تکاليف والدين و فرزندان از منظر حقوقي

تکاليف والدين و فرزندان از منظر حقوقي:

کودکان آسيب پذيرترين قشر جامعه هستند و نياز به حمايت بيشتري از طرف پدر و مادر دارند.رشد جسمي و روحي کودک نيازمند امکانات و وسايل ضروري است، نگهداري و تربيت اطفال از اهمّ وظايف والدين است واساس تربيت کودک را پدر و مادر برعهده دارند.دوران کودکي در رشد و پرورش کودک اهميّت اساسي دارد.پدر و مادر هر دو در مقابل فرزند خود داراي مسئوليتهايي بوده و از حقوقي نيز برخوردارند.

بعضي از تکاليف، خاص يکي از والدين است مانند تکليف شير دادن که بر عهده مادر است يا سرپرستي و اداره امور مالي فرزند(ولايت) که صرفا بر عهده پدر است.در مواردي نيز حق و تکليف براي هردو نفر قرار داده شده است مانند تربيت و نگهداري کودک(حضانت).همچنين فرزندان در مقابل پدر و مادر وظيفه مطيع بودن و احترام و تکريم دارند.قانون مدني ايران تربيت فرزند را وظيفه پدر و مادر مي داند ولي از شيوه تربيت سخني به ميان نياورده زيرا نوع تربيت در خانواده ها و فرهنگ ها، مختلف و متفاوت مي باشد.به علاوه ميزان فرصت و نقش والدين نيز در تربيت فرزندان در خانواده هايي که در آن پدر و مادر هردو شاغل هستند با خانواده هايي که تنها پدر شاغل است فرق مي کند اما در هر صورت به حکم قانون، پدر و مادر هردو بايد وظيفه تربيت فرزندان را بر عهده بگيرند و در حد توان خود در تربيت آنان بکوشند.قانون گذار به پدر و مادر اجازه داده که فرزند را تنبيه کنند ولي اين تنبيه بايد صرفا در جهت تربيت اخلاقي او باشد.تنبيه نبايد به گونه اي باشد که موجب آسيب به جسم فرزند شود.درحقيقت، تنبيه براي تربيت است و قانونگذار تاکيد مي کند که تنبيه بايد در حد متعارف باشد، يعني عرف جامعه نوع تنبيه را خشونت و آزار نداند.اگر فرزند در ضمن تنبيه آسيب ببيند پدر و مادر داراي مسئوليت هستند.اختيار و اجازه تنبيه والدين فقط در حدي است که جنبه ادب کردن داشته باشد.اگر آسيب بدني ناشي از تنبيه جدي باشدمي تواند موجب سلب حضانت شده و پدر و مادر حق نگهداري فرزند خود را از دست بدهند زيرا در چنين مواردي تنبيه باعث شده سلامت جسمي و تربيت اخلاقي فرزند به خطر بيفتد و شخص تنبيه کننده صلاحيت خود را براي نگهداري و تربيت فرزند از دست مي دهد. به علاوه تنبيه بدني فرزند موجب مي شود پدر يا مادر مجبور به پرداخت(ديه) براي صدمه وارد شده بشوند.بايد توجه داشت که فرق است بين تربيت و حضانت، حضانت مربوط به جسم فرزند است نگهداري، مواظبت، مراقبت، نظافت و تغذيه را شامل مي شود ولي تربيت مربوط به روان فرزند است و شامل آموزش آداب و رسوم اجتماعي، مذهبي و فرهنگي و پرورش استعدادهاست . تکليف تربيت فرزند در سه مورد ساقط مي گردد.1-در صورت جنون والدين 2-عدم مواظبت و انحطاط اخلاقي والدين3-در صورت کافر شدن و تغيير مذهب والدين.

نویسنده :محسن تقیان