اولين صندوق راي

مخبرالسلطنه هدايت را برخي بنيانگذار سيستم انتخابات در ايران دانسته اند. انتخابات اولين مجلس در ايران را او برپا داشت و اولين صندوق هاي انتخاباتي به دستور و خرج او توسط حاج محمدمهدي صندوقساز ساخته شد.

درجمادي الثاني سال 1324 قمري، وقتي دستور مظفرالدين شاه بيمار براي برگزاري انتخابات مجلس صادر شد، آزادي خواهان دست به کار شدند که مبادا دير شود.

مخبرالسلطنه خود به شيريني حکايت را نوشته که چطور ظرف دوماه همه کارها را به سامان کرد و در نهايت:

«در محل مدرسه نظام، انتخابات را به جريان انداختم. خازن الملک که معاون حکومت [استانداري مرکز] بود دو روز آمد و ديگر نيامد. من بي رقم قوشچي باشي شدم، براي روز مولود حضرت حجت، طبقات [مردم] در سلام [دربار] ظاهر شدند . همان روز در مدرسه نظام جلسه تشکيل يافت و صنيع الدوله به رياست [هيات نظارت بر انتخابات] انتخاب شد. تشريفات مجلس هم از کيسه لاغر حقير شد و سي تومان بيشتر نبود. نظار بلااجرت، انتخابات را انجام دادند. سماوري داير بود و به خرج مشتري، از ولايات به تدريج وکلا ميرسيدند . در مدرسه نظام جا تنگ بود به عمارت بهارستان انتقال کردند. وکلا مشغول نوشتن قانون اساسي شدند . وکلاي اصناف شب در منزل صديق حضرت جمع شده درس مشروطيت مي خواندند، روز آخر انتخابات تهران نوبت سادات تهراني و سادات لاريجاني بود. توطئه اغتشاشي ديده شده بود. سادات لاريجاني چماق زير عبا داشتند، به من گفتند، سپردم فراش ها مراقب باشند . چماق ها که از زير عبا در آمد حکم کردم سادات لاريجاني را از حوزه بيرون کردند. آقاخان نامي سراسيمه وارد حوزه شد که نظار نشسته اند و قانوني نيست، دست او را گرفتم و از دريچه بيرون انداختم و اينکه در مجلس گفتم به چوب استبداد انتخابات را انجام دادم نظر به اين وقايع بود».

منبع: مخبرالسلطنه هدايت ، خاطرات و خطرات، نشر زوار، چاپ دوم 1343 صفحه 142