داستان نامگذاري دوِ «ماراتن»

داستان نامگذاري
دوِ «ماراتن»

يک آتني 240 کيلومتر دويد تا اسپارتي ها را از لشکر کشي ايرانيان آگاه سازد

يك ميهندوست آتني به نام فيليپيدس Pheidippides = Philippidess پس از اطلاع از تصرف جزيره «اوبوآEuboea» توسط نيروي دريابُرد ايران و پياده شدن طليعه اين نيرو در «آتيكا» و دشت ماراتنMarathon، دويست و چهل کيلومتر فاصله آتن تا اسپارت را در دو شبانه روز دويد تا از سران اسپارت بخواهد كه نيروي کمکي به آتن بفرستند تا به دست ايرانيان نيفتد. وي دوم سپتامبر سال 490 پيش از ميلاد به اسپارت رسيد و درخواست خود را مطرح ساخت. فيليپيدس از جانب کسي ماموريت نداشت و حس ميهندوستي اورا به دويدن 240 کيلو متري وادار کرده بود و همين امر ـ در تاريخ ـ بر اهميت عمل او افزوده است. (برخي از مورخان نوشته اند که او يک پيام رسان = نامه بر حرفه اي بود).

به نوشته هرودوت erodothus (کتاب ششم ـ تاريخ جنگهاي پارسيان)، فيليپيدس پس از بازگشت به آتن از اسپارت، به ميدان جنگ رفت و هنگامي که مشاهده کرد ايرانيان به کشتي هايشان باز مي گردند تا ازمنطقه خارج شوند مسافت ساحل تا شهر آتن (عرض ناحيه ماراتن Marathon) را که 40 کيلومتر بود دويد تا مردم آتن را که در نگراني بسر مي بردند از اين بازگشت آگاه سازد که پس از دادن خبر به شوراي شهر، در همانجا و در برابر اعضاي شورا برزمين افتاد و درگذشت. پلوتارک نيز جريان را در فصل مارتن کتاب خود توصيف کرده و لوسيان بر آن تفسير نوشته است. به همين جهت و با هدف جاويدان ساختن فداکاري فيليپيدس، بارون پير دو کوبرتين Baron Pierre de Coubertin احياء کننده مسابقه هاي پهلواني المپيک، مسابقه دو طولاني المپيک را «ماراتن» نام نهاده که 42 کيلومتر است.

لشکرکشي به آتن به دستور داريوش بزرگ صورت گرفته بود زيراکه آتني ها اتباع يوناني زبان ايران در آناتولي غربي (معروف به ايوني که واژه يونان از آن گرفته شده و اينک واقع درترکيه) را تحريک به نافرماني مي کردند و يک بار نيز به شهر سارد = سارديس (سارت) آسيب زده بودند.

در لشکرکشي به آتن حدود سي هزار پياده و يک هزار سوار ايراني شرکت داشتند که ششصد کشتي آنان را به آتيکا که حدود 400 کيلومتر دور بود منتقل کردند. فرمانده نيروهاي ايراني آرتافرن بود و فرماندهي کشتي ها را درياسالار کُرد (ماد) داتيس (داتوس) برعهده داشت. اين لشکرکشي، بزرگترين Amphibious Warfare (لشکرکشي دريايي ـ زميني تاريخ جهان تا قرن بيستم ميلادي) بشمار مي رود. اين نيرو در سر راه خود چند منطقه ازجمله جزيره بزرگ Euboea و شهر Eriteria واقع در آن وناکسوس را تصرف و در Attica پياده شد. اشتباه در اين بود که پياده ايراني وارد يک منطقه باتلاقي شده بود و يونانيان در تپه هاي مشرف بر دشت و در جنوب غربي آبادي ماراتون مستقر شده بودند.

فرمانده نيروهاي ايراني 12 سپتامبر 490 پيش از ميلاد دستور بازگشت داد و فيليپيدس اين خبر را به آتن رسانيد و با گفتن اين جمله «شاد باشيد، ما برنده شديم» بر زمين افتاد و جان سپرد.