مهدی کاکولی: سلام و درود. باز هم در هفته‌ای دیگر و کتاب‌نامه‌ای تر و تازه با تیم کلبه کتاب کلیدر در نشریه خیام‌نامه همراه شما هستیم. خبر مهم هفته پیش این بود که «بهروز بوچانی»، پناهجوی ایرانی، دومین جایزه‌اش را هم برای کتاب «هیچ دوستی جز کوه‌ها» برد اما این کتاب هنوز در ایران منتشر […]
مهدی کاکولی: سلام و درود. باز هم در هفته‌ای دیگر و کتاب‌نامه‌ای تر و تازه با تیم کلبه کتاب کلیدر در نشریه خیام‌نامه همراه شما هستیم. خبر مهم هفته پیش این بود که «بهروز بوچانی»، پناهجوی ایرانی، دومین جایزه‌اش را هم برای کتاب «هیچ دوستی جز کوه‌ها» برد اما این کتاب هنوز در ایران منتشر نشده. طنز تلخ‌تر ماجرا این است که او جایزه را از کشوری به نام استرالیا می‌گیرد که اجازه ورود به آن‌جا را ندارد و روانه بازداشتگاهش هم کرده است. حالا این که چرا از کشوری که زادگاهش بوده به جزیره‌ای در گینه نو پناه برده بماند! البته نشر چشمه اطلاع داده که قرار است به زودی کتاب آقای بوچانی را در ایران منتشر کند اگر از پیچ و خم پس‌کوچه‌های ممیزی وزارت ارشاد جان به در ببرد.
خصوصی‌سازی ارشادی
از ممیزی گفتم و اتفاقا همین الان خبر جالبی دیدم: وزارت ارشاد برای بررسی کتاب‌ها با یک شرکت خصوصی قراردادی بسته به ارزش چهار میلیارد تومان که اینها بنشینند و حدود سیزده میلیون صفحه کتاب را سانسور کنند. البته در متن قرارداد از کلمه سانسور استفاده نشده و نوشته‌اند: «تطبیق کتب ارائه شده با ضوابط نشر کتاب». به هر حال همین که کارآفرینی کرده‌اند و چند نفر جوان مملکت را سر کار گذاشته‌اند که مدام سرشان توی کتاب‌های مردم باشد دستشان درد نکند. سرانه مطالعه هم می‌رود بالا.
پول!
هفته قبل کتاب «پول» تازه‌ترین اثر «یووال نوح هراری» را خواندم و بسی خوشم آمد! معرفی کوتاهی از آن در کانال تلگرامی کلیدر گذاشتم که بروید همان‌جا ببینید. اما این‌جا چند سطرش را انتخاب کرده‌ام که با هم می‌خوانیم: «پول یک واسطۀ تبادل جهانی است که افراد را قادر می‌سازد تقریبا همه‌چیز را به تقریبا همه‌چیز دیگر تبدیل کنند. زمانی که یک سرباز پایان خدمت می‌گیرد و هزینۀ دانشگاهش را با حقوق نظامی ماهیانه‌اش تامین می‌کند زور بازو و قدرت جسمانی تبدیل به قوۀ ذهنی می‌شود. وقتی یک بارون مایملک خود را در جهت حمایت از رعایایش به فروش می‌رساند، زمین به وفاداری تبدیل می‌شود. وقتی یک پزشک دستمزد خود را برای وکیل گرفتن یا رشوه دادن به قاضی خرج می‌کند، سلامتی به عدالت تبدیل می‌شود. حتی امکان تبدیل رابطۀ جسمی به رستگاری نیز وجود دارد، چنان که روسپیان قرن پانزدهم انجام می‌دادند وقتی که درآمدشان را برای گرفتن آمرزش‌نامه از کلیسای کاتولیک هزینه می‌کردند.» صفحه 23/ پول/ یووال نوح هراری/ ترجمه مهدی نمازیان/ نشر نون/ 168صفحه/ چاپ اول 1398/ 29هزارتومان
ته جدولی‌ها
مهرنوش چمنی همراه شماست با چند سطر از کتاب تازه «ته جدولی‌ها» که جلد چهارمش به دستمون رسیده و بعد هم فهرست پیشنهادی تابستانه. ته جدولی‌ها این بار با عنوان «راز چشم شاهین» در 284 صفحه توسط نشر هوپا منتشر شده: «خرونیمو یونته که پشت سر هیچ‌کس نرفت و ماند وسط زمین به تماشای آن دوربین‌های آویزان از جرثقیل، گفت: «نرو بابا استبان. باورنکردنی است.» تونی گفت: «عجب چیز اساسی‌ای است!» ماریلین گفت: «ازمان مثل موش آزمایشگاهی استفاده می‌کنند.» کامونیاس گفت: «من که خیلی هم خوشحالم که موش این چشمِ نمی‌دانم چی‌چی‌ام.» راستش دیدن آن بند و بساط توی مدرسه‌مان خیلی عجیب بود. ظرف کمتر از بیست و چهار ساعت همه چیز یکهویی عوض شده بود. قرار بود با بهترین تیم‌های اسپانیا بازی کنیم. در ضمن، قرار بود اولین بازیکن‌هایی باشیم که فناوری چشم شاهین را توی فوتبال آزمایش می‌کنند. و همه‌ی اینها بدون اینکه از مدرسه برویم بیرون.»
یشنهادهای تابستانه هفته آخر مرداد
گروه سنی الف: «ماجرای یک روز آفتابی»/ لین اسمیت/ سارا عاشوری/ نشر پرتقال/ قیمت: 15000تومان
گروه سنی ب: «انگشت جادویی»/ رولد دال/ محبوبه نجف خانی/ نشر افق/ قیمت: 10000تومان
گروه سنی ج: «مجموعه ماجراجویان کهکشان»/ تومی دونبوند/ امیرحسین میرزاییان/ نشر ذکر/ قیمت: 22500تومان
گروه سنی د: «اسکارلت و آیوی1، دوقلوی گمشده»)/ سوفی کلورلی/ شهره نور صالحی/ نشر پیدایش/ قیمت: 35000تومان
گروه سنی ه: «سیزده دلیل برای این که»/ جی اشر/ فرمهر امیردوست/ نشر میلکان/ قیمت: 35000تومان
گند زدن بس است!
سعیده تیموری: خب فکر کنم جناب «گری جان بیشاپ» معرف حضورتون هست. کتاب قبلی ایشون با عنوان عجیبش توی ایران کم حاشیه نداشت که در آخر با ترجمه‌ی «خودت را تباه نکن» و «خودت را به فنا نده» منتشر شد. و اما «گند زدن بس است». این کتاب اون‌ور آب تازه از تنور در اومده و خدا رو شاکرم که نهایتا تا آخر همین امسال شش تا انتشارات دیگه با عنوان‌‌های مختلف منتشرش می‌کنن! اولِ کتاب سوالی از بیشاب شده: “یک بار یکی از من پرسید: «چه چیزی در هسته‌ی وجودی هر انسانی وجود دارد؟»” به نظرتون جواب بیشاپ چیه؟ فقط یک کلمه «مزخرف». به عقیده‌ی بیشاپ همین مزخرف زندگی ما رو کن‌فیکون می‌کنه. بدگمانمون می‌کنه، محدودمون می‌کنه و در نهایت از زمین و زمان ناراضی‌مون می‌کنه. اینکه چطور این مزخرف رو ریشه‌کن کنید بیشاپ براتون یه برنامه عملی داره. در این کتاب، مزخرف رو کشف می‌کنید و تغییرش می‌دین. دست کم نگیرید این مزخرف زندگیتون رو نابود می‌کنه. چند سطر از این کتاب رو بخونیم:
معجزه زندگی
«در حال حاضر در سیاره‌ای هستید که میلیون‌ها گونه از حیوانات در آن سکونت دارند؛ سیاره‌ای که از اقیانوس‌ها، آتشفشان‌های پرفوران، آبشارها و صحراهای روان پوشیده شده است. در جهانی بی‌انتها با ستاره‌ها، خورشید و منظومه‌ی خورشیدی می‌چرخید که به طرزی باورنکردنی فراتر از هر چیزی که تصور کوچک و محدودتان بتواند درک کند، امتداد دارد. با این حال شما با چنین موضوعاتی تباه شده‌اید: شغل‌تان بد است یا بیشتر از چیزی که می‌خواهید بر دوشتان است، دماغ‌تان بزرگ‌تر از دماغ دوست‌تان است، یا گوشی‌تان سه مدل قدیمی‌تر از هر کس دیگری است. این چیزی است که زندگی‌تان به آن تبدیل شده است: نوعی رقابت، تعقیب کردن عشق، تحسین، یا چیزهای دیگر. شما این معجزه، یعنی زندگی‌تان را با تارهایی معمولی از تعبیرهای جزئی و سطحی از معنای زنده ماندن، پوشانده‌اید. بعد برای‌تان سوال است که چرا شاد، راضی، یا کامیاب نیستید!»
*گند زدن بس است/ گری جان بیشاپ/ مترجم: شبنم اسماعیلی/ نشر میلکان/ چاپ اول 1398/ 144صفحه/ قیمت: 28هزارتومان
وصال نیشابور (27)
بخش دیگری از سفرنامه «مسعود خیام» به نیشابور که در حوالی سال 1370 انجام شده (از کتاب «خیام و ترانه‌ها»، نشر نگاه):
آن چه در روستاهای نیشابور می‌آموزم از مجموع آن‌چه در دانشگاه‌های مختلف آموخته‌ام بیشتر است. با پیر روستا حول چپق محبت بر زمین می‌نشینیم. هرگز نمی‌توانم سخن پیر دانای نیشابور را به باد بسپارم چرا که از سلاله خون است نه خاک و خاکستر. هنگامی که با ایقان به نتیجه می‌رسم و نتیجه را با رنج برایش باز می‌تابانم: زندگی رنج است و تلاش‌های انسان برای دور کردن رنج از خود (حتا به قیمت انتقالش به دیگران) یا فراموش کردن رنج یا کنار آمدن با رنج یا گذران لحظه‌ای که رنج به نظر نمی‌رسد اما در واقع لمحۀ کوتاهی است در داخل رنج. و من راز رنج را در نیشابور یافته‌ام.
