گفت و گو: سيدهاشم مداح نقاشي يکي از رشته هاي اصلي هنرهاي تجسمي است که گويا قدمت آن شش برابر زبان نوشتاري مي باشد.نمونه هاي اوليه نقاشي در ايران و جهان نقاشي هاي ديواري و پس از آن سفالينه ها هستند که شامل اشکالي ساده از حيوانات و طبيعت است . دردوره ي اشکانيان نقاشي […]
گفت و گو: سيدهاشم مداح
نقاشي يکي از رشته هاي اصلي هنرهاي تجسمي است که گويا قدمت آن شش برابر زبان نوشتاري مي باشد.نمونه هاي اوليه نقاشي در ايران و جهان نقاشي هاي ديواري و پس از آن سفالينه ها هستند که شامل اشکالي ساده از حيوانات و طبيعت است . دردوره ي اشکانيان نقاشي ايراني تحت تاثير هنر يوناني رشد کرد و در دوران اسلامي آثار نقاشي محدود به مصور سازي از متون ادبي شد اما اين هنر در زمان ايلخانان رشد زيادي کرد و در دوره ي صفوي به اوج شکوفايي خود رسيد .در دوران زنديه و قاجار نيز هنر نقاشي حال و هواي تازه اي يافت . اوج نگارگري ايراني را مي توان در آثار کمال الدين بهزاد مشاهده کرد . در دوره قاجار هنر نقاشي به سه شاخه نقاشي سنتي ٰ، نقاشي طبيعت گرا و نقاشي قهوه خانه ا ي تقسيم شد. لازم به ذکراست که نقش کمال الملک و شاگردان او دررشد و دگر گوني هنر اين دوره بسيارآشکار است .
بالاخره در دوران معاصر هنرنقاشي ايراني با ظهور نامداراني همچون محمود فرشچيان، سهراب سپهري ، بهمن محصص ،قوللر آغاسي ،حسين بهزاد و ابوالحسن صديقي مواجه بوده است که هرکدام سبک مخصوص به خود را داشتند.
گفتگوي اين شماره ي ما را با سيد علي سيداني هنرمند نقاش ،کارشناس ارشد ،مدرس دانشگاه و دانشجوي دکتراي پژوهش هنر ملاحظه مي کنيد
ضمن تشکر از شماصحبت مان را با يک پرسش شروع مي کنيم .
مهمترين فعاليتهاي شما درزمينه ي هنر نقاشي چيست و شروع آن از کجا بوده است؟
فعاليت هاي من درزمينه ي هنر نقاشي به سه دسته تقسيم مي شود
1- تدريس هنر در دانشگاه
2 – خلق اثر ( نقاشي ) به صورت حرفه اي و شرکت در نمايشگاه هاي انفرادي و جمعي در سطح کشور و خارج از کشور
3 – تحقيق و پژوهش درزمينه ي نقاشي ايراني و اروپايي که ترجمه کتاب تکنيک هاي طراحي و نقاشي از يک نويسنده امريکايي ، مقاله مقايسه تطبيقي تابلو شام آخراز داوينچي با آثارسالوادور دالي و تز دکترايم با نام بررسي ساختار نقاشي معاصر ايران در همين راستا بوده است
پيشينه ي هنر نقاشي امروز ايران بيشتربه چه دوره اي بر مي گردد؟
نقاشي کلاسيک ايران از زماني شروع مي شود که کمال الملک و صنيع الملک به اروپا رفتند و پس از بازگشت ، با راه اندازي مدرسه ي صنايع مستظرفه مکتب نقاشي کمال الملک را پايه گذاري کردند . تا قبل از اين دوره ما نگارگري ايراني را داشتيم که به دور از پرسپکتيو و حجم پردازي بود .ما در نگارگري ايراني با دو بعد طول و عرض سر و کار داريم اما در نقاشي کلاسيک اروپايي از يک زاويه ديد خاص به سوژه نگاه مي کنيم و آزادي عمل بيشتري داريم ؛ نمي توانيم ديدگاه خود را تغيير بدهيم .مثلا اگر از ارتفاع به سوژه نگاه مي کنيم ملزم به رعايت قواعد آن هستيم لازم به ذکر است که شيوه ي نقاشي کمال الملک تا زماني رايج بودکه ايشان در قيد حيات بود ولي پس از آن نقاشي ايراني راه ديگري را پيمود. نام هايي چون بيل آرام ، زنده رودي و مسعود عربشاهي به تلفيقي از نگارگري ايراني و نقاشي اروپايي رسيدند .و سبک خاصي را پايه گذاري کردند .
آشنايي شما با هنر نقاشي به چه دوره اي بر مي گردد ؟
در دوره ي کودکي وبا ديدن کارتون هاي تلويزيوني و تقليد از شخصيت هاي اين کارتون ها به هنر نقاشي علاقمند شدم در ابتدا باطراحي از شخصيت کارتوني تن تن به طور خود آموخته نقاشي را شروع کردم تا اين که با استخدام در کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان در سمت مربي، نقاشي دغدغه ي اصلي من شد . پس از آن با ادامه تحصيل در رشته ي نقاشي تا مقطع کارشناسي ارشد در دانشگاه تربيت مدرس به کارم ادامه دادم .در دوره ي دانشجويي با شرکت در نمايشگاه هاي مختلف کشوري به معرفي آثارم پرداختم . در نهايت با تدريس در دانشکده هنر شهرمان از بدو تاسيس تا کنون فعاليت هايم ادامه داشته است .
هنر نقاشي چه تاثير خاصي روي شخصيت انسانها و مردم جامعه دارد؟
من معتقد م هنرها از جمله هنر نقاشي در بزنگاه ها و پيچيدگي هاي روابط اجتماعي متولد مي شوند و زبان حال مردم مي باشند در طول زمان هنرها کارکرد هاي متفاوتي از خود بروز داده ا ند هنرمنداني بوده اند که با وضع موجود کنار آمده اند و هنرمنداني بوده اند که سر ناسازگاري با زمانه خود داشته اند و بالاخره هنرمنداني که فراتر از عصر و دوره ي خود بوده اند. بنابراين هنر و هنرمند مي تواند رفتارهاي گوناگوني از خود بروز دهد اين بستگي به شرايط خاص دوره رندگي هنرمند دارد اما اثر هنر روي شخص بنده ،آرامشي است که به روح و روانم داده است من در دوره ي نوجواني و جواني شخصيت نا آرامي داشتم اما در طول زمان و آشنايي با هنر نقاشي به دنياي پر بار خلاقيت و ساحل آرامش رسيدم .
مردم و مسئولين بايد در مواجهه با هنر چه عکس العملي از خود نشان دهند ؟
از نظر من هنر يک جور رياضت است و معتقدم براي به دست آوردن يک ايده و عمل متعالي بايد برخي چيزها را از دست داد .از لذت هاي زود گذر بايد گذشت تا به خلسه ي جدا شدن از زمان و مکان دست يافت . لذا مردم بايد با مقوله هنر با ظرافت و تاني برخورد کنند به قول سهراب سپهري : به سراغ من اگر مي آييد ، نرم و آهسته بياييد ،مبادا که ترک بر دارد ،چيني نازک تنهايي من .
مديريت و اقتصاد هنر را چگونه ديده ايد ؟
مديريت هنري و اقتصاد هنر در جامعه ي ما در دوران نوزادي خود به سر مي برد و بسيار مبتدي است و با وضعيت ايده آل فاصله زيادي دارد در زمان حيات سهراب سپهري نقاشي هاي او قيمت بالايي نداشت اما در حال حاضر و با ايجاد حراجي هاي جديد، آثار ايشان به قيمت هاي ميلياردي رسيده است .اين ، قدرت اقتصاد هنر را در عصر معاصر نشان مي دهد . .مثالي براي شما بزنم تا متوجه شويد در دنياي امروز قدرت اقتصادي هنر تا کجا پيش رفته است .کشور فرانسه با نمايش و فروش آثار هنر ي به درآمدي چند برابر در آمد ما از فروش نفت دست يافته است و ما هنوز اند ر خم يک کوچه ايم .
براي اعتلاي هنرها در شهرمان چه درخواستي از مسئولين و مردم داريد ؟
از مسئولين درخواستي ندارم اما خواسته ام از مردم اين است که هنرها را بشناسند و بدانند به وسيله ي هنر مي توان در خانواده زيبايي ايجاد کرد و آگاهي و آشنايي با رشته هاي هنري باعث استخکام روابط خانوادگي و ترميم آن خواهد شد .هنرها خشونت وسبعيت راکنترل کرده و انسانه را نسبت به محيط اطرافش حساس تر مي کند.هنرها کمک مي کنند که مردم فرهنگ و گذشته خود را بهتر بشناسند و با ديدن نقاشي ها و آثار هنري به جا مانده از گذشته به فرهنگ غني خود دست پيدا کنند و نهايتا از نظر من هنرها يک جور علم و آگاهي و شيوه ي زندگي هستند که براي زندگي پرآشوب بشر امروزي مايه آرامش خواهند بود.
فضاي ايده آل از نظر شما براي خلاقيت کار هنري چيست ؟
نکته ي مهم در خلاقيت هنري ايجاد يک فضاي آرام و به دور از خشونت از طرف مسئولين است همراه با اندکي رفاه اقتصادي و حمايت هاي لازم که در همه جاي دنيا مرسوم است زيرا اگر هنرمندان در جامعه ي ما شخصيت واقعي خود را پيدا کنند تاثير گذار ترين طبقه در اجتماع خواهند بود و همگي از منافعي که هنرمند نصيب جامعه مي کند بهره مند خواهند شد .بايد به هنرمندان شخصيت داد همان گونه که کشور فرانسه با اعطاي يک کارت هنرمندي مزاياي زيادي را نصيب هنرمند مي کند .
دل مشغولي اصلي اين روزهاي شما چيست؟
دغدغه اصلي من جوانان اين مرز و بوم هستند از دختر و پسر متاسفانه بر خلاف شعارهاي مرسوم کار چنداني براي اين سرمايه هاي گرانبهاي آينده نمي شود .از شما مي پرسم ما در مملکت چند مرکز مخصوص جوانان داريم و چه امکاناتي را در اختيار اين قشر پر انرژي و فعال قرار داده ايم من معتقدم نظام آموزشي ما بسيار قديمي و از زمان عقب است و بايد هر چه زودتر فکري براي اين نظام آموزشي از رده خارج بشود تا جوانان ما امکان باروري و شکوفايي بيابند .مسلم است که با اين نظام آموزشي توقع پرورش انسان هاي فرهيخته آرزوي محالي مي باشد .
و سخن باياني
مهتري گر به کام شير در است
شو خطر کن زکام شير بجوي
يا بزرگي و عز و نعمت و جاه
يا چو مردانت مرگ روياروي
(حنظله باد غيسي).
