آيين هاي محرم وصفر در نيشابور حليم پزي، شبيه خواني، علم سلامي و… سيد باقر مير علمدار / در ايام محرم وصفر به خصوص تاسوعا و عاشورا، مردم شهرستان نيشابور در قالب هئيت‌هاي عزاداري ضمن انجام مراسم ويژه سينه و زنجيرزني به تهيه و پخت غذا -كه اغلب حليم است- مبادرت مي‌ورزند كه مخارج تهيه‌ي […]
آيين هاي محرم وصفر در نيشابور
حليم پزي، شبيه خواني، علم سلامي و…
سيد باقر مير علمدار / در ايام محرم وصفر به خصوص تاسوعا و عاشورا، مردم شهرستان نيشابور در قالب هئيت‌هاي عزاداري ضمن انجام مراسم ويژه سينه و زنجيرزني به تهيه و پخت غذا -كه اغلب حليم است- مبادرت مي‌ورزند كه مخارج تهيه‌ي حليم نيز توسط افراد خيّر تامين مي‌شود.
در اين روزها «عَلَم ها» را كه نمادي از «سرو» به نشان آزادگي سالار شهيدان مي باشد از تكايا و هيات ها بيرون مي آورند و در جلو هيئت توسط بزرگان وجوانان بر روي دست با خود حمل مي كنند.
درشهر و روستاها و بسياري از نقاط نيشابور، نمايش آييني تعزيه (شبيه خواني) برگزار مي‌شود كه در اين نمايش مذهبي، گروه‌هاي تعزيه «شبيه خوان» بصورت نمايشي ونمادين با حركات و خواندن مرثيه، «نوحه خواني» مي‌كنند و ماجراي روز عاشورا ومصائب اهل بيت را عيناً بازسازي مي‌كنند. از معروف ترين «شبيه»ها مي توان به مراسم روستاهاي فديشه و اسحق آباد اشاره کرد. جمعيت تماشاچيان ميدان شبيه خواني فديشه تا 10 هزار نفر نيز برآورد شده است.
در برخي روستاها، در بدو ورود هيئت‌هاي عزاداري روستاهاي همجوار به مدخل روستا، عده‌اي از اهالي روستاي محل عبور، علم به دست در حالي كه علم ويژه ي عزاداري، پيشاپيش آن‌ها برده مي‌شود، به پيشواز آنان مي‌آيند و به اصطلاح به رسم «علم سلامي» به هم «سلام» مي‌گويند و آن ها را به ميدان اصلي ده راهنمايي مي‌كنند.
پس از گرد آمدن همه‌ي گروه‌ها در ميدان اصلي، نمادي به اسم «نخل» را برمي‌دارند و دسته‌جمعي به سوي حسينيه و مسجد اصلي روستا روانه مي‌شوند و پس از مراجعت از عزاداري، گروه‌ها بر حسب روستا، دسته دسته، به صرف ناهار فراخوانده مي‌شوند.
در شهر نيشابور، دسته‌هاي گوناگون عزادار، در قالب هيئت‌هاي مختلف و با حركت دادن «علم» (و علامت يا علمات) از گوشه و كنار شهر به خيابان اصلي آمده و در طول آن به حركت و عزاداري مي‌پردازند. در اين مراسم كه معمولا در مسجد جامع يا (ميدان ايران) به پايان مي رسد اشعاري در توصيف مظلوميت امام حسين(ع) و ياران اش خوانده مي‌شود.
در روز اربعين حسيني نيز مراسم عزاداري و روضه‌خواني در داخل تكايا و منازل برپا مي شود و عده اي از بانوان نيشابوري، در صبح اربعين «شله زرد» را كه از شب قبل آماده كرده‌اند، بين همسايه‌ها و آشنايان تقسيم مي‌كنند.
مراسم عزاداري در مساجد، حسينيه ها و منازل در روزهاي رحلت پيامبر(ص)، شهادت امام حسن(ع) و شهادت امام رضا(ع) نيز با احترام خاصي برگزار مي‌گردد.
