سه نسل در یک داروخانه

به بهانه پنج شهریور ، روز ملی داروساز

سه نسل در یک داروخانه

تاریخچه تاسیس داروخانه صحت به عنوان دومین داروخانه ی نیشابور

زنده یاد دکتر علی محمد بیان بعد از گرفتن مدرک داروسازی، آمادگی خویش را جهت شروع به کار به وزارت بهداری وقت اعلام کرد. از قضا شهر شاهرود که زادگاه و محل زندگی او و خانواده اش بود، توسط همکار پیش از او، نیاز خود را به داروساز مرتفع ساخته بود. نزدیک ترین شهر به شاهرود که به داروساز نیاز داشت، گنبدکاووس بود. دکتر علی محمد بیان با خانواده ی خود عازم آن شهر گردید. به زودی توسط یکی از بستگانش که ساکن مشهد بود، مطلع گردید که تنها داروخانه فعال نیشابور، نیاز به مسئول فنی دارد. مقامات اداری مربوطه با انتقال دکتر علی محمد بیان به نیشابور موافقت کردند و او در سال 1311 رهسپار نیشابور شدوبعد از مدتی کوتاه مجوز تاسیس دومین داروخانه را در شهر نیشابور دریافت کرد. لذا در سال 1314 بانی تاسیس دومین داروخانه به سبک جدید، در شهر نیشابور به نام داروخانه صحت گردید. این داروخانه که در خیابان امام خمینی، جنب مسجد جامع قرار داشت، از موقعیت جغرافیایی بسیار مناسبی از نظر آدرس، آمد و شد بیماران و مرکز شهر برخوردار بود. بنا به اظهار نظر بسیاری از افراد که متاسفانه تنها تعداد اندکی از آنها اینک در قید حیات هستند، بنیانگذار داروخانه صحت با ارباب رجوع خود با نهایت خوش خلقی برخورد می کرد. از حرص و طمع مبرا بود و از کمک به بیماران نیازمند هرگز خودداری نمی کرد.

داروساز، مرجع کلیه سوالات بیماران بود و از او نه تنها آماده کردن داروی نسخه، بلکه بسیاری از افراد تجویز دارو و معالجه و مداوای بیمار را تقاضا می کردند. تجویز و تحویل دارو که امروزه وجود دارد در آن روزگار دامنه اش بسیار وسیع بود. بسیاری از داروها در داروخانه ساخته می شد و فقط مواد اولیه را از شرکت ها خریداری می کردند.

سرانجام دکتر علی محمد بیان بعد از سال ها بیماری در تیر ماه 1327 جان به جان آفرین تسلیم کرد و اداره ی داروخانه صحت به پسر بزرگشان زنده یاد محمدحسین بیان که چند سال قبل از درگذشت پدرش اداره ی داروخانه رابه دوش داشت، رسماً عهده دار مسئولیت این داروخانه گردیدگردید.

مرحوم محمدحسین بیان با دستیاری برادرش مرحوم هوشنگ بیان به فعالیت خستگی ناپذیر در داروخانه ادامه دادند. استفاده از بندها و تبصره های قانونی مختلف از یک طرف و از طرف دیگر نیاز شهر به این داروخانه باعث شد که حتی یک روز هم داروخانه صحت تعطیل نگردد تا اینکه بالاخره دولت وقت به داروخانه هایی از این قبیل به علت نیاز شهروندان و ناکافی بودن تعداد داروخانه ها که صاحبان آنها دکتر داروساز بودند، مجوز ادامه کار تحت مسئولیت خود صاحبان داروخانه که سال ها عهده دار آن کار بودند، داده شد. این قانون تا زمانی اعتبار داشت که تعداد داروخانه هایی که موسس آنها دکتر داروساز بودند، کمتر از حد نیاز شهر بود. در حدود سال 1348 با تاسیس داروخانه دکتر پارسا، تعداد داروخانه های نیشابور به 6 عدد رسید (داروخانه های ترقی، صحت، رضوان، شفا، پارسا و دکتر پارسا) که به علت افزایش تعداد داروخانه ها که دو تا از آنها (رضوان و دکتر پارسا) توسط دکتر داروساز اداره می شد، بقیه از نظر قانون بهداری ملزم به گرفتن مسئول فنی گردیدند.

اولین مسئول فنی داروخانه صحت، دکتر عاطفی بود. سپس افراد دیگر تا بالاخره در اواخر سال 1371 دکتر علیرضا بیان (پسر بزرگ مرحوم محمدحسین بیان و نوه ی مرحوم دکتر علی محمد بیان) مسئولیت داروخانه را عهده دار گردید.

در سال 1373 داروخانه ی جدیدی تحت عنوان داروخانه ی دکتر بیان (مقابل داروخانه صحت) با مدیریت دکتر علیرضا بیان تاسیس شد. از نظر قانونی و اداری، داروخانه ی صحت و دکتر بیان، دو داروخانه ی مجزا محسوب می شدند و دو مسئول فنی جداگانه در دو داروخانه قرار داشتند.

بعد از درگذشت مرحوم محمدحسین بیان در 11 فروردین 1386، داروخانه صحت در تابستان سال 1387 تعطیل شد. دکتر علیرضا بیان همچنان با حس کار کردن در داروخانه ی پدر و پدربزرگ خود در داروخانه ی صحت، فعالیت خود را در «داروخانه دکتر بیان» ادامه می دهد.

دکتر علیرضا بیان / داروساز