فرماندار در مراسم گرامیداشت روز خبرنگار: نیازی به بخشنامه نیست؛ مدیران با گفتگو مسائل شان را با رسانه ها حل کنند

فروغ خراشادی

روز خبرنگار امسال یک روز زودتر برگزار شد؛ به دلیل همزمانی این روز ملی با آخرین روز کاری هفته در شهرهای بزرگ یعنی چهارشنبه، 16 مرداد ماه برای بزرگداشت این مناسبت انتخاب شد و به این ترتیب در نیشابور هم، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ساعت 19 روز 3شنبه، یعنی کمتر از 24 ساعت پیش از برگزاری، با ارسال فکس یا در مواردی با برقراری تماس تلفنی با سردبیران نشریات، دعوتی دسته جمعی از خبرنگاران به عمل آورد اما همزمان این پرسش را هم در اذهان مطرح کرد: چرا دعوت از هر خبرنگار به صورت شخصی و از طریق پیامک یا تماس انجام نشده است؟

به رغم عدم تمایل بیشتر خبرنگاران جهت حضور در مراسمی که اصول اولیه اطلاع رسانی و به عبارتی «دعوت» را نتوانسته بود به جا آورد، اما در جمع بندی نهایی، خبرنگاران بیشتر نشریات نیشابور، «بودن» را  بر «نبود شدن» ترجیح دادند و در «آئین نکوداشت روز خبرنگار» که ساعت 10 صبح در فرهنگسرای وکیلی منعقد شده بود، حضور یافتند.

در این برنامه که علاوه بر حضور کم‌رمق خبرنگاران با استقبال کم‌فروغ مسئولان نیز همراه بود، شماری از اهالی خبر و قلم به نمایندگی از دیگران به شیوه برگزاری مراسم و ضعف حمایتی در زمینه های آموزش، بیمه، امنیت شغلی و رفاهی در این شغل اشاره کردند و در خصوص موضوعاتی چون عدم دسترسی آزاد به اطلاعات، زدن برچسب های امنیتی از سوی برخی مدیران به جای پاسخگویی شفاف، بیم منحل شدن همیشگی انجمن صنفی و نبود سندیکای رسانه، احضار پُر بَسامد خبرنگاران به دادستانی به دلیل شکایت مسئولان، همچنین بی توجهی به برگزاری نشست های خبری از سوی بسیاری از دستگاه ها و ادارات دولتی و خصولتی صحبت شد.

در این جلسه که عاری از هر شور و نشاطی، در فضایی دلگیر و پر از گلایه در جریان بود، فرماندار نیشابور ضمن تبریک روز خبرنگار بر لزوم وفاق بیشتر میان افراد صنف رسانه، بر راه اندازی مجدد انجمن خبرنگاران تاکید کرد و به مجموعه مدیران شهرستان و مسئولان ادارات یادآور شد که نیازی به دستور و بخشنامه نیست تا آنان براساس دسترسی آزاد اطلاعات، به خبرنگاران پاسخگو باشند.

شیبانی تاکید کرد که به جای شکایت به دادستانی، مدیران معترض موضوعات را از راه گفتگو با نشریات و رسانه ها حل کنند.

در پایان این مراسم سوت و کور و بدون موسیقی، شماری از خبرنگاران به نشانه اعتراض به شیوه برگزاری مراسم و عدم ارسال دعوتنامه شخصی، از پذیرش لوح تقدیر و هدیه خودداری کردند.

 گلایه از شیوه دعوت، تم اصلی برنامه بود!

انتقاد از بی نظمی ها در برگزاری بزرگداشت روز خبرنگار و ابراز ناخرسندی بیشتر خبرنگارانی که به نمایندگی از سایرین در جایگاه حاضر می شدند، تِم اصلی برنامه ای بود که نیمه مردادماهِ گرم در فضایی سرد و بی روح جریان داشت؛ از جمع 7 نفره ای که برای بیان نقطه نظرات‌شان پشت تریبون حاضر شدند، 6 نفر نارضایتی مستقیم خود را بیان کردند و تنها یک نفر، با اشاره  به باز شدن فضای سیاسی شهرستان و برگزاری جلسات علنی چهارشنبه های شورا، موضوع بحث را به سمت دیگری برد.

در آغاز مراسم، سودابه جعفری به عنوان تنها نماینده جمعیت زنان خبرنگار روی سن حضور یافت و با انتقاد شدید از برگزارکنندگان رو به همکارانش گفت: ما نباید منتظر بنشینیم که دیگران برای ما مراسم بگیرند و دعوتمان کنند؛ این کاری است که خودمان باید انجام دهیم. عضو پیشین هیات مدیره انجمن خبرنگاران با گلایه از نمایندگان شهرستان که به تعبیر او خود را به دیدار با وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات رسانده بودند اما در آن جلسه حضور نداشتند، گفت: الان نماینده های شهرستان کجا هستند تا حرف های ما را بشنوند؟! دقایقی پس از سخنان وی، هاجر چنارانی نماینده مردم نیشابور و فیروزه در این نشست حضور یافت؛ از آغاز برنامه نیز غرویان، رئیس دفتر گرمابی در نیشابور، نیز به نمایندگی از او در این مراسم حاضر شده بود.

49 دستگاه اجرایی نشست خبری برگزار نکرده اند

از دیگر سخنرانان نشست، سجاد سلیمی بود که به سنت این دو ساله، فهرستی از اداره ها، شرکت ها و نهادهای مختلف برشمرد و به عدم برگزاری نشست خبری از سوی آنان به فرماندار شیبانی شکایت برد؛ وی با خواندن 49 ردیف از اداراتی که طی دو سال گذشته به گفته‌ی وی هیچ نشست خبری برگزار نکرده بودند، از وی خواست که تمهیدات لازم را برای پاسخگویی آن ها را ظرف یک ماه و نیم پیش رو فراهم کند.

در همین حال، حامد صادقی یکی دیگر از خبرنگاران با گلایه از اداراتی که به بهانه نبود بودجه از آبونه‌‌‌‌ی (حق اشتراک) نشریات محلی سر باز می زنند، گفت: همه‌ی این نشریات محلی را اگر مشترک شوید، ماهی 15هزارتومان هم نمی شود!

رویداد ملی فورس ماژور است؟!

رضا میرابی خبرنگار «خیام نامه» هم در فرصتی چند دقیقه ای و با ادبیاتی متفاوت به برگزار کنندگان یادآور شد: 17 مرداد یک روز ثبت شده در تقویم رسمی است؛ روزی مثل 22 بهمن یا 10 تیر؛ پس وقتی می گویید این برنامه «فورس ماژور» بود، با توجه به این که معنای واژگان لاتین واضح است، من متوجه فورس ماژور بودنش نمی شوم! او با یک دو دو تا چارتای ساده رو به حاضران گفت: هزینه دعوت پیامکی از خبرنگاران یک شارژ 2000 تومانی است!  وی همچنین عنوان کرد: سردبیر ما این جا نیست، اما من به جای او اعلام می کنم که تیم خیام نامه در اعتراض به نحوه برگزاری و دعوت از خبرنگاران از پذیرش لوح و هدیه، هرچه که باشد، خودداری می کند.

خبرنگار مثل جانباز مظلوم است!

یکی از لحظات احساسی این مراسم، حضور محمد کاظم کول آبادی، مدرس و خبرنگار پانا در جایگاه بود؛ او که به سختی نفس می کشید و سخن می گفت و پس از گذران دوره درمانی 20 روزه در تهران در این مراسم حضور یافته بود،گفت: خبرنگار هم مثل جانبار مظلوم است! این خبرنگار نمونه خبرگزاری کانون دانش آموزان در خراسان رضوی خطاب به فرماندار افزود: چندی پیش به شهری در استان تهران دعوت شدم که در جلسه شورای اداری شهرستان، همه‌ی مدیران و خبرنگاران دعوت داشتند؛ درون جلسه همدیگر را می زدند، اما وقتی از در بیرون می رفتند از یگدیگر دلجویی می کردند؛ شهر ما به چنین جلسه ای نیاز دارد.

حسن خواجویی، به عنوان سخنران بعدی نشست، گزیده ای از مسائل و مشکلات اهل‌ِخبر بود را در 18 بند گردآوری کرده بود.

با به کارگیری تکنولوژی بیگانه ایم!

خواجویی از جمله مهم ترین دغدغه های کنونی حوزه رسانه و خبرنگاری، به عدم دریافت آموزش های تخصصی و حرفه ای از یک سو و کاستی در به‌کارگیری پتانسیل و توانایی تکنولوژی های نو در عرصه رسانه و کار خبرنگاری از دیگر سو عنوان کرد.

صنف و سندیکا از ملزومات حرفه خبرنگاری است

عدم دسترسی آزاد به اطلاعات و عدم تحقق قانون اجرای آن، عدم پاسخگویی اکثر اداره ها، عدم تخصص روابط عمومی ها و ارتباط ضعیف مدیران و روابط عمومی سازمان های دولتی و غیر دولتی با رسانه ها و خبرنگاران از دیگر مواردی بود که وی به آن ها اشاره کرد.

فقر اقتصادی، فقر مطالعه و فقر تشکیلاتی؛ گریبانگیر خبرنگاران

این خبرنگار از وجود مشکلات اقتصادی جامعه، تاثیر آن بر شغل خبرنگاری و دارندگان رسانه، کاهش منابع مالی اقتصادی نشریات محلی، ضعف بینش از روند تحولات درجهان و نبود رویکرد پژوهشی در حوزه خبرنگاری و مدیریت رسانه به عنوان پاشنه آشیل این حرفه یاد کرد.

وی به انحصار آگهی ها به دلیل عدم رویکرد عادلانه برخی ادارات در نحوه توزیع آن ها اشاره کرد و گفت: اگر نشریه ای انتقادی از مجموعه ای مثل شهرداری داشته باشد متاسفانه  اشتراک و آگهی های آن نشریه قطع خواهد شد.

ضعف حمایت بیمه و حرفه ای نشدن کار خبرنگاری، امنیت شغلی، وضع مالی نامناسب اغلب خبرنگاران، نبود یک بانک اطلاعاتی از خبرنگاران و آثارشان تا معیاری باشد برای محک علمی و تخصصی خبرنگاران و رتبه بندی آن ها از دیگر مواردی بود که در سخنرانی خواجویی به آن ها اشاره شد.

پس از اتمام سخنان خبرنگاران، فرماندار شیبانی برای دقایقی به ایراد سخن پرداخت؛ وی در حالی که به دلیل گرمای سالن مدام در حال پاک کردن عرق پیشانی و صورتش بود، تقریبا به تک تک خواسته های خبرنگاران پاسخ مناسب و قول مساعد داد. او در حالی که به سرپرست اداره ارشاد بابت صحبت با تلفن همراه در حین سخنرانی اش، تذکر داد، گفت: آقای بیات به عنوان دبیر این مراسم همه این موارد را یادداشت و صورتجلسه کنید، تا در اولویت اجرا یا بررسی قرار بگیرد.

شفافیت و دسترسی آزاد به اطلاعات ضامن امنیت ملی است

اما شاه بیت سخنان فرماندار شیبانی را شاید بتوان آن بخشی دانست که وی با تاکید بر اهمیت نقش رسانه و خبرنگار در استقرار حقوق شهروندی و تسری دموکراسی در میان توده مردم و دستگاه های دولتی عنوان کرد و با یادآوری لزوم شفافیت در پاسخگویی بر اساس قانون دسترسی آزاد به اطلاعات، آن را ضامن امنیت ملی دانست و از مدیران خواست در به کاربردن کلمات و جملات دقیق و هوشیار باشند.

آن چه در بزرگداشت روز خبرنگار بین متولیان برگزاری و خبرنگاران رخ داد، ساخته شدن دو سویه ی دیواری از ناخرسندی میان اداره ارشاد و اهل رسانه بود. اگر چه خبرنگاران با ناراحتی وارد جلسه شده بودند، اما این برگزارکنندگان بودند که با چهره های گرفته و درهم محل را ترک می کردند و این ناراحتی حتی در چهره مدیرانی که به عنوان حامیان برگزاری مراسم در آن جا حضور داشتند بازتاب داشت.

ابراز نارضایتی اصحاب رسانه از نوع دعوت و برگزاری مراسم، موجب شد تا کارمندان اداره ارشاد نیز از بازخورد رفتاری رسانه ها ابراز ناخرسندی کرده بگویند: ما آن چه از دستمان برمی آمد انجام دادیم!