ماجرا از کجا و چگونه آغاز شد؟ چه انگیزه هایی سبب دامن زدن به آن در فضای مجازی و جامعه شد؟ واقعا خطاب شما در آن جمله چه فرد یا افرادی بود؟ چه شد که بازداشت شدید و چرا بازداشت طولانی شد؟ هدف منتقدان تسویه حساب های سیاسی، فردی، صنفی و حذف «مهرداد» به عنوان […]
ماجرا از کجا و چگونه آغاز شد؟
چه انگیزه هایی سبب دامن زدن به آن در فضای مجازی و جامعه شد؟
واقعا خطاب شما در آن جمله چه فرد یا افرادی بود؟
چه شد که بازداشت شدید و چرا بازداشت طولانی شد؟
هدف منتقدان تسویه حساب های سیاسی، فردی، صنفی و حذف «مهرداد» به عنوان یک شهروند مسئول از صحنه ی سیاسی، فرهنگی و شورای شهر است تا شایدآنان را یک گام به اهداف شان نزدیک تر کند.
در هفته های اخیر، نیشابوربزرگ شاهد ماجرایی تلخ، اما آموزنده بود. ماجرایی که در صورت کمی تامل و تعمق منتقدان، بدون کمترین جنجال و هزینه قابل رفع و رجوع بود. رویدادی که اگر مدعیان اصلی آن توجهی به ابتدایی ترین اصول اخلاقی و آموزه های اسلامی – شیعی داشتند، نیازی به صرف این مقدار انرژی و دور شدن مسئولان از مسائل ونیازهای اصلی شهر نبود. برای پی بردن به اصل ماجرا و آشنایی مخاطبان عزیز با برخی زوایای پیدا و پنهان ماجرا سراغ رضا مهرداد رفتیم . هر چند مهرداد به دلیل مسئولیت اش در نشریه و عضویت در شورای شهر به خاطر منافع مردم و بر خلاف همیشه ترجیح داد فعلا با تامل و با ملاحظه سخن بگوید اما قول داد در فرصت مقتضی بیشتر به ابعاد این ماجرا بپردازد.
سوتیتر: اگر نشراکاذیب و تشویش اذهان عمومی صورت گرفته از جانب کسانی بوده که مطلبی را از یک گروه محدود اینستاگرامی با قصد و نیتی خاص به فضای عمومی کشاندند و حتی قبل از اثبات هر گونه «جرمی» در محاکم صالح قضایی با انتشار گسترده ی آن در نشریات و فضای مجازی مبادرت به نشر اکاذیب نمودند، یا با تهدید به قتل در صحن و در مقابل شورای شهر و فحاشی هایی که حتی شایسته ی خودشان هم به عنوان یک انسان نبود؛ اذهان عمومی را مشوش نمودند. امیدوارم دستگاه قضایی و مدعی العموم در برابر این جرایم مشهود هم بیشتر احساس مسئولیت کنند تا اعتماد عمومی را بیش از پیش جلب نماید.
- جناب مهرداد! اگر ممکن است بفرمایید ماجرا از کجا و چگونه آغاز شد؟
ضمن سپاس از توجه و تلاش شما و همه ی کسانی که در پی کشف واقعیت ها و حقایق هستند؛ قبل از پرداختن به برخی ابعاد موضوع ابتدا اجازه دهید به رسم ادب و به روش همیشگی خود به ویژه از دقایق ابتدایی آغاز این ماجرای درس آموز، از محضر همه ی دغدغه مندان، ارادتمندان و عزاداران سرور آزادگان که به هر دلیل از جمله ی من آزرده خاطر شدند یا حتی احساس ناخوشایندی به ایشان دست داد، بدون هیچ بهانه ای عذرخواهی و طلب حلالیت کنم. هر چند «گذشت زمان» زوایای پنهان و انگیزه های تسویه حساب صنفی، گروهی، سیاسی و اجتماعی این ماجرا را بیشتر آشکار خواهد کرد و امکان فهم دقیق تر و این که چه فرد یا افراد دیگری باید از پیشگاه مردم عذر بخواهند را روشن خواهد کرد.
اما در پاسخ به سئوال شما باید بگویم که صبح روز شنبه 24 شهریور ماه بر خلاف همیشه به علت بیماری در منزل بودم و برای لحظاتی وارد فضای مجازی شدم. در همین زمان دوستی، در صفحه ی محدود اینستاگرام شخصی خود، کلیپی از مداحی فردی را به اشتراک گذاشت که شیوه، روش و محتوای مداحی های وی بارها مستقیم و غیر مستقیم مورد نقد مراجع، بزرگان و کارشناسان قرار داشته و دارد. من هم به عنوان یک معلم تاریخ با مشاهده این کلیپ و به خصوص شیوه ی عزاداری در آن، جمله ای شرطی و سئوالی را ذیل آن نوشتم که با واکنش برخی افراد حاضر در این فضای محدود مواجه شد. این مقدمه ای شد برای گفت و گویی دو ساعته با افراد حاضر در صفحه ی شخصی مورد نظر. در این گفتگوها، من بیش از 20 کامنت را برای توضیح جمله ی مورد مناقشه به اشتراک گذاشتم و ضمن توضیح شفاف در خصوص منظور و مقصود خود از آن جمله، از این که برخی افراد به خاطرآن آزرده خاطر شده اند، عذر خواستم. در نهایت با این افراد به این نتیجه رسیدیم که برای گفتگوی بیشتر در باب این گونه مداحی ها، مناظره ای در یکی از مساجد شهرک ها در زمانی معین داشته باشیم.
- با این توضیح به نظر می رسد ابهام یا سوء تفاهمی که پیرو کامنت اولیه ی شما در یک صفحه ی محدود و شخصی اینستاگرامی بوجود آمده بود، تا حدود زیادی برطرف شده باشد. پس به نظر شماچه دلیل و انگیزه هایی سبب دامن زدن و پخش گسترده ی آن در فضای مجازی و جامعه شد؟
تقریبا از همان ابتدای بحث مشخص شد که برخی افراد نه در پی رفع ابهام که در پی دامن زدن به یک ماجرا هستند. این افراد به تدریج با باز کردن صفحه ی شخصی به دعوت افراد هم فکر خود از نقاط مختلف ایران به این صفحه پرداختند. از طرف دیگر بر خلاف اصول اولیه ی اخلاقی و تعالیم دینی و مذهبی، مدعیان به سرعت جمله ی شرطی و سئوالی کامنت کوتاه من را که از نظرشان توهین به مقدسات بود، بدون در نظر گرفتن کامنت های بعدی با تغییرات کلیدی و حتی حذف برخی کلمات(!) به شبکه های مختلف در فضای مجازی ارسال کردند. این روش می تواند گویایِ نیتِ نه چندان خیرِ ترویج کنندگانِ اولیه ی این به اصطلاح منکر باشد.
به نظر من در پس این روش نادرست انگیزه های مختلفی وجود داشت و دارد از «حسادت و تنگ نظری» در حوزه ی رسانه گرفته تا« عدمِ پای بندی به اصول» و « عقده گشایی» در حوزه ی سیاسی شهرستان و حتی نگرش «حذفی» در حوزه ی آموزش و پرورش و یا شورای شهر.
- برای بسیاری از افراد و همشهریانی که شما را می شناسند، تصور و باور این که شما به امام حسین(ع) توهین کرده باشید آسان نبود، اما گروهی از همشهریان این مسئله را باور کرده بودند، فکر می کنید دسته ی دوم چرا چنین تصوری برای شان شکل گرفت؟
ببینید واقیت این است که قیام عاشورا یکی از تراژیک ترین رویدادهای تاریخ بشر است. که حتی بسیاری از اندیشمندان و مبارزان راه آزادی و آزادگی در جهان از آن متاثر بوده و هستند. از جملهگاندی الگوی نهضت خود را حسين بن علي (ع) می داند و بسیاری از اندیشمندان غیر مسلمان نیز زبان به ستایش این حرکت می گشایند، طبیعی است که بدنه ی اصلی جامعه ی ما نسبت به این مهم حساسیت داشته و واکنش نشان دهند که این خود ستودنی است. اما اِشکال از آنجا شروع می شود که برخی افراد با سو استفاده از این اعتقادات و حساسیت درست جامعه، شرایط را برای صید مراد خود فراهم کنند. افرادی که این تهمت را باور نکردند، مهمترین دلیل اش شناخت کافی آنان از مشی و مرام من است، اما وقتی عده ای دست به خبرسازی و جعل عنوان اتهامی در مساله حساسی مانند قیام امام حسین(ع) بزنند، بسیاری از مردم دین خو و معتقد، شخص «رضا مهرداد» را نمی شناسند ولی سرور آزادگان برای «همه ما» جایگاهی ویژه دارد، طبیعتا مردم ما به چنین خبری، واکنش نشان می دهند. در این چند روزه در گفت و گو با برخی از افراد معتقد جامعه دریافتم که آن ها اصل جمله و گفت و گوهای بعدی مرا نخوانده اند و حتی نمی دانستند که آن چه «اهانت» نامیده شده، دقیقا چه بوده و کجا گفته شده است، اما بسیار رنجیده خاطر شده بودند.
- واقعا خطاب شما در آن جمله چه فرد یا افرادی بود؟
به نظرم توجه به قواعد دستور زبان فارسی در این خصوص می تواند راهگشا باشد. وقتی جمله ای شرطی و سئوالی با قید واژه ی «این گونه» که از ادات اشاره به معنای «به مانند این» است، ذیل یک کلیپ می آید، معنایش روشن است. مضافا بر این که واژه ی «تحمیق» از باب «تفعیل» به معنای «نادان انگاری» یا «نادان فرض کردن» است و این با واژه ی«احمق» تفاوت جدی دارد. کسانی که واژه «این گونه» را از متن جمله حذف و «احمق» را جایگزین «تحمیق» کردند تا احساسات عزاداران را تحریک کنند، صادق نیستند و در نتیجه غیر قابل اعتماد. البته ناگفته نماند که بسیاری از مراجع و علمای شیعه نسبت به محتوی و شیوه ی برخی مداحی ها انتقادات جدی دارند و بدون تردید انتقادات من هم در این خصوص متاثر از آن بزرگواران بوده و هست.
- برخی معتقدند شما باید زودتر رفع ابهام می کردید تا سوء برداشت ها خاتمه یابد؛ چه کاری به نظرتان لازم بود و انجام نشد؟
البته شکی نیست که هیچ کاری کامل نیست و در حوزه ی اطلاع رسانی اولیه در خصوص موضوع ما به دلایلی با اشکالاتی مواجه بودیم. ضمن این که اگر مقطعی و «برشی» فضای رسانه ای و میدانی را بررسی کنیم در هفته ی اول ماجرا ما فضا را به منتقدان واگذار کردیم. اما اگر «فرایندی» موضوع را بنگریم از آنجا که مردم ما در کوره ی این حوادث و روش های نامطبوع آبدیده شده اند و نیز به قاعده ی«بار کج، هرگز به منزل نخواهد رسید» به تدریج افکار عمومی آن روش غیر صادقانه در اطلاع رسانی را پس زد و امروز شرایط دیگری را شاهد هستیم.
از طرف دیگر یادمان باشد چند نفری که پیدا و پنهان مشغول پمپاژ اخبار درست و نادرست در فضای مجازی بودند و نیز آنقدر غیر حرفه ای، غیر منصفانه، بی ادبانه، غیر اخلاقی، خام و ناشیانه عمل کردند که به نظر بسیاری رفتار آنان به سرعت تبدیل به ضد تبلیغ برای خودشان و تغییر شرایط شد. تا آنجا که افراد بسیاری حضوری، تلفنی، با واسطه و به شکل های مختلف دیگر از رفتار، گفتار و امضاهای متعدد خود در آن شرایط حلالیت می طلبند.
- نماینده ی طرقبه بعد از ماجراهای اخیر در مورد تایید صلاحیت شما برای شورا گفته که شما «سوپیشینه ی کیفری» داشته اید و نباید «تایید صلاحیت» می شدید، ماجرا چیست؟
البته من از ایشان که گفته می شود دکترای حقوق دارند؛ تعجب کردم که چگونه چنین سخن خبطی را از نظر حقوقی به زبان جاری کرده است. کسی که با الفبای حقوق آشنا باشد، حتما تفاوت بین «متهم» و «مجرم» را درک خواهد کرد. شگفت آور است کسی که مدعی است در رشته ی حقوق صاحب مدرک است به این مهم توجه نکند و تاکنون چند بار در خصوص تایید صلاحیت من سخنی را به زبان رانده است که با اصول اولیه ی حقوقی مطابقت ندارد. ایشان یا دروغگوست یا ناآگاه است.
اشاره ایشان به ماجرای بازداشت من در سال 1394 است که در آن پرونده «مطبوعاتی» بازپرس محترم پس از 5 ساعت بازجویی در ساعت 17 ، قرار وثیقه ی 500 میلیون ریالی صادر نمود که قاعدتا به دلیل عدم امکان تودیع آن از طرف من در آن ساعت، راهی بازداشتگاه شدم. ضمن این اتفاقا در آن پرونده «خیام نامه» به طور کلی تبرئه و پرونده مختومه شد. حال جای این سئوال باقی است که چطور این نماینده مردم در مجلس تفاوت بین دو واژه ی حقوقی«متهم» و «مجرم» را نمی داند و این چنین برای چندمین بار اظهار نظر می کند.
- اتهامات شما دقیقا چیست؟ چه نظری در این خصوص دارید؟
قانون صراحتا افراد را از ورود به محتوی پرونده تا زمان قطعی شدن حکم نهی کرده است، اما به صورت کلی خدمت شما عرض می کنم که در دادسرا دو اتهام «توهین به مقدسات» و « نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی» به من تفهیم شد اما متاسفانه در زمان صدور کیفر خواست اتهام «توهین به افراد عادی» نیز به آن افزوده شد.
البته ذکر این نکته در اینجا خالی از لطف نیست که اگر نشراکاذیب و تشویش اذهان عمومی صورت گرفته از جانب کسانی بوده که مطلبی را از یک گروه محدود اینستاگرامی با قصد و نیتی خاص به فضای عمومی کشاندند و حتی قبل از اثبات هر گونه «جرمی» در محاکم صالح قضایی با انتشار گسترده ی آن در نشریات و فضای مجازی مبادرت به نشر اکاذیب نمودند، یا با تهدید به قتل در صحن و در مقابل شورای شهر و فحاشی هایی که حتی شایسته ی خودشان هم به عنوان یک انسان نبود؛ اذهان عمومی را مشوش نمودند. امیدوارم دستگاه قضایی و مدعی العموم در برابر این جرایم مشهود هم بیشتر احساس مسئولیت کنند تا اعتماد عمومی را بیش از پیش جلب نمایند.
اجازه بدهید به احترام قانون بیشتر از این تا زمان صدور رای قاضی محترم در خصوص این اتهامات اظهار نظر نکنم. فقط امیدوارم دستگاه قضایی و قضات شریف آن عادلانه، منصفانه، قانونی و مستقل از هر گونه حاشیه به همه ی پرونده ها از جمله پرونده ی من رسیدگی و رای صادر کنند.
- چه شد که بازداشت شدید و چرا بازداشت طولانی شد؟
پس از احضار به دادسرا و مراجعه در اولین ساعات نخستین روز غیر تعطیل (شنبه 31 شهریورماه) و پایان تحقیقات در ساعت 9 صبح دادیار محترم دو قرار برای من صادر نمود. قرار کفالت 250میلیون ریالی . قرار وثیقه ی 500 میلیون ریالی که علی رغم تودیع قرار کفالت، علی رغم آمادگی تودیع وثیقه ی 500 میلیون ریالی از جانب من، متاسفانه این امر مورد توجه قرار نگرفت و قبل از ساعت 10 صبح همان روز به زندان معرفی شدم. در خصوص طولانی شدن مدت بازداشت هم به نظرم عوامل مختلفی موثر بود که فعلا از آن عبور می کنیم.
- واکنش عمومی را به اتفاقات اخیر چگونه ارزیابی می کنید؟
البته بهتر است پاسخ این سئوال را دیگران بدهند، اما به نظرم واکنش افکار عمومی به این ماجرا با روشن شدن ابعاد گوناگون آن و نبود هیچ گونه توهینی به مقدسات، نخ نما شدن استفاده ی ابزاری از اعتقادات مردم، عملکرد غیراخلاقی، ناقص، غیرصادقانه، بی ادبانه و افراطی برخی مدعیان و البته رفتار متین، قانونیِ همراه با صبر و حوصله و تدبیر مدافعان و منتقدان منصف و دین باوران واقعی، روز به روز تغییر می کند تا آنجا که برای مردم روشن شده و بیشتر روشن خواهد شد که دغدغه ی «برخی» افراد شناخته شده که روزگاری شهر را به گروگان گرفته بودند، ارزش های اسلامی و دفاع از حریم اهل بیت نیست. هدف تسویه حساب های سیاسی، فردی، صنفی و حذف «مهرداد» به عنوان یک شهروند مسئول از صحنه ی سیاسی، فرهنگی و شورای شهر است تا شایدآنان را یک گام به اهداف شان نزدیک تر کند.
- و سخن آخر
در پایان لازم می دانم از همه ی کسانی که به نوعی درگیر این ماجرا شدند (اعم از موافق و مخالف) و به خاطر من متحمل زحمت، رنج و مرارت شدند و نیز همه ی کسانی که از جمله ی من آزرده خاطر شدند، بدون آن که قصد و نیتی برای آزردن این عزیزان بوده باشد، بازهم عذرخواهی نمایم. امیدوارم گام های ما در مسیر دفاع از حق نلرزد و بتوانیم پیرو حقیقی سالار شهیدان و سرور آزادگان، اما حسین (ع) باشیم؛ نه با ادعا، بلکه در عمل.
