آزاده مهديار/ با نزديک شدن به پنجمين دوره انتخابات شوراي اسلامي شهر و روستا و دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري و شدت گرفتن حال و هواي انتخاباتي در شهر و به ويژه در فضاي مجازي، پرسش هاي زيادي درباره انتخابات پيش رو از افکار عمومي مطرح است. اين که شرايط نامزدي در اين انتخابات […]
آزاده مهديار/
با نزديک شدن به پنجمين دوره انتخابات شوراي اسلامي شهر و روستا و دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري و شدت گرفتن حال و هواي انتخاباتي در شهر و به ويژه در فضاي مجازي، پرسش هاي زيادي درباره انتخابات پيش رو از افکار عمومي مطرح است. اين که شرايط نامزدي در اين انتخابات چيست؟ با توجه به همزماني دو انتخابات، هيات هاي اجرايي و نظارت چگونه تشکيل مي شود و نسبت ميان هيات هاي اين دو انتخابات چيست؟ تاييد صلاحيت نامزدها چگونه صورت مي گيرد و پرسش هايي از اين دست. براي ارائه پاسخ روشن به اين پرسش ها با حميد حقيقي، معاون سياسي فرماندار نيشابور و رئيس ستاد انتخابات شهرستان، نشستي داشتيم و آخرين اخبار انتخابات را از او جويا شديم و شناسنامه انتخاباتيِ پيش رو از ثبت نام تا برگزاري انتخابات و همه آنچه نامزدهاي احتمالي و هواداران آنان بايد بدانند را به رشته تحرير درآورديم.
زمان ثبت نام داوطلبان
انتخابات شورا
معاون سياسي فرماندار نيشابور با اشاره به ماده 45 قانون، آغاز ثبت نام داوطلبان پنجمين دوره انتخابات شوراهاي اسلامي شهر و روستا را 30 اسفند تا 6 فروردين ماه دانست و تاکيد کرد: يکي از تفاوت هاي ثبت نام در اين دوره با دوره هاي قبل، تبصره الحاقي ارسالي از ستاد انتخابات کشور است مبني بر اين که «ارائه گواهي عدم سوء پيشينه کيفري که از تاريخ آن بيش از 3 ماه نگذشته باشد، در هنگام ثبت نام الزامي است.»
به گفته حقيقي، ثبت نام در ستاد انتخابات مستقر در فرمانداري خواهد بود، به عبارتي زمان تحويل سال 1396 هم نيروهاي ستاد انتخابات آماده باش خواهند بود.
با توجه به الزام قانون، ستاد انتخابات استعلام وضعيت هر داوطلب را از مراجع چهارگانه (دادگستري، ثبت احوال، اطلاعات، نيروي انتظامي) از 7 تا 16 فروردين انجام خواهد داد که نتيجه آن به هيات اجرايي انتخابات ارسال مي شود تا بر اساس آن، رسيدگي به صلاحيت داوطلبان در هيات اجرايي از 17 تا 23 فروردين انجام شود.
چگونگي انتخاب هيات اجرايي انتخابات و وظايف آن
تشکيل هيات اجرايي انتخابات شوراهاي اسلامي شهر نيشابور و شهرهاي اقماري، نقطه آغاز انتخابات در شهرستان است.
معاون فرماندار با بيان اين که هيات هاي اجرايي توسط فرماندار شهرستان از 25 تا 29 اسفند ماه تشکيل مي شود، تشريح کرد: تشکيل هيات اجرايي به اين ترتيب است که ستاد انتخابات شهرستان سي نفر معتمد را به هيات نظارت 5 نفره شوراهاي اسلامي در شهرستان معرفي مي کند؛ هيات نظارت 5 نفره اي که توسط مجلس شوراي اسلامي براي هر استان تعيين شده است. هيات نظارت 3 نفره در استان خراسان رضوي را آقايان گرمابي( نماينده مردم نيشابور و فيروزه در مجلس)، دهقان( نماينده مشهد) و مقصودي (نماينده سبزوار) تشکيل مي دهند و اين هيات هنوز اسامي هيات نظارت 5 نفره شهرستان را معلوم نکرده است. اما به هر حال اين هيات 5 نفره بايد اسامي 30نفر معرفي شده براي هيات اجرايي شهرستان را تاييد کنند تا در فرمانداري 8 نفر از اين 30 نفر به عنوان «هيات اجرايي» انتخابات شهرستان تعيين گردند.
حقيقي در باره احتمال رد شدن افرادي از ليست 30 نفره فرمانداري در هيات نظارت شهرستان گفت: اگر همه سي نفر معرفي شده، تاييد شوند، فرمانداري شهرستان 8 نفر را از ميان آنها انتخاب کرده و براي برگزاري انتخابات از آنها دعوت مي کند، از ميان اين سي نفر هر تعدادي که مورد تاييد هيات نظارت قرار نگيرند، ستاد انتخابات به ميزان دو برابرِ تعداد اين تاييد نشده ها را مجددا معرفي مي کند تا زماني که به سقف سي نفر برسد.
البته طبق گفته رئيس ستاد انتخابات شهرستان، از سال هاي گذشته تا کنون در اين بخش کمتر مشکل پيش آمده است.
اهم وظايف هيات اجرايي بررسي صلاحيت کانديداها، تعيين اعضاي شعب، تعيين محل شعب و برگزاري انتخابات است.
هيات اجرايي انتخابات شورا اعضاي حقوقي هم دارد که عباتند از: فرماندار به عنوان رئيس هيات اجرايي، رئيس ثبت احوال، رئيس آموزش و پرورش و رئيس شوراي شهرستان در صورتي که کانديدا نباشد و در صورت کانديداتوري وي، عضوي ديگر از شوراي شهرستان، که به همراه 8 نفر قبلي؛ اعضاي هيات اجرايي انتخابات شهرستان خواهند بود.
رد يا تاييد صلاحيت نامزدها در انتخابات شورا با کيست؟
نظر هيات اجرايي در خصوص تاييد يا رد داوطلبان به هيات نظارت 5 نفره شهرستان اعلام مي گردد و اين هيات، در خصوص صلاحيت نامزدها از تاريخ 25 تا 31 فروردين بررسي هاي خود را انجام مي دهد..
به گفته حميد حقيقي، پس از دريافت نظر هيات نظارت، ستاد انتخابات شهرستان، تاييد يا رد داوطلبان را در دوم ارديبهشت ماه کتبا به آنان ابلاغ مي کند.
داوطلبان رد صلاحيت شده مي توانند به هيات نظارت استاني شکايت کنند و پس از رسيدگي و بررسي نهايي، اعلام نظر قطعي و نهايي مجموع هيات نظارت استان و شهرستان 7 تا 16 ارديبهشت خواهد بود. تاييديه و انتشار آگهي نامزدهاي نهايي 18 تا 22 ارديبهشت در دستور کار فرمانداري قرار مي گيرد.
حقيقي در مورد اختيارات هر يک از هيات هاي اجرايي و نظارت در مورد تاييد يا رد صلاحيت داوطلبان به «خيام نامه» گفت: نظر هيات اجرايي مبني بر رد و تاييد نامزدها به هيات نظارت ارسال مي شود و نظر قطعي را هيات نظارت صادر مي کند؛ يعني ممکن است نامزدي توسط هيات اجرايي رد شود اما توسط هيات نظارت تاييد شود و برعکس هيات اجرايي کانديدايي را تاييد کند و هيات نظارت رد کند.
تبليغات و برگزاري انتخابات
از 21 تا 27 ارديبهشت ماه زمان تبليغات است و نامزد ها تا قبل از 28 ارديبهشت يعني يک روز قبل از برگزاري انتخابات براي تبليغات قانوني فرصت دارند و 28 ارديبهشت روز ممنوعيت تبليغات انتخاباتي نامزدها و طرفداران آنهاست و در نهايت روز جمعه بيست و نهم ارديبهشت ماه با انتشار اعلاميه اسامي کانديداها، اخذ راي و شمارش آراء توسط ستاد انتخابات انجام خواهد شد.
برگزاري دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري
در شهرستان
به گفته اين مقام مسئول در فرمانداري، هيات نظارت بر انتخابات رياست جمهوري در شهرستان ها توسط شوراي نگهبان معرفي مي شوند که اين هيات در شهرستان نيشابور برگزيده شده و شامل آقايان قاسم سعادتي به عنوان رئيس، حسين خدادادي و غلامحسن نجفي به عنوان عضو هيات است.
تشکيل هيات اجرايي انتخابات رياست در شهرستان ها، توسط فرمانداران در تاريخ 22 تا 24 فروردين ماه صورت مي گيرد و ان گونه که حقيقي مي گويد: مجددا سي نفر معتمد، جدا از ليست هيات اجرايي شوراها، به هيات نظارت شوراي نگهبان در شهرستان معرفي شده و 8 نفر از ميان آنها انتخاب مي شوند. اعضاي حقوقي اين هيات نيز شامل فرماندار، رئيس ثبت احوال، رئيس شوراي شهرستان، دادستان و رئيس دادگستري هستند. ثبت نام و تاييد صلاحيت کانديداهاي رياست جمهوري ارتباطي با اين هيات ها در شهرستان ندارد و در ستاد انتخابات کشور انجام مي شود. وظيفه هيات نظارت انتخابات رياست جمهوري در شهرستان، تعيين شعب اخذ راي و اعضاي شعب و نظارت بر برگزاري انتخابات در شهرستان است.
تبليغات نامزدهاي رياست جمهوري و ستادهاي انتخاباتي آنها در شهرستان، در تاريخ 8 تا 28 ارديبهشت (به مدت حدود سه هفته) است و روز ممنوعيت تبليغات و برگزاري انتخابات رياست جمهوري و شوراها نيز مشترک خواهد بود.
به گفته وي هيات بازرسي سه نفره اي هم براي هر دو انتخابات توسط فرماندار شهرستان به هيات بازرسي استان معرفي مي شود. هيات بازرسي استان توسط استاندار تعيين مي شود که اين اسامي نيز هنوز اعلام نشده است.
راي دهندگان و شعب اخذ راي
بر اساس اعلام رييس ستاد انتخابات شهرستان، تعداد واجدين شرايط راي دادن در شهرستان حدودا 275 هزار نفر است که 175 شعبه اخذ راي (شامل 167 شعبه ثابت و 8 شعبه سيار) به همراه 340 شعبه ثابت روستايي، کار اخذ آراي آنان را انجام مي دهند. از آن جا که هر روستا خود حوزه انتخابيه شوراست، در اين انتخابات، شعبه سيار روستايي نداريم.
کار اخذ آراي دوازدهمين دوره رياست جمهوري نيز توسط 175 شعبه شهري و 340 شعبه روستايي انجام مي شود که در 11 شعبه سيار کار اخذ راي روستاهاي داراي جمعيت کم تر از بيست خانوار را انجام خواهند داد.
تعداد اعضاي شوراها
با توجه به اصلاحيه سال گذشته نمايندگان بر قانون انتخابات شوراها، تعداد اعضاي شوراي نيشابور از 13 به 9 نفر کاهش يافته است و به ايتن ترتيب، روز 29 ارديبهشت امسال، در شهر نيشابور 9 نفر به عنوان اعضاي شوراي شهر انتخاب خواهند شد و در هر کدام از شهرهاي اقماري شامل: چکنه، بار، درود، عشق آباد، قدمگاه و خرو 5 نفر به عنوان شوراي شهر و در هر يک از روستاها نيز 5 نفر به عنوان شوراي روستا انتخاب خواهند شد.
تعداد ثبت نام کنندگان در شوراهاي اسلامي شهر و روستا به طور کلي در شهرستان نيشابور در دوره قبل 2200 نفر بودند که از اين ميان، 47 نفر در مرحله اول رد صلاحيت شده و 59 نفر انصراف داند و به اين ترتيب در سال 1392 تعداد کانديداها در همه شهرها و روستاهاي نيشابور به 2086 رسيد و در «شهر» نيشابور تعداد رقباي نهايي 93 نفر اعلام شد.
معاون سياسي فرماندار نيشابور برآورد مي کند که در اين دوره آمار رقباي شوراي شهر در نيشابور از 93 نفر در دوره قبل فراتر رفته و احتمالا به 200 نفر برسد.
گفتني است انتخابات در شهرستان فيروزه با دو بخش مرکزي و طاغانکوه به صورت کاملا مجزا توسط فرمانداري اين شهرستان، اما با همين شکلي که شرح آن رفت برگزار مي شود.
انتخابات شوراهاي روستاها نيز توسط بخشداران انجام مي شود و در هر بخش هيات نظارت 3 نفره تشکيل مي شود و شکايات کانديداها پس از اعلام نظر هيات بخش، به هيات نظارت شهرستان ارسال مي شود.
شرايط کانديداها و ضوابط شرکت در انتخابات
رئيس ستاد انتخابات در شهرستان اعلام کرد: ستاد انتخابات شهرستان به تمامي مجموعه هاي ذي ربط اطلاع داده که جهت مراجعه داوطلبان انتخابات آماده باشند.
شرايط نامزدهاي عضويت در شورا ها عبارت است از:
تابعيت جمهوري اسلامي،
حداقل 25 سال سن،
اعتقاد و التزام به ولايت مطلقه فقيه،
ابراز وفاداري به قانون اساسي جمهوري اسلامي،
دارا بودن سواد خواندن و نوشتن براي شوراهاي روستاهاي تا دويست خانوار، داشتن مدرک ديپلم براي روستاهاي بالاي دويست خانوار، داشتن حداقل مدرک فوق ديپلم براي شوراهاي شهرهاي تا بيست هزار نفر جمعيت و داشتن حداقل مدرک ليسانس يا معادل آن براي شوراهاي شهرهاي بالاي بيست هزار نفر جمعيت،
دارا بودن کارت پايان خدمت نظام وظيفه يا کارت معافيت از خدمت براي آقايان.
لازم به ذکر است، کساني که در دوره هاي قبل عضو شورا بودند به شرطي که در همان محل کانديداي عضويت در شورا باشند از شرط مدرک تحصيلي معاف اند.
چه کساني بايد استعفا بدهند؟
گفتني است استانداران و فرمانداران و معاونين و مشاورين آن ها و معاونين شهرداران و معاونين بخشداران و معاونين مديران کل استانداري مديران کل، سرپرستان ادارات کل و معاونين آن ها، دادستان ها، داديارها، بازپرس ها، قضات، روساي دانشگاه ها، روساي بانک ها، روسا، سرپرستان و معاونين سازمان ها و شرکت هاي دولتي و نهادها و موسسات دولتي يا وابسته به دولت که از بودجه دولتي استفاده مي کنند و نيز روسا و مديران و سرپرستان شهرستان و بخش از عضويت در شوراي اسلامي واقع در محدوده استان، شهرستان و بخش محروم اند. مگر آن که قبل از ثبت نام از سمت خود استعفا داده باشند.
