عاشق خاطره ، قصه ، کتاب

حجت حسن ناظر

گلی ترقی – نویسنده ، منتقد ، مدرس داستان و …

گلی ترقی بی تردید یکی از برجسته ترین و فرهنگمند ترین نویسندگان نامی معاصر ایران است آنکه معاشقه با روح سرنوشت اوست و نثرش به شیرینی عسل همامیز با مباحثی فلسفه آذین شده . خردمندی روشن نگر و به دور از فانتزی بازی های دروغین روشنفکرنمایانه و هم نیز آشنا با آراء و افکار کارل گوستاو یونگ و فلسفه اندیش . او در خلوتسرای غیر ناخوداگاه جهانیش جهانی بس شیرین ، شگرف و بشکوه دارد. دل سپرده ی قصه سرایی و عاشق سر انداز موسیقی نثر . مسلط به خاطره نویسی و بیانگر حدیث نفس در جای جای آثار تامل انگیز و کاربلدانه اش . آثار ترقی صاحب یک صدایند و صدا همان صدا که فروغ گفت : ” تنها صداست که می ماند . ”

آدها و آدمک های قصه های او هیچ اهمیتی ندارد که از کجا آمده اند و می آیند آیا از خیال یا اطراف ، حوالی و پیرامون نویسنده ، هر چه که هست میوه ی ذهنی نا هشیار نویسنده است که نا خود آگاه در محتوا و پیام قصه خوش آرمیده و نیکو غنوده است . در آثار گلی ترقی این نویسنده ی اهل قلم و قلم آور و سخن آفرین آنچه ارزشمند است اینست که با روح مخاطب و خواننده و ناظر سر و کار دارد . پس از خوانش و مطالعه ی آثار ترقی به درستی و بی شک دریافت می شود که : ” ز گهواره تا گور عشق بجوی . ”

کتاب ” بزرگ بانوی روح من ” بهترین قصه ی سال فرانسه شد .نثر ترقی گاهی هم به نظم نزدیک شده و شعر گونه می نماید و در حیرت گل غرق می شود و گاهی احساس می نماید که ادامه بیابان است و چشمانش از ستارگان آویزانند. در آثارش ساختار شکنی و آشنایی زدایی در فرم یکی از مولفه های مهم نویسندگی اوست . این شروع داستان است : ” کاشان . رسیده ام و خسته ام . ”

دلدادگی به عرفان نظری گاهی در پشت و پس زوایای پنهان و ناشکافته ی آثارش چهره می نماید. ” بزرگ بانوی روح من ” فرزند آمیختگی ناهشیار ترقی و آمیزش  با روان آگاه اوست . برخی منتقدین او را در شمار بهترین نویسنده داستان کوتاه تاریخ ادبیات داستانی ایران می دانند و نیز درمیان زنان توانای نویسنده یکی از پنج  داستان کوتاه نویس برتر تاریخ ادبیات ایران به شمار می آید. او با بیش از نیم قرن قلمفرسایی و ادب آفرینی و قلم زنی هرگز اجازه نداد ادبیات غربت بر ذهن ، زبان و ضمیرش تاثیرگذار باشد. ترقی در آثار خواندنی اش عاشق است ، عاشقی که ملیت ، آیین ، رنگ و بوی معشوق برایش اهمیتی ندارد . او به فلسفه هم تعلق خاطر دارد و آشنا و با شناخت است . با ابراهیم گلستان ، فروغ ، سپهری و گوهرمراد صمیمی و با مهرجویی رفیق بوده تا آنجا که “درخت گلابی ” متاثر از او ساخته می شود و” جهان هولوگرافیک ” را به داریوش مهرجویی معرفی و استاد مهرجویی به ترجمه آن کمر بسته و در نگارش فیلم سینمایی ” بی تا ” با هژیر داریوش همکاری به پیوند نیز میرسد. آنچه که قابل اهمیت و مهم است این است که هنر و ادبیات امروز ایران به نویسندگانی قلم شناس ، قلم ریز و قلم گستر چونان ترقی نیازمند است ، او بزرگ بانوی عشق ، خاطره ، قصه ، کتاب ، روح و عشق است . قلمش زایا ، کارا ، پویا و مانا بادا .

نسل جوان و در راه امروز داستان نویسی باید از سحر قلم کسانی که راهگشا بودند و دروازه ها گشودند و چراغ آوردند و آینه نهادند و شکوه و عظمت انسان را یاد آور شدند غفلت نورزد باشد که چراغ آوران فردا از میان نویسندگان توانمند امروز زاده شده وچلچراغ فرهنگ رخشان ، تابان و فروزان هماره و هماره در پیشگاه تاریخ نکته پرداز به اهتزاز باشد.