تحقيقات ومعاينه محل از ديدگاه قانون
تحقيقات ومعاينه محل از ديدگاه قانون

حقوق به زبان ساده محسن تقيان وکيل دادگستري و مدرس دانشگاه حقيقت براي دادگاه آن قدرمهم است که گاهي براي کشف آن عده زيادي کيلومترها از شهر بيرون مي روند و به تحقيق وجست وجو مي پردازند . قطعا کسي که دنبال حقيقت باشد ، برايش زحمت هم مي کشد . حالا اگرقرارباشد کشف اين […]

حقوق به زبان ساده

محسن تقيان

وکيل دادگستري و مدرس دانشگاه

حقيقت براي دادگاه آن قدرمهم است که گاهي براي کشف آن عده زيادي کيلومترها از شهر بيرون مي روند و به تحقيق وجست وجو مي پردازند . قطعا کسي که دنبال حقيقت باشد ، برايش زحمت هم مي کشد . حالا اگرقرارباشد کشف اين حقيقت ، به برقراري عدالت منجر شود ، ديگرازهيچ کاري نبايد دريغ کرد .

 

براي قضاوت عادلانه همه ي حقيقت بايد مشخص شود وهراقدامي صورت پذيرد که يکي از اين اقدام ها معاينه ي محل و تحقيقات محلي است . گاهي ممکن است قاضي در جريان رسيدگي به يک دعوا براي روشن شدن حقايق دستوربه معاينه ي محل بدهد . البته اين امکان وجود دارد که يکي از طرفين دعوا درخواست چنين کاري را از دادگاه کند . در هر دو حالت ، دادگاه قرارمعاينه ي محل را صادرمي کند . دادگاه موضوع و وقت اجراي اين کار را هم به طرف هاي دعوا اعلام مي کند . البته براي به دست آوردن اطلاعات ، به جزمعاينه محل ، يک کار ديگرهم ممکن است انجام شود و آن تحقيق محلي است . در واقع خيلي وقت ها طرفين دعوا يا يکي ازآنها در جريان رسيدگي ، به اطلاعات اهل محل استناد مي کنند . در ضمن اگر محل تحقيقات خارج ازحوزه ي قضايي دادگاه باشد ، دادگاه مي تواند اجراي تحقيقات را از دادگاه آن محل درخواست کند ،مگراين که مبناي راي دادگاه معاينه يا تحقيقات محلي باشد در اين صورت ، قرارهاي نامبرده را بايد خود قاضي صادرکننده راي اجرا کند يا گزارش دادگاه مجري قرارمورد وثوق واعتماد دادگاه باشد . مسلما کارمهمي مثل معاينه ي محل را نمي توان به دست هرکسي سپرد چرا که اين کاردرسرنوشت پرونده اهميت زيادي دارد . به همين دليل ، قرارمعاينه ي محل يا تحقيق محلي را يکي از قضات دادگاه يا قاضي تحقيق به يکي ازکارمندان دادگاه که در اين زمينه خبره است ،اجرا مي کند. وقت ومحل تحقيقات بايد ازقبل به طرفين اطلاع داده شود . متصدي و مسئول اجراي قراربايد ازمعاينه محل يا تحقيق محلي يک صورت جلسه تنظيم کند و آن را به امضاي مطلعان وطرفين دعوا برساند. معاينه ي محل و تحقيقات محلي با درخواست يکي از طرفين دعوا انجام مي شود يا با نظر مسقيم دادگاه . در حالت اول يعني وقتي که يکي ازطرفين درخواست اين کار را بکند خودش هم بايد وسايل اجراي قرارمعاينه يا تحقيقات را فراهم کند درغير اين صورت ، درخواست او انجام نمي شود و دادگاه بدون اين تحقيقات ، حکمش را مي دهد . درحالت دوم ، يعني وقتي که دادگاه خودش صلاح بداند که اين کارانجام شود ، تهيه وسايل اين کاردرمرحله بدوي برعهده خواهان دعواست و درمرحله ي تجديد نظربا تجديد نظرخواه ، اگرهم به علت تهيه نشدن وسايل اين کار، اجراي قرارمعاينه و تحقيقات محلي ممکن نباشد و دادگاه هم نتواند بدون آن راي صادر کند ، دادخواست بدوي ابطال مي شود. اگرهم دادرسي در مرحله ي تجديد نظر باشد وتجديد نظرخواه وسايل تحقيق را فراهم نکند درخواست تجديد نظراو متوقف مي شود . در اين صورت ، حکم بدوي اجرا مي شود .