همراه با گزارش های تکمیلی و یادداشت های تحلیلی: گفت و گو با شورگشتی مدیر کاروان 19033 دستور ویژه فرماندار و تصمیم شورای شهر دلایل مسئولیت دولت عربستان صبح روز عید قربان، حال و هوای چادرهای صحرای عرفات دیگر بود. حجاج عید را به یکدیگر تبریک می گفتند و پوشش احرام خود را مرتب […]
همراه با گزارش های تکمیلی و یادداشت های تحلیلی:
گفت و گو با شورگشتی مدیر کاروان 19033
دستور ویژه فرماندار و تصمیم شورای شهر
دلایل مسئولیت دولت عربستان
صبح روز عید قربان، حال و هوای چادرهای صحرای عرفات دیگر بود. حجاج عید را به یکدیگر تبریک می گفتند و پوشش احرام خود را مرتب می کردند تا شعاری دیگر از مناسک حج ابراهیمی را بر پا دارند و حج خود را به کمال رسانند.
اما حاجیانی که صبح پنجشنبه دوم مهرماه برای قربانی کردن و مراحل پایانی اعمال حج خود از چادر ها خارج می شدند، و شادمانه از نزدیک شدن به تکمیل فریضه خود راهی جمرات بودند، هرگز گمان نمی کردند که نیم روز عید قربان، صحرای عرفات ماتم سرا گردد و بستگان و خانواده آن ها آن روز و روزهای دیگر را در اضطراب و تشویش و بعضا اندوه و ماتم به پایان برند. لبخند و شور بر لب و دل دختران و پسرانی که پارچه نوشته های خوش آمد و استقبال برای پدران و مادران شان آماده کرده بودند خشکید و اشک غم گونه های مادران منتظر را خیس کرد.
یک هفته از حادثه تلخ و مرگباری، که با اندکی مسئولیت پذیری و تدبیر نزد دولت میزبان می توانست تا این اندازه فاجعه بار نباشد، می گذرد. چشم ها به صفحه های خبر و گوش ها منتظر شنیدن اخبار لحظه ای از آمار جان باختگان، وضعیت مصدومان، و سرنوشت گم شدگان است.
نخستین خبرها نیشابور را، این بار البته متاسفانه، در صدر خبرها می نشاند. بیش ترین کشته شدگان و مفقودان حادثه مرگ بار روز عید قربان در عربستان از دو کاروان نیشابوری (19033 و 19029) به مدیریت آقایان شورگشتی و یگانه هستند.
همکاران خیام نامه که با توجه به اهمیت لحظه ای اخبار مرتبط از همان روز نخست تلاش کرده اند تا موثق ترین اخبار را در باره وضعیت همشهریان در سایت نشریه منتشر کنند تا در میان همه شایعات اغلب نادرست، وظیفه اطلاع رسانی سریع و صحیح مغفول نماند. و این کمترین کاری است که برای همراهی در این اندوه مشترک با همشهریان مان بر عهده داریم.
خیام نامه ضمن عرض تسلیت به مردم شریف شهرستان و به ویژه خانواده محترم جان باختگان و درخواست صبر و شکیبایی برای آنان، در راستای اطلاع رسانی دقیق و صحیح، آمار قربانیان همشهری در این فاجعه را در وب سایت نشریه به آدرس
khayyamnameh.ir
قرار داده است.
کشته ها به 50 نفر رسید
در آخرین لحظات قبل از چاپ نشریه اطلاعیه صادره توسط سازمان حج و زیارت حاکی از آن است که شمار حجاج نیشابوری کشته شده در حادثه روز عید قربان در منا به 50 نفر رسیده است و بستگان حجاجی که تا روز پنج شنبه در فهرست مفقودان بوده اند، حالا دیگر امیدی به بازگشت عزیزان شان ندارند.
با توجه به تفحص های صورت گرفته در بیمارستان ها و کانتینر های مملو از اجساد مطهر حجاج و شناسایی آن ها، نیشابور در غم از دست دادن 50 تن از حاجیان خود نشست.
به این ترتیب شهر در ماتمی بی سابقه از زمان حادثه انفجار قطار در سال 1382 تا کنون فرو رفت. با این تفاوت که این بار، همشهریان ما دور از دامان شهر خود و در غربت و مظلومیت جان به جان آفرین تسلیم کردند.
بر اساس اعلام مقامات رسمی، تعداد حجاج ایرانی که در این حادثه جان خود را از دست دادند، به 465 نفر رسید. که بیش ترین تعداد جان باختگان همشهریان ما بوده اند.
مجروحان این حادثه ناگوار هم در نهایت همان 27 تن اعلام شد.
تا روز پنج شنبه، 241 نفر در شمار ایرانیانی بودند که سرنوشت آنها نامعلوم گزارش شده بود. هرچند برخی از خانواده های آنان از طریق تماس با حجاج همسفر عزیزان شان، از واقعه تلخ با خبر شده و پیش از اعلام مقامات رسمی کشور هم رخت عزا بر تن کرده بودند، اما بسیاری از آنان تا ظهر پنج شنبه کورسویی از امید را در دل شان زنده نگاه داشته بودند.
به گفته آقای اوحدی، رییس سازمان حج و زیارت، و نیز بر اساس اطلاعیه وزارت بهداشت عربستان، که بعدا از سوی خود آنان تکذیب شد، آمار کشته های حج امسال، از کشورهای مختلف بیش از 4000 نفر برآورد شده است.
غلامرضا شورگشتي، مديركاروان ١٩٠٣٣ از نيشابور چه گفت
غلامرضا شورگشتی که دست کم 30 نفر از کاروان 160 نفری او کشته شده اند، فردای روز حادثه در گفت و گویی با خبرنگار روزنامه «اعتماد» گفت: من به قربانگاه رفته بودم و حادثه را از طريق معاون كاروان شنيدم و به سرعت خودم را به محل حادثه رساندم.
شورگشتی در فردای فاجعه منا به خبرنگاران گفته بود: در حادثه مزبور براساس آمارهاي رسمي دولت عربستان ١٠ نفر از كاروان ما فوت كرده‌اند ضمن اينكه ٢٠ نفر ديگر از كاروان ١٦٠ نفري ما هنوز مفقودند و تلاش‌هاي ما براي اطلاع از وضعيت آنها بي‌نتيجه بوده است. بیست نفری که هیچ گاه خبر زنده بودن آن ها به کاروان نرسید.
شورگشتی می گوید: اين حادثه باعث شد تا مراسم حج عملا از هم بپاشد. در ابتدای ماجرا من تلاش می كردم اسامي فوت‌شدگان را تا حد امكان مخفي نگه دارم تا اعضاي كاروان بتوانند اعمال حج خود را به اتمام برسانند ولي با اين حال وقتي كه اسامي منتشر شد، جو كاروان به هم ريخت. بعد از آن هم تمام كارهاي خود را رها كرده‌ام و فقط در حال پاسخگويي به تلفن‌هاي خانواده‌هاي زايران از ايران هستم.
او از فضای غم و اندوه بر کاروان های ایرانیان و چند کشور دیگر اسلامی خبر داده بود.
فرماندار نیشابور دستور تشکیل ستاد ویژه را صادر کرد
معاون استاندار و فرماندار نیشابور با بیان این که بر اساس آمار، بیشترین تعداد مفقودان و جانباختگان استان در فاجعه منا و آن‌طور که تاکنون مشخص است در شهرستان‌های کشور متعلق به نیشابور است، دستور تشکیل ستاد ویژه ای را برای مدیریت ابعاد این حادثه تلخ در شهرستان صادر کرد.
غلامحسین مظفری در گفت‌وگو با خبرنگاران، ضمن تسلیت این ضایعه و آرزوی بهبودی برای مجروحان و مصدومان گفت: بیشترین تعداد مفقودان و جانباختگان حادثه منا در خراسان رضوی و ظاهراً آن‌طور که تا کنون مشخص است در شهرستان‌های کشور، متعلق به شهرستان نیشابور است؛ به همین دلیل جلسه و ستادی با حضور دستگاه های مرتبط جهت بررسی نحوه مدیریت ابعاد این حادثه در شهرستان، عصر روز شنبه چهارم مهرماه شکل گرفت.
وی بیان کرد: آمار جانباختگان در نیشابور بسیار بالاست، از آمادگی مردم و مسئولان شهر برای همدردی با خانواده های قربانیان و استقبال با شکوه از پیکر مطهر جان باختگان خبر داد.
فرماندار ویژه شهرستان نیشابور ادامه داد: از سه کاروانی که شهرستان نیشابور داشت، دو کاروان در مسیر حادثه قرار گرفته بودند که این کاروان‌ها، کاروان آقایان یگانه و شورگشتی بود و به همین دلیل شمار زیادی از همشهریان نیشابوری جزو جانباختگان و مجروحان حادثه بودند.
مظفری افزود: در جلسه، بحث‌ها و پیش‌بینی‌هایی مطرح شد تا بتوان در بخش‌های مختلف این مساله را مدیریت کنیم و همچنین با خانواده‌های سوگوار همراهی صورت پذیرد.
وی با بیان این که چند موضوع خاص در دستور کار این ستاد در فرمانداری است، از برنامه ریزی برای مراسم مشترکی که بناست خانواده‌ها داشته باشند و نیز تشییع جانباختگان به صورت متمرکز خبر داد.
پیام تسلیت مشترک فرماندار و امام جمعه نیشابور
در پی انتشار خبر درگذشت تعداد زیادی از هم وطنان و از جمله تعداد زیادی از حجاج نیشابوری در حادثه رخ داده در منا، مظفری -فرماندار نیشابور- و مقری موذن – امام جمعه- با صدور پیام مشترکی، ضمن تسلیت این ضایعه، خواستار پیگیری ابعاد حقوقی این واقعه تلخ و ناگوار شده اند.
قطعه ویژه برای جان باختگان نیشابوری در بهشت فضل
به منظور گرامی داشت حجاج جان باخته در واقعه مراسم رمی جمرات و همدردی و تسلی بخشی به خانواده داغ دیده ی جان باختگان و همشهریان سوگوار در جلسه فوق العاده شورای شهر تصمیم گرفته شد که درگذشتگان در قطعه ای ویژه در آرامستان «بهشت فضل» به خاک سپرده شوند.
شاملی، سخنگوی شورای شهر نیشابور با بیان خبر فوق به «خیام نامه» گفت: در این جلسه مقرر شد که تشییع و تدفین جان باختگان طی مراسمی که برنامه ریزی می شود و توسط شهرداری برگزار خواهد شد، صورت پذیرد.
روز پنجشنبه دوم مهرماه در مراسم حج، در اثر ازدحام و فشار جمعیت نزدیک به 4000 نفر کشته و تعداد زیادی زخمی شده اند. این حادثه همزمان با عید قربان و در منطقه منی، در مسیر رمی جمرات (سنگ زدن به نماد شیطان) روی داد.
چند روز پیش از این هم حادثه سقوط جرثقیل در مسجد الحرام در شهر مکه و در نزدیکی کعبه منجر به کشته شدن بیش از ۱۰۰ نفر شد که ۱۱ نفر آنها شهروندان ایرانی بودند. به این ترتیب یکی از خونبارترین مراسم حج در تاریخ رقم خورد و ملت های بسیاری را عزادار نمود.
نیشابور در ماتم
سیمین سلیمانی- خبرنگار ایسنا- «نیشابور به سوگ 50 زایر جان باخته اش نشست.» نه باورکردنی نیست! چه کسی فکرش را می‌کرد که عزیزانی که با هزار سلام و صلوات بدرقه‌شان کرده بودیم و با آبِ پشت پا ازشان قول گرفته بودیم که برگردند، در کنار خانه خدا جا خوش کنند و دیگر برنگردند.
روز اعلام اولیه خبر به یکی از دفاتر زیارتی مراجعه می کنم. دو خانم و دو آقا نگران و مضطرب روی صندلی‌های رنگ‌ورو رفته دفتر زیارتی نشسته‌اند. معلوم است طاقتشان طاق شده. چند لحظه از ورود من بیش‌تر نمی‌گذرد که بلند می‌شوند و می‌روند.
دلم را به دریا می‌زنم. به سمت یکی از آنها می‌روم و می‌پرسم «شما از خانواده مفقودین هستید؟» اشک در چشمانش حلقه می‌زند و می‌گوید: «نه جان باخته…».
سعی می‌کنم دلداریش دهم و از لابه‌لای صحبت‌هایش می‌فهمم فرزند یکی از جانباختگان است و به دفتر زیارتی آمده تا فرمی را برای «برگشت پیکر»عزیزش پر کند. صحبتمان شروع نشده گریه امان زن جوان را می‌برد. خواهرش با چشم‌هایی سرخ می‌گوید «خدا را شکر مادرم سالم است، ولی پدر از دست رفت». می‌خواستند بروند به روستای شان. یکدیگر را در آغوش کشیدیم. تکیده و خسته راه افتادند. چادرشان روی خاک کشیده می‌شد و چندبار بقچه از میان انگشتان بی‌رمقشان سر خورد و به زمین افتاد. آنها رفتند. می‌گفتند مهمان داریم اما این مهمانان قرار بود برای استقبال از حاجی‌شان بیایند نه برای عزاداری… .
محمدحاجتمند، برادر یکی دیگر از مفقودان این حادثه است. وی می‌گوید: برادرم معاون کاروان بود و ما هیچ خبری از او نداریم. آخرین تماس ما روز پنجشنبه بود. وقتی بار اول که با برادر آقای حاجتمند صحبت کردم، گفت عزیزشان در لیست مفقودی‌هاست. اما روز بعد نام او را در لیست جانباختگان می‌بینند. اخبار بد هر لحظه بیش تر می شود. و گاهی خبر خوبی هم می رسد. مثل تماس برادر با برادر مجروح ش…
گفته های یک مصدوم دیگر حادثه
علی واعظی، برادر یکی از مجروحان حادثه می‌گوید: امروز ساعت 9 صبح بعد از انتظار زیاد، تلفنم زنگ خورد و صدای برادرم را شنیدم. وقتی برادرم به هوش آمده بود در بیمارستان، یک عرب نزدیک تخت او بود که از تلفن او با من تماس گرفت. البته هنوز به خوبی نمی‌توانست صحبت کند. در همین حد که به ما گفت: «حالم خوب است و فقط مشکل تنفسی دارم».
وی افزود : خیلی‌ها را در کاروان‌ها می‌شناختم. با یکی از دوستان هم صحبت کردیم. او می‌گفت خودش در قربانگاه بوده تا به نیابت قربانی کند ولی در صحنه حضور نداشته. وقتی خودش را رسانده بود، ابتدا که هیأت پزشکی آنها آن‌جا بودند اجازه کمک می‌دادند ولی وقتی نیروهای ارتشی و نظامی سعودی وارد شدند، دیگر به آنها اجازه کمک داده نشده بود.
واعظی در پایان صحبت‌های خود گفت: انتظار سختی کشیدیم و واقعاً نصف عمر شدیم. امیدوارم همه خانواده‌های مفقودان، مثل ما گم شده خود را پیدا کنند. حادثه غم‌باری بود که همه را ناراحت کرد و بسیاری را عزادار.۱
1- محمد ابراهیم احمدآبادی ۱۹۰۳۳
2- مرادعلی انجیدنی ۱۹۰۳۳
3- حسین برفرازی ۱۹۰۳۳
4- محمدرضا حاجتمند ۱۹۰۳۳
5- سیداحمد حسینی ۱۹۰۳۳
6- سیدحسن حسینی ۱۹۰۳۳
7- عبد الصمد خانی ۱۹۰۳۳
8- ابوالفضل خیرآبادی 19033
9- غلامرضا داغستانی ۱۹۰۳۳
10- ابوالفضل دشتی 19033
11- علیمحمد رشیدآبادی ۱۹۰۳۳
12- حسین شیخانی ۱۹۰۳۳
13- رضا عارف خانی ۱۹۰۳۳
14- علی عطایی ۱۹۰۳۳
15- حسن فتح آبادی ۱۹۰۳۳
16- محمد اسماعیل فخری ۱۹۰۳۳
17- محمدحسن فرخاری ۱۹۰۳۳
18- براتعلی فرخاری ۱۹۰۳۳
19- محمد علی فرخاری ۱۹۰۳۳
20- محمدتقی فرخاری 19033
21- علی اکبر قدم گاهی ۱۹۰۳۳
22- حسن کاشفی ۱۹۰۳۳
23- محسن کمیلی مقدم ۱۹۰۳۳
24- محمد گلشنی ۱۹۰۳۳
25- اسماعیل گندابی ۱۹۰۳۳
26- احمد لطفی ۱۹۰۳۳
27- محمد ظاهر ماروسی ۱۹۰۳۳
28- حبیب اله ماروسی 19033
29- ابراهیم محمدی ۱۹۰۳۳
30- محمد محمدی ۱۹۰۳۳
31- حسن مرشدی 19033
32- غلامعلی مهربانی ۱۹۰۳۳
33- علی تقوی طلب 19029
34- محمد جاتن ۱۹۰۲۹
35- عبداله حصاری ۱۹۰۲۹
36- محمدابراهیم دهنوی ۱۹۰۲۹
37- امیر رحمت نیا ۱۹۰۲۹
38- حسن زردی ۱۹۰۲۹
39- غلامحسین زردی ۱۹۰۲۹
40- حسین سبیانی ۱۹۰۲۹
41- اسماعیل سلیمانیان ۱۹۰۲۹
42- محمدرضا سلیمانیان ۱۹۰۲۹
43- علی سمنانی ۱۹۰۲۹
44- غلامعلی شاهین ۱۹۰۲۹
45- ابوالفضل شورابی ۱۹۰۲۹
46- حسین شورابی ۱۹۰۲۹
47- غلامحسن عشقی ۱۹۰۲۹
48- محمدمهدی فلاح هروی ۱۹۰۲۹
49- علی اصغر مهرآبادی ۱۹۰۲۹
50- جواد نمازی مکی ۱۹۰۲۹
مجروحان بستری شناسایی شده:
۱- نعمت اله جهان بین 19029(بیمارستان النور)
2- عباس علی آبادی 19029(بیمارستان النور؛ پیش از این در لیست مفقودان بود)
3- محمدرضا واعظی 19029(بیمارستان حرس جده)
4- ابوالفضل صفاجو ۱۹۰۳۳(النور ICU)
5- محمود محمود (احتمالا: جوان؟)۱۹۰۳۳(پیش از این تنها یک نفر در میان مجروحان و مفقودان نیشابوری با نام کوچک محمود وجود داشته و آن هم آقای محمود جوان بوده است.)
روز پنجشنبه دوم مهرماه در مراسم حج، در اثر ازدحام و فشار جمعیت نزدیک به 2000 نفر کشته و تعداد زیادی زخمی شده اند. این حادثه همزمان با عید قربان و در منطقه منی، در مسیر رمی جمرات (سنگ زدن به نماد شیطان) روی داد.
چند روز پیش از این هم حادثه سقوط جرثقیل در مسجد الحرام در شهر مکه و در نزدیکی کعبه منجر به کشته شدن بیش از ۱۰۰ نفر شد که ۱۱ نفر آنها شهروندان ایرانی بود.
