محسن تقیان- وکیل پایه یک دادگستری و مدرس دانشگاه فردی که از دنیا می رود ، باید بدهی از ما ترک وی ( دارایی زمان فوت او که به خاطر فوت از مالکیت وی خارج می شود) پرداخت شود. به عبارتی دیگر ترکه متوفی در اثر فوت به ورثه قانونی او منتقل می شود و […]
محسن تقیان- وکیل پایه یک دادگستری و مدرس دانشگاه
فردی که از دنیا می رود ، باید بدهی از ما ترک وی ( دارایی زمان فوت او که به خاطر فوت از مالکیت وی خارج می شود) پرداخت شود. به عبارتی دیگر ترکه متوفی در اثر فوت به ورثه قانونی او منتقل می شود و حقوق طلبکاران از این باقیمانده تعلق می گیرد.
بسیار اتفاق می افتد که با فوت فرد، خانواده ی او به علت ناآگاهی از قوانین یا به خاطر داغدار بودن ، دچار مشکلاتی در آینده از قبیل مواجه شدن با طلبکاران او می شوند. این در حالی است که با رعایت نکات قانونی، می توان از بروز بسیاری از مشکلات آینده جلوگیری کرد:
- وقتی فردی فوت می کند، دیون و بدهی وی چه حال ( دینی است که پرداخت اش مدت ندارد و می بایست فوری پرداخت شود) و چه موجل ( دینی است که پرداختش مدت دارد) باید فوری پرداخت شوند. به طور مثال هر گاه شخصی به فردی یک میلیون بدهکار باشد که باید فرضا شش ماه دیگر پرداخت کند، ولی بدهکار دو ماه بعد از دریافت؛ فوت کند، طلبکار می تواند بعد از فوت طلب خود را از ترکه متوفی مطالبه کند.
- مطابق قانون ، ورثه ملزم نیستند غیر از ترکه چیزی به بستانکاران بدهند و اگر ترکه برای ادای تمام دیون کافی باشد، ترکه ما بین تمام بستانکاران به نسبت طلب آنها تقسیم می شود، مگر این که ورثه ترکه را بدون شرط و به صورت مطلق قبول کرده باشند که در این صورت مسئول خواهند بود.
- در صورت تعدد وراث( رد ترکه توسط هر کدام از آنها ممکن خواهد بود) در این صورت وراثی که ترکه را رد می کند، این امر را باید کتبی یا شفاهی در مدت یک ماه از تاریخ اطلاع وراث از فوت مورث به دادگاه اعلام کند، در غیر این صورت این امر در حکم قبول ترکه می باشد، اما نکته ای که باید بدان توجه کرد، این است که در این مورد هر یک از وراث ، مسئول ادای تمام دیون متوفی به نسبت سهم خود خواهند بود و ملزم نیستند چیزی غیر از ترکه به طلبکاران بدهند.
- قبول ترکه توسط وراث ممکن است همان طور که گفته شد مطابق صورت تحریر ترکه (منظور تعیین مقدار ترکه و دیون متوفی است ) صورت بگیرد یا به صورت مطلق ، اما ورثه می تواند ترکه را واگذار یا رد کند که به بستانکاران متوفی داده شود، در این صورت هر گاه چیزی از ترکه بماند، به وارث متوفی داده می شود و نیز ورثه می توانند تصفیه ترکه را از دادگاه بخواهند که در این صورت بعد از تسویه باقیمانده ترکه بین وراث تقسیم خواهد شد و اگر ترکه برای بدهی متوفی کافی نبود ، از ورثه متوفی چیزی گرفته نمی شود.
- اثر رد ترکه علاوه بر مسئولیت نداشتن نسبت به دیون متوفی ، این است که چنین وارثی به علت رد ترکه حق اعتراض به عملیات وارثی که ترکه را قبول کرده است، نخواهد داشت، اما در صورتی که پس از تسویه ترکه ، چیزی از ترکه باقی بماند، می تواند سهم الارث خود را دریافت کند، چون وی با رد ترکه حق خود در تسویه ترکه راسلب کرده است و این به معنای خودداری از سهم الارث نبوده و حق قانونی آنهاست که سهم الارث به آنان داده شود.
- مطابق قانون ،مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفی محقق نمی شود، مگر پس از پرداخت حقوق و دیونی که به ترکه متوفی تعلق گرفته است.بنابراین معاملات ورثه زمانی صحیح تلقی می شود که دیون متوفی پرداخت شده باشد، در غیر این صورت آن معاملات صحیح نبوده و طلبکاران می توانند آن را بر هم بزنند.
- وقتی شخصی فوت می کند، حقوق و دیونی که به ترکه میت تعلق می گیرد و باید قبل از تقسیم آن ادا شود ، از قرار ذیل می باشد:
_ ابتدا باید هزینه کفن و دفن و دیگر هزینه های ضروری از قبیل هزینه حفظ و اداره ترکه از ترکه داده شود. در برداشتن وجه نقد یا فروش قسمتی از ترکه که برای هزینه کفن و دفن متوفی لازم است ، اجازه تمام ورثه و اشخاص ذی نفع در ترکه لازم نیست .
_دیون و واجبات مالی متوفی ( طلب طلبکار یا طلبکاران باید پرداخت شود ) اگر چیزی از ترکه در مقابل دینی رهن باشد، طلبکار نسبت به سایر طلبکاران دیگر مقدم می باشد.
_ وصایای میت تا ثلث ترکه بدون اجازه ورثه و زیاده بر ثلث با اجازه آنها ، بنابراین زمانی نوبت به اجرای وصیت می رسد که دو مورد اول انجام شده باشد.
- در صورت عدم رعایت ترتیب فوق و تقسیم ترکه قبل از ادای دیون توسط وراث، باید بگوییم که ، وجود دین ادا نشده در ترکه باعث بطلان تقسیم نمی شود ولی وراث دارای مسئولیت خواهند شد. به عبارتی دیگر طلبکار می بایستی به هر یک از وراث به نسبت سهم او مراجعه کند.
- در هنگام تقسیم ، دیونی که دارای اولویت می باشند، زودتر پرداخت می شوند . بنابراین بستانکاران زیر ، هر یک به ترتیب ذیل اولویت بر دیگران دارند:
طبقه اول
_ حقوق خدمه خانه برای مدت سال آخر قبل از فوت.
_ حقوق خدمتگزاران محل کار متوفی برای مدت شش ماه قبل از فوت.
دستمزد کارگران روزمزد یا هفتگی، برای مدت سه ماه قبل از فوت
طبقه دوم
_ طلب اشخاصی که متوفی ولی یا قیم آن ها بوده است ، مشروط به این که موت در دوره قیمومت یا ولایت و یا در ظرف یکسال بعد از آن واقع شده باشد.
طبقه سوم
_ طلب پزشک یا دارو فروش
طبقه چهارم
_ نفقه زن
_ مهریه زن
طبقه پنجم
دیگر بستانکاران
