چرا قطار محلي «نيشابور- مشهد» تغيير ايستگاه داد؟

محسن فرجامي پور– قطار سريع السير نيشابور- مشهد به علت نرسيدن به حداقل ضريب تراکم در حمل و نقل به شهر مشهد واگذار شد.

اواسط مهر ماه امسال بود که خط سريع السير ريلي نيشابور به مشهد با حضور عليرضا رشيديان استاندار خراسان رضوي افتتاح شد و اکنون در سوم بهمن ماه سال جاري در حالي که تنها حدود 4 ماه از افتتاح اين پروژه بيشتر نگذشته است؛ به دليل استقبال کم، به شهر مشهد واگذار شد؛ اما در اين گزارش علت استقبال كم و در نهايت واگذار شدن اين قطار محلي بررسي شده كه در ادامه به آن خواهيم پرداخت.

پس از شنيدن اين خبر اولين سوالي که در ذهن ايجاد مي شود، شايد اين باشد كه چرا اين قطار با استقبال مواجه نشده و واگذار شده است؛ البته ناگفته نماند که اين اتفاق تازگي ندارد و که در سال هاي گذشته نيز تکرار شده است. براي مثال قطار مشهد به آزادور که در ابتدا مشهد به نيشابور بود، به دليل همين استقبال کم به مشهد-آزادور تغيير يافت.

براي روشن شدن موضوع، به ايستگاه راه آهن رفتم تا موضوع را از رييس ايستگاه راه آهن جويا شوم.

هادي نوري؛ رييس ايستگاه راه آهن نيشابور، با بيان اين که استقبال از اين قطار نااميدکننده بوده است، توضيح داد: از سوم بهمن ماه امسال حرکت اين قطار که تا کنون از نيشابور به مقصد مشهد بوده به صورت بالعکس از مشهد به نيشابور صورت مي گيرد.

برگشت قطار به روال سابق مشروط بر پرشدن نيمي از ظرفيت آن است

وي ادامه داد: طي اين مدت ميانگين حمل و نقل مسافران به صورت روزانه توسط اين قطار حدود 15 نفر بوده که اين رقم در مقايسه با ظرفيت 216 نفري آن بسيار پايين است و همين امر باعث شد تا حرکت اين قطار از نيشابور به مقصد مشهد لغو شود؛ در صورتي که بخواهيم قطار مجددا به روند سابق برگردد بايد حداقل نيمي از ظرفيت قطار پر شود.

پس از شنيدن توضيحات رئيس ايستگاه راه آهن نيشابور سوالم همچنان برجا بود؛ اين كه چرا اين طرح مورد استقبال قرار نگرفته است؟ شايد يکي از دلايل استقبال کم از اين طرح؛ عدم تبليغات مناسب بوده است و اين كه شهروندان از حركت اين قطار خبر ندارند. چرا كه روزانه مسافران زيادي از نيشابور به مشهد مي روند. در نتيجه به پايانه مسافربري شهر رفتم تا با مسافراني که قصد مسافرت با اتوبوس دارند، مصاحبه کنم و دليل استفاده نکردن از قطار را از آن ها بپرسم. مدت زيادي بود که به ترمينال نرفته بودم چون مثل خيلي ها از ماشين شخصي استفاده مي كنم. اما مي دانستم  که حجم زيادي از شهروندان روزانه از مبدا پايانه به مشهد سفر مي كنند.

با ورود به پايانه و ديدن سالن هاي خالي آن تعجب کردم؛ در اين ساعت از روز انتظار داشتم آنجا پر از همهمه ي مسافران باشد.

در صحبت کوتاهي که با مسئول يکي ازتعاوني ها داشتم، متوجه شدم آن ها هم از كم بودن مسافر ناراضي هستند؛ اين مسئول تعاوني دليل اين موضوع را نبودن نظارت بر مسافرکش هايي مي دانست که بيرون ترمينال با ماشين شخصي و با کرايه اي در حدود کرايه ي اتوبوس اقدام به جابجايي مسافران مي کنند.

بيرون ترمينال؛ اتوبوس مشهد روشن بود، حدود 10 صندلي خالي داشت، راننده اش مرد ميانسالي بود و مي گفت تا الان که سه شنبه است يک سرويس توانسته به مشهد برود. او هم مانند مسئول تعاوني؛ علت کم شدن رونق حمل ونقل را در وجود بي حساب و کتاب ماشين هاي شخصي مي دانست و مي گفت مردم مثل قديم حوصله ندارند منتظر بمانند تا اتوبوس پر شود؛ با همين کرايه كه به اتوبوس مي دهند با شخصي ها مي روند که هم زودتر ظرفيت شان پر مي شود و هم سريع تر مي روند.

در حين صحبت با راننده ، زن جواني با کودکش از دور به طرف ماشين آمدند؛ از او درباره ي قطار نيشابور – مشهد پرسيدم که وي از وجود اين قطار ابراز بي اطلاعي كرد و دليل انتخاب اتوبوس براي مسافرتش را امنيت و در دسترس بودنش دانست. برخي از وجود اين قطار هنوز مطلع نيستند؛ از چند مسافر ديگر هم سوالم را پرسيدم و آن ها هم به طور مشترک نظرشان اين بود که قطار هميشه در دسترس نيست ولي اتوبوس در هر ساعتي از شبانه روز براي مسافرت پيدا مي شود. اتوبوس پر شد و حرکت کرد؛ من هم به سمت اتوبان که ايستگاه ماشين هاي شخصي و تاکسي ها بود رفتم. بازار شخصي ها بهتر است؛ دو تاکسي زرد رنگ و 8 دستگاه ماشين شخصي آماده ي حرکت بودند. با مسافر يکي از اين شخصي ها صحبت کردم  اهل نيشابور بود و به علت کارش مجبور بود هر روز بين نيشابور و مشهد تردد کند. دليل مسافرتش با ماشين هاي شخصي را که پرسيدم جواب داد: عجله دارم. از وجود قطار هم آگاهي داشت ولي روزهايي که عجله نداشت با اتوبوس مسافرت مي کرد؛ مي گفت هم در دسترس تر است هم اين که هميشه هست. ولي قطار محدود به ساعت خاصي است و فقط يك بار در روز به مشهد مي رود.

صحبت مان که تمام شد به راه افتادم و در راه فکر کردم، از 25 هزار نفر دانشجويي که در دانشگاه هاي نيشابور درس مي خوانند و بيشتر آن ها غيربومي هستند،  اگر تنها يک درصدشان به صورت روزانه بين نيشابور و مشهد تردد کنند 250 نفر مي شوند؛  با يک مديريت درست و منسجم مي توانند ظرفيت قطار نيشابور – مشهد را تکميل کنند که اين کار علاوه بر راه اندازي مجدد خط سريع السير نيشابور به مشهد؛ براي دانشجويان هم به صرفه تر است. چرا که هزينه مسافرت با قطار حتي از هزينه مسافرت با اتوبوس كه 4500 تومان است كم تر بوده و هزينه مسافرت با شخصي ها هم چيزي حدود 5000 تا 12000 تومان است که در اين ميان شخصي ها در مقايسه با تاکسي هاي خطي، اتوبوس ها و قطار به دليل نداشتن بيمه مناسب، امنيت پايين تري دارند.

در حال حاضر در كمپين هايي كه به حمايت از اين قطار در فضاهاي مجازي نيز راه افتاده پيشنهادهايي مطرح مي شود از جمله نظرسنجي از مسافران و مديريت و اطلاع رساني مناسب و پيشنهادات ديگري كه اگر بر آن اجماع و طرح عملياتي مناسب گذاشته شود، شايد بتوان اين قطار محلي را مانند قطار هاي ديگر از دست نداد و برگرداند.