وکلاي نيشابور از مشروطه تا امروز ( قسمت پنجم)
وکلاي نيشابور از مشروطه تا امروز ( قسمت پنجم)

وکلاي نيشابوردر 9 دوره مجلس پس از انقلاب پس از پيروزي انقلاب اسلامي واسقرار نظام جمهوري اسلامي و تدوين قانون اساسي ، وبه تبع ازآن اقدام به برگزاري انتخابات مجلس شورا گرديد .گفتني است که تا مجلس دوره سوم نام مجلس همان مجلس شوراي ملي بود ودر دوره سوم به مجلس شوراي اسلامي تغيير نام […]

557977_PhotoAوکلاي نيشابوردر 9 دوره مجلس پس از انقلاب

پس از پيروزي انقلاب اسلامي واسقرار نظام جمهوري اسلامي و تدوين قانون اساسي ، وبه تبع ازآن اقدام به برگزاري انتخابات مجلس شورا گرديد .گفتني است که تا مجلس دوره سوم نام مجلس همان مجلس شوراي ملي بود ودر دوره سوم به مجلس شوراي اسلامي تغيير نام يافت . از اولين دوره انتخابات مجلس شورا که دراسفند 1358 برگزارشد تااسفند1394، 9دوره انتخابات پرفراز ونشيب مجلس پشت سر گذاشته شده که هرکدام داستان مفصلي دارد ونگارش مقاله مستقلي را مي طلبد واکنون که درآستانه برگزاري دهمين دوره مجلس قرار داريم ،اميد آن داريم که نگارش مقاله زير بتواند اندکي برآگاهي شهروندان نسبت به انتخابات گذشته بيفزايد ومورد بهره گيري در انتخابات پيش رو واقع گردد .

 

 

 

 

مجلس اول ، حضور همه ي سليقه ها

انتخابات مجلس دوره اول با آزادي نسبي و بدون نظارت شوراي نگهبان در خرداد ماه 1359 برگزار شد . ودرحدود، 52 درصد از واجدان شرايط در آن شرکت‌کردند. در اين مجلس نمايندگان مختلفي از تفکرات گوناگون به چشم مي‏خورد که پس از مستقلين، اکثريت آن‏ها مربوط به حزب قدرتمند جمهوري اسلامي و ائتلاف‌هاي همراه آن بود. از نهضت آزادي، ائتلاف طرفداران رييس جمهور، جبهه‌ي ملي و حتي حزب توده نيز در اين مجلس نمايندگاني حضور داشتند.

درمجلس دوره اول ،حدود يازده نفرازنيشابورازجمله حسين انصاري راد-عبدالحسين جلالي  – احمد سميعي  – دادپور- تقي آبادي – ستارمحمودي و… داعيه دار وکالت مجلس شدند و به رقابت رداختند که توانستند حدود  80972 نفرنيشابوري را به پاي صنوق هاي راي بياورند که درنتيجه ي آن  حسين انصاري راد که در سال 1357مديريت انقلاب درنيشابور را به دست داشت وداراي تحصيات حوزوي درحد اجتهاد بود به همراه عبدالحسين جلالي که اولين دادستان انقلاب نيشابور بعد ازانقلاب به شمار مي رفت وليسانس حقوق قضايي داشت وزاده شاهرود بود با اکثريت آرا وارد مجلس شدند.انصاري راد دراين انتخابات 59623 راي يعني 73/0 آراي ماخوذه را به خود اختصاص داد وجلالي 45455راي معادل56/ 0 آرا را

مجلس دوم ،يکدست راست

انتخابات دومين دوره مجلس پس از انقلاب تحت نظارت کامل شوراي نگهبان در سال 1363 انجام شد. ميزان مشارکت عمومي در اين انتخابات شامل 64 درصد بود. در اين مجلس 270 نماينده حضور داشتند که اکثريت از آن جناح راست حزب جمهوري اسلامي بود. مجلس دوم در مجموع فضاي يکدستي داشت و اختلافات در آن مربوط به جناح چپ و راست داخل حزب جمهوري اسلامي بود.

در انتخابات دومين دوره مجلس شورا درنيشابور حدود 125188نفر شرکت کردند ودر غياب کانديداي شاخص ومطرحي مثل حسين انصاري راد ، بين هفت داوطلب نمايندگي مجلس يعني: حسين سبحاني نيا ،سعيد منتظري(نجفي)علي شوشتري،رجبعلي سلامي ،سيد رضاحسيني،ملازاده وسيد حسين قدمگاهي ، رقابت انتخاباتي انجام گرفت و سرانجام حسين سبحاني نيا که معرفي شده ازسوي حزب جمهوري اسلامي بود درمرحله اول باکسب 70101راي (معادل 56/0آرا)راهي پارلمان شد وسعيد منتطري(نجفي) فرزند آقارضا نجفي ونوه شيخ محمد حسين نجفي از روحانيون بانفوذ نيشابورسالهاي گذشته ،و نيزعلي شوشتري که هردو روحاني بودند به ترتيب با 56822و49580 راي به مرحله دوم راه يافتند که درانتخابات مرحله دوم که در ارديبهت 1362 برگزار شد، از مجموع 88433راي علي شوشتري که سابقه فرماندهي سپاه ومسئوليت عقيدتي سياسي شهرباني نيشابور را در پرونده خود داشت، باکسب 46670راي ( 50/50/0آرا )به جمع نمايندگان دوره دوم مجلس پيوست.

مجلس سوم  ، يکه تازي چپ ها

انتخابات دوره‏ سوم مجلس شوراي اسلامي (البته آن موقع در قانون اساسي هنوز نام مجلس شوراي ملي وجود داشت) در فروردين 1367 و تحت نظارت شوراي نگهبان انجام شد . در اين انتخابات حدود 60 درصد از واجدين شرايط پاي صندوق‌هاي راي آمدند. با اينکه در اين مجلس مجمع روحانيون مبارز (وابسته به جناح چپ) به پيروزي چشم گيري دست يافت، اما رياست اين مجلس نيز تا سال 1368 بر عهده‏ هاشمي رفسنجاني بود. در اين دوره پس از بازنگري در قانون اساسي، نام مجلس شوراي ملي رسما به مجلس شوراي اسلامي تغيير يافت.

در سومين دوره انتخابات مجلس ،113363نفر ازنيشابوري براي انتخاب دونماينده خود ازبين 9 نفر داوطلب نمايندگي مجلس (حسين سبحاني نيا- محمداکبرزاده  – علي شوشتري-علي اکبر عسکري – تيمور (علي)عسکري-سيدرضاحسيني-عبدالوهاب ملازاده-عين الله معتمديه) پاي صندوق هاي راي رفتند و ازاين بين محمد اکبرزاده  دارنده مهندسي عمران وعضو شوراي مرکزي جهاد نيشابورکه جزو جوان ترين نماينده ها درمجلس محسوب مي شد با به دست آوردن  75918راي معادل 67/0 آرا به همراه حسين سبحاني نيا که داراي تحصيلات خارج فقه وفوق ليسانس روابط بين الملل بود،و 49838راي معادل36/0آرا به دست آورده بود، به مجلس شورا ي اسلامي راه يافتند.ازدونماينده نيشابور يکي (سبحاني نيا)منسوب به راست -اصولگرا ونماينده ديگر(اکبرزاده )جزوجناح جناح چپ  – اصلاح طلب ،مجلس بود

مجلس چهارم ، پيروزي راست دردوحرکت

انتخابات دوره چهارم مجلس شوراي اسلامي با مشارکت حدود 58 درصدي مردم در سال 1371 برگزار شد. در اين مجلس اکثريت با جناح راست بود و علي اکبر ناطق نوري و حسن روحاني به‌ ترتيب رييس و نايب رييس آن بودند.

درانتخابات دوره چهارم مجلس شوراي اسلامي ، حدود 142581 نفر ازمردم نيشابور وبخش هاي تابعه پاي صندوق هاي راي رفتند تا ازميان چهره هايي چون سبحاني نيا-علي مروي-محمد رضادولت آبادي-مروج الشريعه – ابوالفضل فروغي راد  – سيدحسين موسوي نژاد-سيد محمد حسيني و محمد گل پرور ،کانيداي مورد نظر خود را براي مجلس چينش کنند . در اين دوره سبحاني نيا با 58665راي (60/0) درهمان دوراول راهي مجلس شد وعلي مروي با45602راي وسعيد نجفي 46631راي به مرحله دوم راه يافتند که در مرحله دوم علي مروي توانست با راي همکاران آموزش وپرورشي خود وبا کسب 64592راي ، رقيب روحاني خود را که ناکام انتخابات مرحله دوم دوره ي قبل  نيز محسوب مي شد ،شکست دهد وبه پارلمان شوراي اسلامي راه يابد.

مجلس پنجم ، توازن چپ وراست

انتخابات دور پنجم مجلس در اسفند 1374 برگزار گرديد.اندکي بيش از 71درصد از واجدان شرايط در اين انتخابات شرکت کردند که بالاترين ميزان مشارکت در ادوار مجلس پس از انقلاب مي ‏باشد. در اين دوره از انتخابات مجلس شوراي اسلامي علاوه بر شرکت جامعه روحانيت مبارز (وابسته به جناح راست) و نيرو‌هاي پيرو خط امام (وابسته به جناح چپ) ، حزب تازه تاسيس کارگزاران سازندگي نيز به رقابت پرداخت. گفتني است مجمع روحانيون مبارز (وابسته به جناح چپ) ، به علت اعتراض به رد صلاحيت‌هاي گسترده اي که با تصويب نظارت استصوابي دراين دوره توسط شوراي نگهبان انجام گرفت،از دادن ليست خودداري کرد. اکثريت شکننده‏ي اين مجلس نيز متعلق به جناح راست سنتي بود، اما بر خلاف دور گذشته نيروهاي چپ و حزب کارگزاران نيز توانستند اقليت قدرتمند و تاثير گذاري به وجود بياورند.

درانتخابات مجلس دوره پنجم از نيشابور189450 نفر شرکت کردند که تااين دوره سابقه نداشت ورقم بالايي محسوب مي شد دراين دوره چهره هاي شاخصي ازقبيل علي مروي حسين سبحاني نيا  – سيد حسين عابدي  – محمد مهدي مروج الشريعه در کنار اشخاص گمنام تري چون نصرت شرفي-عليمحمد صحرايي-ياسيني نسب وحسين قدسي به رقابت انتخاباتي پرداختند . مسئله ي قابل توجه انتخابات دوره پنجم ورود حسين انصاري راد به ميدان رقابت انتخاباتي پس ازگذشت چند دوره بود که البته درآخرين روزهاي منتهي  به برگزاري انتخابات ، صلاحيت وي مورد تاييد شوراي نگهبان قرار گرفت که اين امر شور و هيجان خاصي به انتخابات داد وباعث شرکت گسترده تراقشار مختلف درانتخابات گرديد وي با وجود فرصت اندک تبليغات ولي به علت داشتن پايگاه قوي و ريشه دار راي آوري که دراقشار مختلف  نيشابوريان داشت ، توانست رقباي پر قدرتي چون سبحاني نيا، حسين عابدي  ومهدي مروج الشريعه را پشت سر گذاشته وبا کسب 65317راي شهروندان نيشابوري درکنارعلي مروي داراي 85633راي ، وارد مجلس دوره پنجم شوراي اسلامي شود.

مجلس ششم ، مشارکت 70درصدي نيشابوري ها

جريان برخاسته از جناح چپ موسوم به اصلاح‌‌طلبان که در انتخابات رياست جمهوري سال 1376 به پيروزي چشمگيري دست يافته بودند، سه سال بعد يعني در سال 79 توانستند اکثريت مطلق کرسي‌هاي پارلمان را نيز تصاحب کنند. بنابر اعلان رسمي وزارت کشور، حدود 70 درصد از واجدين شرايط در اين انتخابات شرکت کردند. رياست مجلس ششم شوراي اسلامي به  مهدي کروبي سپرده شد و بهزاد نبوي و محمدرضا خاتمي به‌ترتيب به عنوان نايب رييس اول و دوم مجلس انتخاب شدند. درگيري بر سر اصلاح قانون مطبوعات، انتشار نامه‏ محرمانه‏ جمعي از نمايندگان به رهبر انقلاب و در آخر ماجراي تحصن و استعفاي برخي نمايندگان به دليل اعتراض به رد صلاحيت آن‌ها در انتخابات مجلس هفتم، اين مجلس را به پر تنش‌ترين مجلس پس از پيروزي انقلاب تبديل کرد.

شايد بتوان انتخابات مجلس دوره ششم را ، رقابتي ترين دوره انتخاباتي درنيشابور به حساب آورد . دراين دوره بيش از 38 داوطلب نمايندگي مجلس از اقشار مختلف جامعه ، اعم ازفرهنگي ،هنرمند،جهادگر،روحاني، مهندس،کارمند بهداشت ، وکيل ،پزشک وداراي مدارکي از فوق ديپلم گرفته تا دکتري وخاج فقه به رقابت روي آوردند.چهره هاي شاخص اين دوره عبارت بودند ازحسين انصاري راد نماينده دوره اول وپنجم -حسين سبحاني نيا نماينده دوره هاي دوم وسوم  وچهارم -علي سليماني مديرکل سياسي  واقتصادي استانداري خراسان وفرماندار سبزوار-داوود کميلي پورجهادگر، علي مروي فرهنگي ونماينده دوره قبل مجلس، محمد رضادولت آبادي ، مهندس احمد سميعي و…

دراين دوره که يکي از پر شورترين انتخابات مجلس درکنار مجلس پنجم به شمار مي آيد ،حدود 207000نفر شرکت کردند که حسين انصاري راد با کسب 79014راي ومحمد رضادولت آبادي با 78199راي (47/0)به مجلس راه يافتند وسبحاني نيا با60902راي ومروي با38916راي از ناکامان  وبازماندگان اين دوره از انتخابات بودند . آمار وارقام وتنوع کانديداها دراين انتخابات نشان مي دهد که اگر ميدان رقابت باز باشدوسليقه هاي مختلف درسبد راي دهندگان باشد ،از يک سو شرکت گسترده را به دنبال دارد واز سوي ديگر کانديداي مورد حمايت تحول خواهان واصلاح طلبان نسبت به محافظه کاران شانس بيشتري براي راي آوري پيدا مي کند .و اين نکته را نيز بايد افزود درسه دوره اي که انصاري راد وارد رقابت انتخاباتي نيشابور شده ، مجالي وميداني براي راي آوري نماينده شاخص اصولگرايان درنيشابوريعني سبحاني نيا وجود نداشته است.

مجلس هفتم

انتخابات مجلس هفتم شوراي اسلامي در سايه‏ رد صلاحيت اصلاح‌‌طلبان در اسفند ماه 1382 و با مشارکت 50 درصدي مردم برگزار شد و اصول‌گرايان توانستند اکثريت مطلق کرسي‌ها را تصاحب کنند.

درمجلس هفتم که با رد صلاحيت نسبتا گسترده ي شوراي نگهبان افراد شاخصي چون حسين انصاري راد ازميدان رقابت کنارگذاشته شدند ،برخي ازچهره هاي جديد از اردوگاه تحول خواهان واصلاح طلبان ،داوطلب ورود به عرصه نمايندگي شدندکه دربين آنهامي توان به غلامحسين مظفري فرماندار پيشين وفعلي نيشابوراشاره داشت .دراين انتخابات که حدود187000نيشابوري به پاي صندوق هاي راي رفتند ، نهايتا غلامحسين مظفري با79000راي که معادل  42/0کل آرامحسوب مي شد به همراه  حسين سبحاني نيا با  41/0 درصد آرا که نماينده چند دوره نيشابور درمجلس بود، به مجلس دوره هفتم راه يافتند.

مجلس هشتم

انتخابات دوره‏ هشتم مجلس شوراي اسلامي در حالي برگزار شد که بسياري از نامزد‌هاي اصلاح طلب و تمام گزينه‏‌هاي نهضت آزادي رد صلاحيت شدند. درصد مشارکت مردم در اين انتخابات 51 درصد و همچنين آراي اخذ شده از تهران مربوط به 30 درصد واجدان شرايط بود. اکثريت کرسي‏‌هاي اين مجلس را اصول‌گرايان توانستند تصاحب کنند.

دراين دوره ي مجلس همچون دوره قبل رد صلاحيت نسبتا زياد شوراي نگهبان منجر به حذف چهره هاي شاخص اصلاح طلبان نيشابور ازجمله انصاري راد گرديد ،خانم مطهره سخاوتي  به عنوان اولين کانديداي زن ازنيشابور در رقابت انتخاباتي مجلس هفتم شرکت کرد.مظفري فرماندار فعلي و سابق نيشابور در اين انتخابات با اختلاف حدود 1000 راي با نفر دوم (حسين سبحاني نيا) از راه يافتن به اين مجلس که از خرداد 87 تا خرداد 91 وظيفه‏ي قانون‌گذاري را بر عهده داشت،  بازماند. ودرنتيجه پس از انجام انتخابات از حوزه انتخابيه نيشابور از مجموع 187176 آراء مأخوذه، چهره جديدي به نام سيد علي حسيني که ويژگي هايي چون سيادت، جواني ،تحصيلات درحد دکتري داشت، توانست با 71991 رأي گوي سبقت را از ديگررقبا بربايد وبه عنوان نفر اول وارد مجلس شود وبه دنبال او حسين سبحاني نيا با 65900 رأي به عنوان نفر دوم راهي مجلس شوراي اسلامي شود.

مجلس نهم ،تکرار مجلس چهارم

انتخابات مجلس نهم در اسفند ماه 1390 برگزار و با پيروزي اصول‌گرايان به پايان رسيد. بر اساس آمار وزارت کشور ميزان مشارکت مردم در اين انتخابات حدود 64 درصد بود. در انتخابات اين دوره اکثريت اصلاح‌‌طلبان فعاليت خاصي براي کسب کرسي‏‌هاي بهارستان نداشتند. پس از شروع به کار اين مجلس در خرداد91 رقابت بين اصول‌گرايان نزديک به علي لاريجاني و اصول‌گرايان نزديک به حدادعادل و جبهه‌‏ي پايداري (حاميان احمدي‌نژاد) بيشتر نمايان شد.

براي مجلس دوره ي نهم ازنيشابوروتخت جلگه حدود 25 نفر(شامل چهر هاي شاخصي چون سيدحسين اکرامي –  علي صائب نيا – عباس علي مديح – علي مروي- حسين سبحاني نيا – سيد علي حسيني – غلامحسين مظفري – حسن صادقي سمرجاني – محمد رضا دولت آبادي خانم هاجر چناراني وخانم حسيني ) کانديداي وکالت شدند ودرنتيجه از مجموع 234532 آراي ماخوذه حسين سبحاني نيا با کسب 78079 راي(39/33/0آرا) و علي مروي با کسب 71527 رأي (حدود 33/0آرا)به پارلمان راه يافتند.

منبع:

1-دفتر سياسي فرمانداري نيشابور

2-سعيد پايدار فرد ،پايگاه خبري تحليلي بهار،19بهمن 1394