واژه بهداشت و سلامتی همیشه ذهن بشر را به خود مشغول کرده است در یک تقسیم بندی کلی بهداشت به دو بخش بهداشت جسمی و روانی تقسیم می شود .بهداشت روانی از آن نظر که ارتباط مستقیم با عملکرد فردی – اجتماعی و آسیب های روانی – اجتماعی دارد حایز اهمیت است . در پنجاه […]
واژه بهداشت و سلامتی همیشه ذهن بشر را به خود مشغول کرده است در یک تقسیم بندی کلی بهداشت به دو بخش بهداشت جسمی و روانی تقسیم می شود .بهداشت روانی از آن نظر که ارتباط مستقیم با عملکرد فردی – اجتماعی و آسیب های روانی – اجتماعی دارد حایز اهمیت است . در پنجاه ساله اخیر بهداشت روان در ایران پیشرفت زیادی داشته که مهمترین آنها طرح ادغام بهداشت روان در نظام مراقبت های بهداشت اولیه است. اما بهداشت روان در کشور ما هنوز با چالشهای فراوانی روبه روست برای آشنایی همشهریان عزیز با این مقوله به دیدار سمیرا سلیمانی “مشاور خانواده”مدرس دانشگاه و دانشجوی دوره دکترای روانشناسی رفتیم که گزیده ای از این گفت و شنود را ملاحظه می کنید ..
خانم سلیمانی مهمترین مشکلات و معضلات حوزه ی بهداشت روان نیشابور را اینگونهبر می شمارد: اختلالات خفیف روانشناختی (افسردگی “استرس “و…)، اعتیاد ،اختلافات زناشویی ،طلاق ،مشکلات ارتباطیوالدین با کودکان و نوجوانان ،روابط فرا زناشویی. از نظرایشاناولین گامبرای شناسایی و حل معضلات مراجعه ی شهروندان به مراکز مشاوره ی دولتی و خصوصی است . وی حل مشکلات بخش بهداشت روان را بدون مراجعه به متخصص غیر ممکن می داند اما اضافه می کند متاسفانه مردم بر اثر عدم آشنایی با ابعاد معضلات روحی روانی به کار شناس مراجعه نمی کنند و در نتیجه معضلات را پیچیده تر می کنند .
سلیمانی معتقد است همشهریان عزیز همانطور که برای بیماری های جسمی خود به پزشک مراجعه می کنند برای بیان و حل مشکلات عاطفی و خانوادگی خود نیز باید اقدام کنند ، در غیر اینصورت در روابط فردی و اجتماعی دچار آسیب خواهند شد .هم اکنون که مراکز تخصصی آموزش مهارت های زندگی و فرزندپروریدر شهر وجود دارد،بهتر است به مراکز مشاوره دولتی یا خصوصی مراجعه کرد تا با کمک و راهنمایی های متخصصین و روانشناسان جلو آسیب های اجتماعی راگرفت و افراد را توانمند ساخت.
ایشان ادامه دادند عدم شناخت مردم ازعلم روانشناسی باعث سوء تفاهم شده و مردم چون روانپزشک را با روانشناس اشتباه می گیرند و انگ بیمار روانی را نمی پسندند لذا به مراکز مشاوره مراجعه نکرده و مشکلات عدیده ی اجتماعی را سبب می شوند در صورتی که با آموزش،بسیاری از مشکلات بخش بهداشت روان در مراحل اولیه با مراجعه به متخصص قابل حل می باشد وبهتر این است که با فرهنگ سازی مردم را تشویق کرد با مراجعه به مراکز مربوطه به مهارت راه حل مساله دست یابند .
به نظر می رسد کسب مهارتهای زندگی راه حل اساسی دررفع مشکلات بخش بهداشت روان می باشد و یادگیری مهارت های زندگی از قبیل مثبت اندیشی و مسئولیت پذیری کیفیت زندگی را دگرگون خواهد ساخت. خوشبختانه اخیرا جهت تحکیم بنیان خانواده و ترویج ازدواج سالم و پایدار و توانمندسازی زوجین طرح مشاوره و آموزش پیش از ازدواج الزامی شده است.
سلیمانی با معرفی کتاب دانشگاهی «آموزش مهارت های زندگی » اطلاعات جالبی در اختیار ما قرار داد که بخشهایی از آن در پی می آید:
«مهارت به معنی استفاده ماهرانه و کاربردی از دانش است مثلا همه می دانند پرخاشگری رفتاری ویرانگر و غیر کارآمد است اما چند نفر مهارت استفاده از روشهای کنترل خشم را بلدند ؟»
«آموزش مهارتهای زندگی به عنوان بخش مهم و کلیدی در جامعه پذیری افراد در سراسر دنیا مطرح است .این آموزشها با اقدامات دکتر گیلبرت بوتوین و در سال 1979میلادی شروع شد ».
«سازمان بهداشت جهانی مهارت های زندگی راچنین تعریف می کند: توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونه ای که فرد بتواند با چالشها و ضروریات زندگی روزمره کنار بیاید».
بطور کلی مهارت های زندگی عبارتند از :تواناییهایی که منجر به ارتقای بهداشت روانی افراد “غنای روابط انسانی و و افزایش سلامت در سطح اجتماع می گردد .
این سازمان در سال 1993میلادی ده مهارت اصلی زندگی را به این شرح اعلام نموده است :
1- مهارت تصمیم گیری 2- مهارت حل مساله 3- مهارت تفکر خلاق 4- مهارت تفکر نقاد 5- توانایی بر قراری ارتباط موثر 6- مهارت ایجاد و حفظ روابط بین فردی 7- خودآگاهی 8- مهارت همدلی 9- مهارت مقابله با هیجان 10- مهارت مقابله با استرس
با توجه به اینکه هدف از آموزش مهارتهای زندگی تغییر در دانش “نگرش و مهارت افراد می باشد لذا بهترین روش برای آموزش اجرای کارگاههای آموزشی و ترکیبی از سخنرانی “بحث گروهی و…می باشد .که در آنها آموزش دهنده و آموزش گیرنده هر دو فعال هستند .
