جانباز نيشابوري به خشت ها جان مي دهد

جانباز نيشابوري به خشت ها جان مي دهد

سيد باقر ميرعلمدار / محمد لطفي جانباز دوران دفاع مقدس با دستان چيره دستش به آجرها جان مي دهد واين هنر ديرينه وسنتي ايراني را دراين زمان زنده كرده است.

آجر‌‌تراشي يکي از روش‌‌هاي تزئين در معماري است که با ابزار‌هاي ساده و نوک تيز مانند سوهان و تيشه انجام مي‌شود؛ به اين ‌‌ترتيب که قسمت يا بخشي از سطح و بدنه آجر براي ايجاد نقش و حجم ‌‌تراشيده مي‌شود. بيش‌تر از آجر‌هاي نرم با بافت متخلخل براي آجر‌‌تراشي استفاده مي‌شود. در اين فن مي‌توان طرح و نقش‌‌هايي مختلف همچون معرق، مشبک، منبت و گره‌چيني را با آجر اجرا کرد. آجر‌هاي ‌‌تراش‌خورده بيش‌‌تر در نماي ساختمان استفاده مي‌شود. آجر‌‌تراشي از دورة هخامنشيان در معماري ايران به کار مي‌رفت و در دورة اسلامي مخصوصاً دوره سلجوقي شکوفا شد و کاربرد تزئيني آن به اوج رسيد. در دور‌‌‌ه‌هاي بعد گچ‌بري و کاشي‌کاريجايگزين آجرکاري در تزئينات شد اما از اواسط دوره قاجار دوباره رونق يافت و براي تزئين سردر خانه‌ها مورد استفاده قرار گرفت. اين گونة تزئين تا آغاز دورة پهلوي دوم ادامه يافت و پس از آن با رواج کاربرد سيمان، آهن، آلومينيوم و مصالح جديد، استفاده از آجر کم شد و هنر آجر‌‌تراشي رو به زوال رفت.

محمد لطفي هنرمند چيره دست آجرتراش نيشابوري درمصاحبه با خبرنگار ما عنوان داشت: متولد وساكن روستاي لطف آباد نيشابور هستم ودردوران دفاع مقدس 10 ماه درجبهه هاي حق عليه باطل حضور يافتم ودرجزيره مجنون با اصابت تركش به دهان وگردن جانبازشدم من دركودكي ابتدا به شغل قاليبافي روي آورده سپس بنايي ونماكاري و در حال حاضر آجر تراشي راپيشه خود كرده ام .

اين هنرمند اظهارداشت:آجر نماكاري رابا استاد رفيع كه از كشور افعانستان بود كار كردم ولي آجر تراشي را شخصاً از ستون هاي باغ ملي كار استاد همشهري مان «محمد قاسم اخويان»الهام گرفته ام و زير نظر كسي كار نكرده وآموزش نديده ام. كارگاه من در منزل شخصي ام در روستاي لطف آباد مي باشد.

وي افزود:من تاكنون براي اداره ي ميراث فرهنگي آجر تراشي كرده ام ومرمت يا ساخت اماكني همچون باغ نشاط فيروزه، طراحي و اجرا سردرب هيأت ابوالفضلي كه حدود 5 ماه به طور انجاميد، اداره ميراث وموزه خيام و … را در كارنامه كاري خود دارم .

محمد لطفي خاطرنشان كرد: من بااستفاده ازخشتهايي در ابعاد 20*20كه در خود نيشابور ساخته مي شودآن هارا برش داده و گلدان هاي سنتي كه با آجر تراش شده كه ابعاد اين ها 60/1 * 40/1 سانتيمترمي باشد رابا حداقل يك هزار خشت تراش داده شده طراحي كرده ام و در طرح از نقوش گياهي(اسليمي ياختايي) و نقش‌هايي که خطوط منحني دارداستفاده شده ، كه روش کار تا حدي همانند منبت‌کاري روي چوب يا معرق کاشي است و آجر‌هاي‌‌تراش خورده را مي‌توان با رنگ‌هاي معدني رنگ‌آميزي کردورنگ‌هاي لاجوردي، اخرا (قرمز) و زرد (گل ماشي) بيش‌‌ترکاربرد دارد.

اين آجرتراش نيشابوري اذعان كرد: من بيشترطرح ها را از تخيلات ذهني خود استفاده نموده ام و به دنبال ساخت سيمرغي هستم كه نشاني براي نيشابور باشد و به دنبال ايجادطرح هاي سنتي كه توريست و گردشگر را جذب كند هستم و بايد در تمام شهر ما نماهاي سنتي وجود داشته باشدچراكه ما داراي پيشينه باريخي وفرهنگي هستيم ونيشابور را بيشتر با اين نمادها مي شناسند نه سنگ وكمپوزيت و… كه هيچ سنخيتي با ماندارد واين طرح ها بالاي يكصد سال دوام خواهد كرد و از آسيب به دور است.

اين هنرمند نيشابوري در خصوص همكاري مسوولين با وي بيان داشت: مهندس زرندي شهردار نيشابورواستاد علي قدمياري مجسمه ساز با حضور در كارگاهم نيز اين كارها را ديده و خوششان آمده وقول همكاري داده اند تا در سطح شهر اسنفاده نمايند واز مسوولين تقاضا دارم كار را تسهيل كنند و مارا درگيركارهاي اداري وكاغذ بازي نكنند تا ما بتوانيم سريعتر كاررا به انجام برسانيم واين طرح ها بايد به ثبت برسدتا طرح توسط ديگران كپي نگردد ومصادره نشود.

وي در خاتمه تصريح كرد: تنها چيزي كه ماندگاري داردخشت است و من مي خواهم فقط براي شهرم نيشابور كار كنم واگر مسوولين همكاري وتعامل نكنند مجبورم عليرغم ميل باطني خود اين هنر رادر ديگر شهر ها اجرايي كنم.