مهدی کاکولی درود! همراه شما هستیم با کتابنامه‌ای دیگر در نشریه خیام‌نامه. بی مقدمه برویم و چند سطر کتاب بخوانیم: هدف نهایی حکومت نه تسلط بر مردم باید باشد نه محدود ساختن آنان از راه ترس و وحشت؛ و نه وادار کردن آنان به اطاعت، بلکه باید هدف آن آزاد ساختن مردم از ترس باشد […]
مهدی کاکولی
درود! همراه شما هستیم با کتابنامه‌ای دیگر در نشریه خیام‌نامه. بی مقدمه برویم و چند سطر کتاب بخوانیم:
هدف نهایی حکومت نه تسلط بر مردم باید باشد نه محدود ساختن آنان از راه ترس و وحشت؛ و نه وادار کردن آنان به اطاعت، بلکه باید هدف آن آزاد ساختن مردم از ترس باشد تا بتوانند در بیشترین امنیت ممکن زندگی کنند. هدف نهایی حکومت این نیست که انسان را از موجودی صاحب خرد و اندیشه به چهارپایی لایعقل (بدون فکر) یا عروسک خیمه‌شب‌بازی مبدل کند، بلکه باید آن‌ها را چنان آماده سازد که روح و جسمشان را در امنیت تمام بپرورند و عقل خود را به کار ببندند و نگذارند که قدرت مردم در راه کینه‌جویی و خشم و فریب مصرف شود و نه معروض رشک و ستم واقع شود. در واقع غرض و هدف اصلی حکومت همانا آزادی است.
بخشی بود از کتاب «آشنایی با اسپینوزا» ترجمه شهرام حمزه‌ای/ نویسنده: پل استراترن/ نشر مرکز/ چاپ پنجم1396
اسپینوزا در جای دیگری می‌گوید: «در یک حکومت آزاد، هرکسی آزاد است، آنچه می‌خواهد بیندیشد، و آنچه می‌اندیشد، بر زبان آورد.» که البته خب فلاسفه‌ی غربی از این حرف‌های زیادی زیاد زده‌اند و ما راه خودمان را می‌رویم و از یک «جمله»، معنای دلخواه خودمان را برداشت کرده و پدر صاحب‌جمله را صلوات می‌فرستیم. برویم و ببینیم تازه‌های این هفته در بازار کتاب چیست…
تازه‌های کتاب
*«تام گیتس13» (ماجرای تماشایی، تاحدی)/ لیز پیشون/ بهرنگ رجبی/ نشر هوپا/ 20هزارتومان
*«طوطی فلوبر»/ جولین بارنز/ الهام نظری/ نشر ماهی/ 28هزارتومان
*«درآمدی فلسفی بر عشق»/ رونالد دسوزا/ مجتبی پردل/ نشر ترانه و دانیال دامون/ 25هزارتومان
*«هابارا کینو توکای و چهار مرد دیگر»/ هاروکی موراکامی/ سلماز بهگام/ نشر ترانه/ 30هزارتومان
*«دریا در من»/ متن کامل ترانه های شهیار قنبری/ نشر نگاه/ 45هزارتومان
*«عهد جدید در مقام ادبیات»/ کایل کیفر/ مجتبی پردل/ نشر ترانه و دانیال دامون/ 25هزارتومان
*«الزامات سیاست در عصر ملت – دولت»/ احمد زیدآبادی/ نشر نی/ 14هزارتومان
*و اینکه نشر نگاه هم به زودی کتاب «خیام و ترانه‌ها» نوشته‌ی مسعود خیام را منتشر می‌کند که هروقت به دستمان رسید همینجا معرفی‌اش خواهیم کرد.
مروری بر خبرهای ادبی و کتابی
از خبرهای خوبی که هفته قبل منتشر شد: «با رای مثبت اعضای شورای اسلامی شهر مشهد، یکی از خیابان‌های مشهد به نام مهدی اخوان ثالث نامگذاری می‌شود.» البته اگر بعدا دلواپسان مانع نشوند. یادتان هست در همین نیشابور ِ خودمان بلواری را به نام «سروستان» نام نهادند و بعد یک شبه تابلوها را برچیدند و «جهاد»ش کردند!/ خبر بعد این که رقابت تنگاتنگی بین ناشران ایرانی برای ترجمه تازه‌ترین کتاب «خالد حسینی» شکل گرفته که موجب شده همزمان 10 ناشر اقدام به ترجمه و نشر این کتاب کنند. کتابی که پیش‌بینی می‌کنم چندان هم استقبال نشود چون اصلا رمان نیست و با کتاب‌های قبلی این نویسنده متفاوت است./ اما «الیف شافاک» صاحب «ملت عشق» که آن هم در ایران به چندین و چند ترجمه دچار شده گفته است: «یک خودسانسوری گسترده در بین نویسندگان وجود دارد. این همان چیزی است که فقدان دموکراسی و آزادی بیان آن را موجب می‌شود و یک فضای ترس و تهدید به وجود می‌آورد.» که خب درباره کشورش ترکیه گفته است./ ببینیم دیگر چه خبر تازه‌ای هست. آها یک خبر جالب هم داشتیم درباره رابطه کتابخوانی و مغز: «ماریان ولف استاد رشته عصب‌شناسی دانشگاه تافت ایالت ماساچوست آمریکا در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده مطالعه کتاب‌های خوب موجب روشن شدن بخش‌هایی از مغز انسان می‌شود.» البته درباره پیامدهای این روشن شدن چیزی گفته نشده است./ یک شاعر هموطن هم مشکل اصلی کتاب‌نخوانی بچه‌ها را کشف کرده: «مصطفی رحماندوست می‌گوید: مشکل اصلی کتاب نخواندن بچه‌ها اول از خانواده و بعد از مدرسه سرچشمه می‌گیرد؛ امروزه نه در بین خانواده و اقوام و نه در مدرسه، کتاب خواندن و عضو کتابخانه بودن برای بچه‌ها افتخار محسوب نمی‌شود.» حالا خانواده که به هرجهت اما این که مدرسه با کلی بودجه که خرجش می‌شود ته‌اش آدم‌های کتاب‌نخوان تربیت می‌کند واقعا کمی تا قسمتی دردناک است./ برویم به سراغ خبر بعدی: «اکبر صیادکوه دبیر اجرایی مراسم یادروز حافظ گفت: شخصیت‌هایی مانند حافظ از منظر اقتصادی حتی از چاه نفت هم سود‌آور‌ترند.» بله متاسفانه در شیراز قدر حافظ را نمی‌دانند. پیشنهاد می‌کنم یک پیوند خواهرخواندگی و یا عقد اخوت بین شیراز و نیشابور برقرار کنند تا شیرازی‌ها از ما یاد بگیرند که این‌قدر به خیام‌جان‌مان بها می‌دهیم و سال‌هاست جوار مقبره‌اش را به افلاک‌نمایی با شهرت جهانی آراسته‌ایم و چندین هتل پنج‌ستاره برای بازدیدکنندگانش ساخته‌ایم./ و اما این هم خبر آخر: «وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با انتقاد از طرح‌های فرهنگی که با گذشت چندین ماه از افتتاح به بهره‌برداری نرسیده‌اند گفت: فاصله افتتاح و بهره‌برداری طرح‌های فرهنگی در کشور باید به صفر برسد.»
ایشان درمورد فاصله «قول»ها تا افتتاح چیزی نگفتند. مثلا در اواخر سال 1394 اعلام شد به مناسبت پایتختی کتاب در نیشابور یک کتابخانه مرکزی ساخته می‌شود. هنوز نه بودجه‌ای داده‌اند و نه کلنگی زده‌اند و نه صلواتی فرستاده‌اند. بدرود.
