تهديد افراد و آثار حقوقي آن

حقوق به زبان ساده
محسن تقيان
وکيل پايه يک دادگستري و مدرس دانشگاه
تهديد چيست و ارکان آن کدام است؟ در صورت تهديد؛ تهديد کننده مشمول چه مجازات هايي مي شود؟ با پيچيده تر شدن جوامع انساني و پيدايش پديده هاي جديد در روابط بين انسان ها؛ قانون گذار سعي کرده است با وضع قوانين مناسب برخي نابهنجاري ها را کنترل نمايد.
برخي انسان ها براي رسيدن به اهداف يا مطامع خود سعي مي کند با توسل به برخي روش ها و تهديد ديگران به خواسته ها يا مطالبات غيرمنطقي يا غير قانوني خود دست يابند، بنابراين ديگران را تحت فشار يا تهديد قرار مي دهند. تهديد داراي سه عنصر و رکن است: ابتدا اين که فرد چه ميزان از اين امر آسيب ديده است و فرد تهديد کننده چه مقدار قادر به عملي کردن آن تهديد است به طور مثال سن و جنس و موقعيت مهم است. عنصردوم اين که فردي که تهديد مي شود در چه اندازه اي مورد تهديد قرار گرفته است و عنصر سوم اين که آيا کسي که تهديد مي شود چه ميزان امکان دفع خطر دارد .
يکي از مصاديق تهديد؛ تهديد افراد به جان است. تهديد به ضرب و جرح، تهديد به اسيد پاشي يا تهديد به قتل از جمله تهديداتي است که مجازات سنگيني در قانون دارد و قانون گذار با جرم انگاري اين نوع از تهديدات، به مقابله با آن برخاسته است . با توجه به اين که تهديد به قتل، يکي از مصاديق تهديد محسوب مي شود؛ بايد دانست که در اصطلاح حقوقي تهديد، ترساندن شخص نسبت به جان، آبرو و مال خود يا يکي از نزديکان است. گاهي هدف از تهديد ، برهم زدن آسايش خاطر يک فرد يا ترساندن آن فرد است . مصاديق مجرمانه تهديد دو نوع است به اين شکل که قانون گذار در موردي مستقيم فرد را تهديد به قتل يا عمل نامشروع مي کند که اين امر خود جرم محسوب مي شود ودر موردي ديگر گاهي اوقات فرد مبناي تهديد را ترساندن فرد مي داند تا او را وادار به اقدامي که خود مي خواهد کند. به طور مثال بگويد که من اسنادي دارم که اگر کاري که مورد نظرم است را انجام ندهي ، فرزندت را مي دزدم يا تو را به قتل مي رسانم. در واقع در مورد اول هدف بر هم زدن امنيت ذهني است و در مورد دوم ايجاد خطر و ترس درفرد است .  بر اساس قانون مجازات اسلامي ، هر کس ديگري را به هر نحو به قتل يا ضررهاي نفسي و شرافتي ، مالي يا به افشاي سري نسبت به خود يا بستگان او تهديد کند ، اعم از اين که به اين واسطه تقاضاي وجه يا تقاضاي انجام امر يا ترک فعلي را کرده يا نکرده باشد؛ به مجازات شلاق تا 74 ضربه يا زندان از 2 ماه تا دو سال محکوم خواهد شد . تهديد به قتل يا ضررهاي نفسي يا شرفي يا مالي يا افشاي نسب به خود يا بستگان درقانون از موضوعات تهديد تلقي شده است. در مورد ضرر شرفي نيز هر موردي که بتوان آن را به شرافت، آبرو ،ناموس شخص و يا بستگانش مربوط کرد ، تهديد به آن تهديد به ضرر شرافت است .
اسرار شامل اموري است که براي افراد از درجه اي اهميت برخوردار است و پنهان ماندنش حايز اهميت است. در حقيقت تهديد به افشاي اسرار جرم محسوب شود قانون گذار ما هر تهديدي را جرم انگاري کرده که بارزترين آن تهديد به قتل است.  تهديد به اضرار مالي نيز چه نسبت به خود شخص باشد و چه بستگان وي ،تحت شمول قانون مجازات اسلامي قرار مي گيرد . در اين صورت نيز تهديد کننده  قابل مجازات است ،حال فرقي نمي کند وجه يا مال يا چيزي مطالبه کرده باشد يا خير .
طبق قانون جرايم رايانه چنانچه کسي ، افراد را به ارتکاب جرايم منافي عفت يا استعمال مواد مخدر يا روانگردان يا خودکشي يا انحرافات جنسي يا اعمال خشونت آميز تهديد کند ، به حبس نود و يک روز تا يک سال يا جزاي نقدي از پنج ميليون ريال تا بيست ميليون ريال يا هر دو مجازات محکوم مي شود . همچنين طبق قانون مطبوعات ،انتشار مطالبي که مشتمل بر تهديد به هتک شرف يا حيثيت يا افشاي اسرار شخصي باشد ممنوع است و مدير مسئول به محاکم قضايي معرفي و با طبق قانون تعزيرات رفتار خواهد شد .در هر جرم مشهودي فرد مي تواند به ضابطان دادگستري (پليس) و در غير از آن و در فوريت به دادسرا مراجعه کند