نيشابور و مسأله گردشگري

در آستانه هزاره سوم، صنعت گردشگري به عنوان يکي از مهمترين بخش هاي اقتصادي در بسياري از کشورها مطرح است و هم اکنون اقدامات گسترده اي براي توسعه اين صنعت در بسياري از کشورها آغاز شده است.

نقش و تاثير صنعت جهانگردي در ترسيم امنيت ملي يك كشور چنان است كه اكثر كشورهاي توسعه يافته، با وجود داشتن منابع كلان اقتصادي و درآمد، ترجيح مي‌دهند روي صنعت گردشگري متمركز شوند، چراكه حضور مستقيم بازديدكنندگان و گردشگران در يك كشور، علاوه‌ بر توسعه اقتصادي و تبادلات فرهنگي، آن كشور را به‌عنوان يك قطب امن به جهانيان معرفي مي‌كند.

جاي بسي خوشحالي است که ديدگاه دولت در زمينه برنامه ريزي در اين حوزه با عنوان مهم ترين بخش صنعت گردشگري بوده و امروزه اکثر مديران به اهميت و نقش مهم اين صنعت پي برده و درصدد برنامه ريزي و ارتقاي آن مي باشند. بدون شک يکي از راه هاي رسيدن به توسعه پايدار، رواج و گسترش صنعت گردشگري در کشور است. در اين راستا بايد براي اعمال واقعي سياست خارجي تنش زدا تلاش شود و هرچه تعامل با ديگرنهادها بيشتر باشد نتايج مثبت تري مي گيريم.

دولت و بخش خصوصي

تجربه نشان داده که ضعف هاي مديريت هاي دولتي در صنعت گردشگري و ديدگاه‌هاي سيستم‌ هاي دولتي موجود در مقام مديريت کلان، پاسخگوي نيازهاي اين صنعت نيست و به کار گرفتن واقعي بخش خصوصي تنها راهي است که مي تواند نتايج متفاوتي ايجاد کند.

مديران انتخاب شده براي گردشگري بايد خلاق، توانمند و متخصص باشند. که با توجه به اهداف و ويژگي هاي خاص صنعت گردشگري به طور عام، به نظر مي رسد که گسترش و جذب گردشگر نقش بالقوه مهمي را مي تواند ايفا کند.

نيشابور و زيرساخت هاي ضعيف

نيشابور داراي پتانسيل هاي تاريخي و مذهبي بسياري است که قابليت بالايي درجذب گردشگر دارد. اين آرامگاه‌ها و بناهاي تاريخي مي تواند مورد توجه بازديدکنندگان و گردشگران داخلي و خارجي باشد، اما متاسفانه زيرساخت هاي شهر جوابگوي نياز گردشگران نيست و تاکنون تصميم هاي شفافي نيز گرفته نشده که بتوان تا چند سال آينده امکانات زيربنايي را با توجه به نياز گردشگران متناسب کرد.

به نظر مي رسد با وضعيت نامناسب زيرساخت هاي گردشگري شهر انتظار ورود گردشگران منطقي نباشد زيرا نامناسب بودن امکانات براي گردشگران مي تواند حکم تبليغ منفي را پيدا کرده و خيلي ها را نسبت به سفر به اين شهر مردد کند.

بنابراين در وهله نخست مساله اصلي رشد گردشگري تهيه زيرساخت هاي گردشگري و استاندارد سازي آن است. چرا که شمار گردشگران فعلي هم که به صورت کوتاه مدت و موقت و يا حتي گذري در نيشابور اقامت مي کنند تاثير چنداني بر روند توسعه شهر و گردشگري ندارند، دوره اقامت کوتاه درآمد قابل ملاحظه اي عايد شهر نخواهد کرد.

مديران ارشد ما بايد تعاملات خود را با مردم و کارشناسان اين رشته گسترش دهند که با برنامه ريزي مناسب، حوزه گردشگري، در عمل مورد توجه قرار گيرد تا بشود از محل ورود گردشگر درآمد و اشتغال را افزايش د اده و در نهايت موجب توسعه پايدار نيز شد.

با استاندارد سازي زيرساخت ها مي توان به افزايش شمار گردشگران ورودي و همچنين تشويق ساير افراد براي سفر به نيشابور اميدوار بود.

مساله آموزش عمومي

يکي از مسايل مهم ديگري که طي سال ها در امر گردشگري و مسافرت به دست فراموشي سپرده شده و در دنيا خصوصاً کشورهاي موفق در امر گردشگري و توريست مورد توجه قرار گرفته آموزش است.

هدف آموزش هاي مزبور علاوه بر بالابردن اطلاعات همگاني شهروندان درباره منطقه، مي تواند آموزشهايي نظير: اهميت و روشهاي محافظت از محيط زيست، اکو سيستم، اکو توريسم، اهميت صنعت گردشگري، وفرهنگ برخورد با توريست خارجي باشد.

برنامه راهبردي توسعه گردشگري نيز مي تواند با کمک گرفتن از برنامه ريزان و کارشناسان متخصص تهيه شود. در مقوله برنامه ريزي راهبردي، خلائي که بايد پر شود، ايجاد پايگاه آماريِ «به هنگام» براي ارائه آمار درست از وضعيت گردشگري شهر و شناخت سرمايه گذاران است. همچنين بايد پديده هايي که روي گردشگري تاثيرگذار است بررسي شود.

درنهايت اين روزها حتي مردم عادي هم پي به اهميت و ميزان تاثيرگذاري رشد و توسعه صنعت گردشگري برده اند و حتي افرادي که اصلا دانشي دراين راستا ندارند خيلي راحت در اين زمينه به بحث و تبادل نظر مي پردازند. مسولين و دست اندرکاران امر نيزنظريه ها وتئوري هايي دارند که معمولا اکثراوقات عملي نمي شود مواردي هم که اجرايي مي شود بدليل علمي وتخصصي نبودن با شکست مواجه مي شود. درنتيجه با اين که جماعت زيادي علاقمند هستند که صنعت گردشگري ما متحول شود ، تحولي هم اتفاق نمي افتد! و با توجه به آمارها هيچ رشد و پيشرفتي هم وجود ندارد؟!

همچنان اميدواريم روزي فرا برسد که استفاده ازظرفيت هاي گردشگري شهر زيباي مان نيشابور، بيش از پيش مورد توجه قرار گيرد؛ چراکه ريشه کني فقر و گرسنگي و ارتقاي فرصت هاي اقتصادي و اشتغال در دستور کار اصول توسعه پايدار و اهداف توسعه هزاره مي باشد.

دکتر ربایه سادات حسینی