اگر زندگی وکار با هنر آمیخته شود، لذت بخش تر است تشکیل بازارچه های صنایع دستی باعث اشتغال و جذب گردشگر می شود صنایع دستی به مجموعه ای ازهنرها و صنایع گفته می شود که برای تولید آن از دست و ابزاردستی استفاده می شود و نقش ذوق هنری وخلاقیت هنرمند و صنعتگر در آن […]
اگر زندگی وکار با هنر آمیخته شود، لذت بخش تر است
تشکیل بازارچه های صنایع دستی باعث اشتغال و جذب گردشگر می شود
صنایع دستی به مجموعه ای ازهنرها و صنایع گفته می شود که برای تولید آن از دست و ابزاردستی استفاده می شود و نقش ذوق هنری وخلاقیت هنرمند و صنعتگر در آن کاملا مشهود است. همین نکته وجه تمایز این محصولات با تولیدات ماشینی و کارخانه ای است.
جایگاه صنایع دستی در اقتصاد کشورها به دلیل سهولت ایجاد مراکز تولید، بی نیازی به سرمایه های کلان، اشتغال زا بودن، وجود ارزش افزوده ی بالاو داشتن زمینه ی مناسب برای جذب جهانگرد و صادرات، باید به آن توجه خاص بشود .
هنر طلا کاری روی ظروف چینی، مینا کاری و پتینه کاری و دکوپاژ روی ظروف چینی و سفال از جمله ی هنرهای دستی است که قدمت زیادی دارد . در شهرمان نیشابور هم معدود هنرمندانی هستند که در این رشته های کمتر شناخته شده فعالیت می کنند . یکی از این هنرمندان جوان زهره شمشیرگران (کارشناس ارشد شیمی ) و هنرمند طلا کار ومینا کار روی ظروف چینی و سفال می باشد که با ایشان به گفتگو نشستیم و ماحصل این دیدار را تقدیم شما عزیزان می کنیم .
اگر ممکن است رشته ی هنری را که به آن اشتغال دارید برای همشهریان عزیز بیشتر معرفی کنید ؟
با کمال میل. ” کار من، مینا کاری، طلا کاری و پتینه کاری روی ظروف چینی و سفال است . بدین ترتیب که با انتخاب ظروف چینی بدون طرح، آنها را برای طراحی و رنگ آمیزی آماده می کنیم . ابتدا با تمیز کردن این ظروف و استفاده از رنگهای مخصوص این کار ( لوستر ) و اجرای طرح با دست روی آن ها، داخل کوره قرار شان می دهیم و پس از حرارت و طی مراحلی دیگر، برای بار دوم ظروف به کوره می رود. لازم به ذکر است که تمامی رنگها از نوع آلمانی و طلای بکار رفته طلای ترک می باشد. دو بار کوره رفتن باعث تثبیت طلا و رنگ شده و در نتیجه ظروف قابلیت شستشو پیدا می کند .
چرا این هنر را انتخاب کردید؟
چون رشته ی تحصیلی ام شیمی بود لذا مدتی در یک شرکتی صنعتی مسئول بخش کنترل کیفیت بودم اما به دلیل کار یکنواخت و تکراری از این کار زده شدم و داشتن روحیه ی کار هنری از جمله خوشنویسی و نقاشی و مینیاتور جذب رشته های هنری مخصوصا طلاکاری روی ظروف چینی شدم.
با این هنر خاص کجا آشنا شدید ؟
چند سال پیش و با دیدن آثاری از این نوع در محل کاروانسرای شاه عباسی نیشابور به این هنرعلاقمند شدم . لذا مدتی نزد یکی از هنرمندان این رشته آموزش دیدم اما این آموزش کافی نبود و من مجبور شدم برای به نتیجه رساندن تجربیاتم کار را بصورت خود آموخته ادامه دهم .پس از چند ماه آزمون و خطا موفق شدم با فراهم کردن مواد اولیه و کوره ی پخت، اولین آثارم را تولید کنم و آنها را در نمایشگاه بین المللی مشهد در معرض دید علاقه مندان قرار دهم و در پایان نمایشگاه هم از طرف سازمان فنی حرفه ای تقدیر نامه ای دریافت کردم .
نمایشگاه برپا شده در گالری آتیه چگونه بود؟
من پس از شرکت در نمایشگاه بین المللی مشهد، مصمم شدم فعالیتم را گسترده تر کرده و این هنر را به طور جدی دنبال کنم. لذا با تمامی مشکلات و کمبودها شروع به کارو تولید کردم و زمانی که این تولیدات زیاد شد تصمیم گرفتم آن ها را در گالری آتیه نیشابور در معرض دید همشهریان قرار دهم . در این نمایشگاه ظروف چینی طلا کاری شده مانند سرویس چایخوری، لیوان، قهوه خوری، بشقاب، قوری، انواع ست پذیرایی ویژه نوروز ، شیرینی خوری، میوه خوری، کاسه، پیاله و… در طرح های شاه عباسی، جقه، رویال، گنبدی و… عرضه کردیم.
چه مشکلاتی برای تولید این هنر- صنعت، سر راه شما قرار داشته و دارد ؟
با توجه به این که این رشته ی صنایع دستی در نیشابور متولی ندارد و هنرمندان این رشته ی هنری بسیار اندک هستند، بنده به هر جا مراجعه کردم جواب قانع کننده ای دریافت نکردم. یکی دو نفری هم که به هنر طلا کاری روی ظروف اشتغال داشتند، اطلاعات قابل توجهی ارایه نمی دادند. لذا به دلیل علاقه به این هنر مجبور بودم با اطلاعات پراکنده و تجربه ی شخصی مواد اولیه و کوره را تهیه کنم و با آزمون و خطا به نتایج لازم برسم.
ممکن است درباره ی مراحل آماده سازی ظروف چینی برای طراحی توضیحاتی بیشتری بدهید ؟
ابتدا ظرف هایتان را با الکل رابینگ خوب تمیز کنید. سپس با یک مداد، طرح را روی ظروف منتقل کرده پس از آن با رنگهای مخصوص مینایی طرحها را رنگ آمیزی کنید برای رنگ کردن می توانید از قلم موی آرایشی استفاده کنید. پس از رنگ کردن نقوش مرحله ی خشک کردن رنگ هاست که باید طبق دستور توصیه شده انجام شود .
آیا هنر طلا کاری روی ظروف چینی و سفالی یک هنر زنانه است ؟
خیر. من در نمایشگاهها شاهد بوده ام به دلیل ظرافت و زیبایی این هنر بسیاری از آقایان هم دوست دارند این رشته ی صنایع دستی را یاد گرفته و دنبال کنند .
درخواست شما از مسئولین مربوطه چیست؟
هنر طلاکاری روی ظروف و مینا کاری در نیشابور شناخته شده نیست و هنرمندان حتی با مشکل عدم آشنایی مسئولین هم با این رشته مواجهند . در نتیجه هیچ کس با ما همکاری نمی کند و از نظر اطلاع رسانی و رفع معضلات هم تنها هستیم. مشکلات مالی هم معضل اصلی ماست؛ در شهرمان اداره ی میرات فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی هم که ظاهرا متولی این کار است، هیچ کمکی به ما نکرده است و ما برای گرفتن وام نمی دانیم به کجا مراجعه کنیم؟ مشکل بعدی بازار فروش و مکانی برای عرضه ی این محصولات است . پیشنهاد من این است اگر مرکزی برای عرضه ی محصولات صنایع دستی و هنری در شهر احداث شود هم محلی برای بازدید گردشگران خواهد بود و هم مشکل عرضه ی تولیدات بخش صنایع دستی در شهر حل خواهد شد .
درباره ی دکوپاژ (چینی کردن سفال) چه توضیحاتی دارید ؟
چینی کردن بخشی از هنر دکوپاژ است در این هنر ما یک شی پلاستیک “سفال و… را به شکلی در می آوریم که مثل یک ظرف چینی به نظر برسد .تکنیک پتینه کاری چینی یکی از روشهای پتینه کاری است. برای انجام این کار، ابتدا ظرف سفالی را سمباده می زنیم و گرد و غبار آن را می گیریم سپس با چسب چوب و آب آن را آستر می زنیم. پس از خشک شدن با رنگ اکریلیک سفید آن را می پوشانیم. پس از آن با قلم مو سایه می زنیم و می گذاریم رنگها خشک بشود. سپس با استفاده از دستمال کاغذی طرح دار یا ترانسفر، آن را روی ظرف چسبانده ( با چسب دی ام ) و می گذاریم خشک شود . مرحله ی بعد استفاده از کریستال سرونیک است که آن را با قلم موی نرم روی سطح کار می زنیم. این همان ماده ای است که ظرف شما را بصورت چینی نشان می دهد .
با تمامی این مشکلات چرا به این صنعت – هنر ادامه می دهید ؟
هنرها و صنایع دستی روحیه بخش و آرامش دهنده هستند . زندگی وکار اگر با هنر درآمیخته شود بسیار لذت بخش تر خواهد بود لذا امیدوارم مسئولین از این پتانسیل قوی که با اندک توجه نتایج بسیار به بار می آورد، غافل نشوند و با در اختیار قرار دادن امکانات اندک موجبات اشتغال زایی جوانان را به بهترین صورت فراهم کنند.
و سخن آخر
در خاتمه خداوند منان را سپاسگزارم که توانایی یاد گیری این هنر را به من داده و امیدوارم در آینده و با فراهم شدن امکانات بتوانم نقش اندکی در پیشبرد اهداف هنری و صنایع دستی در شهرم داشته باشم . من همیشه به هنراصیل ایرانی افتخار کرده ام و هدفم این است که بتوانم با طراحی نقوش اصیل و انتزاعی روی ظروف چینی و طلا کاری، هنر ایرانی را به اقصی نقاط دنیا معرفی کنم و نام و صنایع دستی کشورمان را پرآوازه سازم . در خاتمه از خانواده – و تمامی دوستان وآشنایان که مشوق من در این راه بوده اند کمال تشکر را دارم .
