کار به مدد همکاري سازمان تبليغات اسلامي خراسان صورت گرفت .از ديگر فعاليتهاي هنريم شرکت در نمايشگاههاي جمعي و انفرادي و شرکت در نمايشگاه شهر پاک بود که به همت شهرداري مشهد برگزار شد و من موفق به کسب لوح تقدير شدم .

و پس از آن چه اتفاقي افتاد؟

پس از آن براي ادامه تحصيل در مقطع کارشناسي عازم تبريز شدم و خوبي کار اين بود که مجبور بودم در تهران توقف کنم و اين کار فرصتي به من داد که از نزديک با نشريه معروف گل آقا و شخص کيومرث صابري از نزديک اشنا شوم و با شرکت در مسابقه بمب اتمي مجله گل اآقا همکاري خود را با اين نشريه آغاز کنم . آنجا بود که با استادان طنز و کاريکاتور ايران همچون علي ديواندره اي «رادمند»نيستاني ضيايي «ارباني و………اشنا شدم و هنر و شخصيتم در آن مقطع اعتلا يافت و من  بخشي از  رشد هنري خودم را مديون آن مقطع زماني و آشنايي با آن بزرگان مي دانم .ضمنا همزمان با همکاري با نشريه گل اقا به خانه کاريکاتور ايران هم رفت و آمد داشتم و دوره هاي عالي آموزشي را آنجا طي کردم و از مصاحبت استاداني همچون طباطبايي و برومند بهره کافي بردم ..

تا کنون با چه نشرياتي همکاري داشته ايد؟

همانطور که گفتم نشريه صبح نيشابور اولين کارتون مرا را چاپ کرد پس از آن با روزنامه هاي قدس «کيهان کاريکاتور» هفته نامه توانا و نهايتا هفته نامه خيام نامه همکاري داشته ام .

آيا در مسابقات جهاني هم شرکت داشته ايد ؟

بله راه يابي به نمايشگاه کاريکارتور کونکه هيست بلزيک و و نمايشگاه ايدين دوغان ترکيه را در کارنامه هنري ام دارم .

از خاطرات اين رشته هنري بگوييد که گاهي آدم را به دردسر مي اندازد آيا مورد خاصي براي شما پيش آمده است ؟

در دوران تحصيلم هميشه گوشه دفتر هايم پر از نفاشي و کاريکاتور بود و ضمنا در و ديوار مدرسه هم از دست من در امان نبود لذا سرزنش معلمين را هميشه همراه خود داشته ام و حتي يکبار با کشيدن کاريکاتور معاون مدرسه روي ديوار تا مرحله اخراج پيش رفتم که در نهايت با پادر مياني پدرم مساله با خير و خوشي تمام شد .کاريکاتور هنري است که مستقيما با سوژه در گير مي شود و چون پاي طنز و خنده به ميان مي آيد لذا بعضي ها از اين کار خوششان نمي ايد و با هنرمند سر شاخ مي شوند .

در حال حاضر چه فعاليت هنري را دنبال مي کنيد؟

در حال حاضر با نشريه محبوب شهرمان خيام نامه همکاري مستمر  دارم و . ضمنا با شرکت در مسابقات کارتون داخلي و خارجي و تصوير سازي کتاب به خلاقيت هنر ي ام ادامه مي دهم .و در زمينه آموزش اين هنر براي علاقه مندان کلاسهاي آموزشي در محل فرهنگسراي سيمرغ برگزار کرده ام ناگفته نماند مدتهاست در پي راه اندازي انجمن کاريکاتور نيشابور هستيم که تا کنون مو فق به اين کار نشده ايم اين حرکت ياري مسولين را طلب مي کند که تا کنون به نتيجه نرسيده است .

از خلوت خود با هنر کاريکاتور بگوييد چه صفاتي در انسان بايد وجود  باشد تا اينکه تبديل به کاريکاتوريست شود؟

مهمترين صفت در اين هنر صداقت است .صداقت با خود و جامعه که اگر اين صفت در هنرمند کاريکاتوريست نباشد موفق نخواهد شد . قدم بعدي به روز بودن و در گير مسايل و مشکلات مردم بودن .گام سوم ايده يابي .من ايده را نه تصادفي و نه با الهلم بلکه با تفکر بدست مي آورم .و زماني يک کاريکاتور موفق است که با شخصيت خود کارتونيست يکي باشد .

و سخن آخر

کاريکاتور هنري است که همراه با طنز مي باشد و نه بيشتر اما در هر صورت بايد ماهرانه و پر از ذوق و سليقه باشد و هنري است که در لحظه اتفاق مي افتد .و انواع مختلفي دارد که عبارتند از :کارتون سياسي «طنز سياه «طنز شاد و ساده و ژورناليستي

در کشور ما متاسفانه از راه هنر نمي شود تامين معاش  کرد لذا به دوستداران اين هنر توصيه مي کنم اگر مي خواهند زنده بمانند ابتدا يک شغل با درآمد مکفي داشته باشند و سپس هنر کاريکاتور را دنبال کنند