اعسار

اعسار

قسمت اول

مُعسَر کسي است که جهت پرداخت هزينه دادرسي و ديون خود، يا مالي ندارد يا اگر مالي دارد، موقتا به آن دسترسي ندارد. اعسار از دو جنبه قابل بررسي است:

الف: اعسار از پرداخت هزينه دادرسي و ب: اعسار در پرداخت ديون

الف) اعسار از پرداخت هزينه دادرسي:

طرح دعوي در دادگستري مستلزم پرداخت هزينه هايي است که در قانون مشخص شده است، از جمله: هزينه تمبر، دستمزد کارشناس، هزينه تحقيقات محلي و غيره. هرچند هزينه دادرسي يکي از راه هاي جلوگيري از طرح دعاوي بي مورد و نيز مانع از ازدحام بي جهت در دادگستري مي باشد، اما از طرف ديگر نمي توان آن را مانع و سدي در مقابل احقاق حق مردم قرار داد. به همين جهت قانون گذار با تصويب قوانين مختلف از جمله اعسار در اين خصوص، راه دسترسي همگان به قانون را هموار کرده است. به اين نحو که افرادي که خود را صاحب حق مي دانند اما توان مالي طرح دعوي در دادگستري را ندارند، مي توانند با استفاده از اين قانون به حق خود برسند.

ب)اعسار در پرداخت ديون:

اعسار در محکوميت هاي مالي و جزايي عبارت از آن است که به موجب حکم دادگاه، شخص به پرداخت وجه، مال يا جزاي نقدي در حق ديگري محکوم مي شود اما توانايي پرداخت آن را نداشته باشد. به دعوي اعسار خارج از نوبت رسيدگي مي شود و مرجع رسيدگي به آن نيز دادگاهي است که به دعوي اصلي رسيدگي مي کند. در مورد محکوميت اوراق اجرايي نيز دادگاه محل اقامت مدعي اعسار صلاحيت رسيدگي دارد.

اگر شخصي بتواند اعسار خود را در دادگاه ثابت نمايد، مي تواند از مزاياي ذيل استفاده نمايد: 1-معافيت از تمام يا قسمتي از هزينه دادرسي 2-استفاده از وکيل مجاني.

بايد توجه داشت که زماني که حکم به نفع معسر صادر گرديد بايد هزينه دادرسي را پرداخت نمايد.

چنانچه مدعي اعسار حين دعوي فوت نمايد، ورثه نمي توانند از حکم اعسار مورث خود استفاده نمايند، زيرا وضعيت اعسار قائم به شخص است و چه بسا ورثه، خود توانايي پرداخت هزينه دادرسي را داشته باشند. بنابراين مکلف هستند هزينه دادرسي را در هر مرحله اي از رسيدگي بپردازند مگر آنکه ورثه، خودشان نيز معسر باشند و بتوانند اين مساله را در دادگاه ثابت نمايند که در اين صورت از معافيت پرداخت هزينه دادرسي استفاده خواهند نمود. اين نکته مهم مي باشد که دادخواست اعسار از فرد تاجر پذيرفته نمي گردد.

(ادامه دارد)

نویسنده :محسن تقیان