به بهانه ي مشارکت غيرمنتظره فرهنگيان در مجمع عمومي

به بهانه ي مشارکت غيرمنتظره فرهنگيان در مجمع عمومي:

حضور ناتمام فرهنگيان؟!!

دوّمين مجمع عمومي شرکت در سال1394؛ در روز شنبه نهم خرداد ماه در محل فرهنگسراي سيمرغ با هدف ارايه ي گزارش هيئت مديره ي قديم و انتخاب هيئت مديره و بازرسان جديد برگزار شد. استقبال گسترده و بي سابقه ي فرهنگيان؛ برگزار کنندگان مجمع و همه ي حضار را دچار شگفتي کرد. اين حضور کم نظير سبب ازدحام و سردرگمي، بوجود آمدن صف طولاني دريافت تعرفه ي راي،مشکل شدن پذيرايي، گرمي سالن، کمبود صندلي و ايجاد خلل در برگزاري آزاد،عادلانه و سالم انتخابات شد. حاشيه هاي ايجاد شده بر اين جلسه؛ سبب شد تا هيئت رئيسه ي مجمع پس از شنيدن گزارش هيئت مديره و بازرسان، در تصميمي درست و اخلاقي؛ انتخابات را باطل و انجام آن را به جلسه اي ديگر موکول نمايد.

شرکت تعاوني مصرف فرهنگيان را بايد يکي از ديرپاترين شرکت هاي تعاوني در سطح نيشابور بزرگ دانست. اين شرکت در 15 دي ماه 1343 به شماره ي 65 به ثبت رسيده است. تعداد اعضاي اوليه 257 نفر بوده اند که 1712 سهم ده ريالي آن را خريداري نموده اند و به اين ترتيب سرمايه ي اوليه ي اين شرکت در زمان تاسيس فقط 171200ريال بوده است. امروز اما اين شرکت حدود 8000نفر عضو،بيش از دو ميليون و چهارصد سهم پانصد ريالي دارد و سرمايه ي آن بالغ بردوازده ميلياردو پنجاه و چهار ميليون و دويست و شانزده هزارو هفتادو يک ريال شده است.ميزان فروش در سال 1393 شصت و سه ميلياردو سيصدو شصت ميليون ريال بوده است که سود خالص و ويژه ي شرکت در اين سال بيش از سه ميليارد و هفتصد وهفتاد و نه ميليون ريال محاسبه شده است.

اين حضور زيبا و مهم آن قدر اهميت داشت و دارد تا خيام نامه روايتگري حساسيت فرهنگيان، براي دخالت در يکي از حاشيه اي ترين مسائل صنفي را داشته باشد و از طرفي اين حرکت مبارکِ فرهنگيان را به عنوان نمونه و الگويي از مطالبه گر شدن آموزگاران در جامعه ي «باري به هر جهت» و «بي آرمان» مورد توجه قرار دهد.

الف: شرکت تعاوني مصرف از نگاه فرهنگيان:

از داستان سيصد و پنجاه ميليون تومان اختلاف در تراز مالي تا واگذاري غرفه به اقوام و آشنايان!!

بدون شک صاحبان اصلي شرکت تعاوني مصرف، خود فرهنگيان هستند. بنابر اين براي تهيه ي اين گزارش سراغ خود فرهنگيان رفتيم. سوالات، انتقادات، مطالبات و شايعات بسيار گسترده و البته پراکنده بود. با توجه به گفتگوهاي انجام شده، اهم انتقادات و سوال هاي مطرح شده را اين گونه دسته بندي نموديم تا زمينه ي گفتگوي شفاف و مصداقي تر با مديرعامل و بازرسين شرکت فراهم آيد. سوالاتي مانند اين که:

چرا علي رغم سابقه و تعداد زياد سهام دارانِ عمدتا خوش حساب؛ شرکت تعاوني مصرف فرهنگيان نتوانسته است، خدمات و تسهيلات گسترده ارايه نمايد؟، علت رشد ضعيف ارزش سهام و سود سالانه ي شرکت چيست؟، چرا علي رغم تبليغات فراوان؛ قيمت کالاها به ويژه در بخش لوازم خانگي و در مواردي خوار و بار، تفاوت زيادي با بازار ندارد و حتي در مواردي گران تر است؟، چرا علي رغم بيلان هاي مالي سالانه اي که ارايه شده و مي شود، شايعاتي از منابع رسمي و غير رسمي در خصوص وجود اختلاف بيش از سه ميليارد و پانصد ميليون ريالي در تراز مالي شرکت وجود دارد؟ واقعيت چيست؟ و…

البته در اين ميان کساني هم بودند که به مصداق« نيشتري به خود» تنها مسئولان شرکت را مورد نقد قرار ندادند و بخشي از مشکلات را ناشي از برخي رفتارهاي غلط اعضا مي دانستند:

کم بودن حضور تعدادشرکت کنندگان در مجامع عمومي ، به جز، مجمع اخير و نيز خريدهاي نقدي اعضا از بازار و يا حتي شرکت هاي رقيب و در مقابل، خريدهاي مدت دار خود از شرکت؟

ب: شرکت تعاوني از نگاه بازرسان:

عملکرد شرکت تعاوني در حوزه هاي مختلف از جانب بازرسان انتخابي اعضا، در طول سال مورد ارزيابي قرار مي گيرد. در گزارش مکتوب سال 1393 آمده است:

«با توجه به بررسي هاي انجام شده و نيز وضعيت فعلي رکود اقتصادي و با تلاش پرسنل زحمت کش و اعضاي هيئت مديره، وضعيت فروشگاه رضايت بخش بوده و اميد است در آينده با رفع کمي و کاستي ها وضعيت مطلوب تري را براي آينده رقم بزنيم.»

اما در اين گزارش به برخي «کم و کاستي هاي» موجود هم اشاره شده است. از جمله: عقد قرارداد خريد لاستيک بدون اخذ مصوبه ي هيئت مديره، عدم رعايت اعتدال در اخذ سود کالاها، فروش اقساطي به غير اعضا، نقص در اجراي مراحل کالاهاي مرجوعه به فروشگاه و انبار و…

ج: روايت مدير عامل: براي پيشرفت شرکت کم نگذاشته ام

با توجه به ابهامات و انتقادات مطرح شده از جانب برخي همکاران و نيز گزارش مکتوب ارايه شده از جانب بازرسين سراغ مدير عامل شرکت که حکم «موتور محرکه ي» هر شرکتي را دارد رفتم. محمد جواد نظريان به يک خانواده ي فرهنگي تعلق دارد و بسيار خوش سخن است. او بازنشسته ي فرهنگي است و ازآبان سال 1378 به عنوان عضو هيئت مديره و مدير عامل شرکت فعاليت خود را آغاز نموده است.

با توجه به سابقه ي طولاني حضور ايشان به عنوان مدير عامل، ابتدا از او خواستيم تا از وضيت شرکت گزارشي ارايه نمايد. نظريان در اين خصوص گفت: «در زمان آغاز به کار اينجانب کل سرمايه ي شرکت يک ميلياردو چهارصدو شصت ريال بوده است که از اين ميزان ششصدو بيست و پنج ميليون ريال کسري داشته است يعني در واقع سرمايه ي واقعي هشتصدو سي و پنج ميليون ريال بوده است.در اين 16 سال، سرمايه ي شرکت به رقم دوازده ميليارد و پنجاه و چهار ميليون… ريال رسيده است. در اين مدت اقدامات گوناگوني در جهت اخذ سند مالکيت شرکت بر ساختمان شهرک و مغازه هاي مربوط و نيز سند مالکيت ساختمان مرکزي، اصلاحات شکلي در ساختمان مرکزي و مناسب سازي آن براي خدمات بهتر و در مجموع سر و سامان دادن همه ي امور شرکت از جمله اقدامات انجام شده در اين دوره ي 16 ساله است.»

مدير عامل تعاوني فرهنگيان، در خصوص انتقادات مطرح شده به ويژه گزارش مکتوب بازرسين توضيح داد. نظريان در خصوص رشد ضعيف ارزش سهام و سود و نيز خدمات ضعيف به اعضا مي گويد: «اعضا بايد به اندازه ي سرمايه از شرکت توقع ارايه ي خدمات داشته باشند. از طرف ديگر فروش ما بيشتر مدت دار است و بر خلاف آن خريدها را بيشتر نقدي يا اقساط کوتاه مدت انجام مي دهيم! در حالي که فروش اقساطي شرکت طولاني تر و بدون کارمزد است. اين وضعيت سبب کاهش راندمان و سوددهي شرکت مي شود.»

نظريان در خصوص رقابتي نبودن قيمت ها در فروشگاه نسبت به بازار، آن را ناشي از خريد اقساطي مي داند و مي گويد اگر همکاران نقدي خريد کنند قيمت ها رقابتي تر خواهد بود. در خصوص اين که که قيمت ها در تعاوني ها به دلايلي چون تعلق سرمايه به اعضا، عدم پرداخت ماليات از جانب شرکت به مانند صنوف، خريد مستقيم و بدون واسطه از توليد کننده و نکته ي مهمتر عدم سوخت شدن مطالبات شرکت با توجه به کسر آن از حقوق اعضا؛ بايد قيمت تمام شده در فروشگاه رقابتي تر باشد، نظريان توضيح قانع کننده اي ارايه نداد.

مدير عامل اين شرکت در خصوص کسري حدود سه ميليارد و پانصد ميليون ريالي که منتقدين به آن اشاره مي نمايند توضيح داد که: «شرکت آماده ي حسابرسي است و حاضريم حتي از بيرون شرکت هاي حسابرسي اين مهم را انجام دهند. انبارگرداني هاي ما دقيق است و بازرسين بر آن نظارت مي کنند.» وي در خصوص رقم کسري مورد اشاره، وجود اشکال را پذيرفت و اذعان کرد: «در سال هاي آغازين ورود کامپيوتر به مجموعه ي شرکت متاسفانه در ثبت ورود، خروج کالا و نيز کالاهاي مرجوعي انبار و فروشگاه دقت لازم از جانب کاربران صورت نمي گرفته و اختلاف پيدا نموده و در سال 1393 وقتي متوجه شديم جلو آن را گرفتيم.»

يکي از بازرسين قبلي شرکت، ضمن تاييد وجود اين اشکال در سيستم انبارداري و فروش عنوان کرد: در حدود سال 1391 با پي گيري بازرسين؛ سيستم هاي انبار و فروشگاه به نرم افزارهاي ورود و خروج آني کالا مجهز شد و قرار بر حل اين مشکل بزرگ بود اما متاسفانه گويا «کاربران» مسئول در اين خصوص توجه لازم را نمي نمودند و مسئولان فروشگاه هم نظارت جدي نمي نمودند. در نتيجه «در» بر «همان پاشنه ي سابق» مي چرخيد.

در خصوص واگذاري غرفه ها به برخي از نزديکان هيات مديره و شائبه ي «فاميل سالاري» آقاي مدير عامل هر گونه تخلف در اين خصوص را رد کرد و عنوان نمود:«غرفه هاي شرکت بر اساس تصميم هيات مديره ي وقت از طريق مزايده به افراد واگذار شده و سه ساله است.» تحقيقات ما حاکي از آن است بيشتر غرفه هاي فروشگاه در اختيار وابستگان سببي و نسبي اعضاي هيات مديره است.

نظريان هر گونه فروش قسطي خارج از قاعده را منتفي دانست اما توضيح داد: «اگر همکاري از فروشگاه قصد خريد قسطي داشته باشد ميزان دريافتي واقعي او را چک مي نماييم.» يافته هاي گزارش ما بخشي از ادعاي مدير عامل را تاييد مي کند اما به نظر مي رسد اين روش عمدي و سهوي به ويژه خواري براي برخي! و راهي براي فرار از پرداخت به موقع اقساط تبديل شده است و در يک مورد (تصوير سند ارايه شده) يکي از اعضا با 292ميليون ريال خريد؛ موفق مي شود تعداد اقساط خود را به 119(ده سال) برساند.

نظريان اشکالات بوجود آمده در روند برگزاري مجمع اخير را ناشي از عدم پيش بيني حضور گسترده ي اعضا در مجمع عمومي دانست و اظهار اميدواري کرد بر اساس قانون و اساس نامه ي شرکت به زودي انتخابات برگزار و هيات مديره و بازرسان جديد انتخاب شوند.

نتيجه گيري و ارايه ي راه حل

از زحمات و تلاش هاي اعضاي هيات مديره و مدير عامل ها در گذشته بايد سپاس گذار بود. اما بايد پذيرفت که«هيچ کاري کامل نيست». برخي اشکالات با کمي دقت، وسواس، پي گيري و احساس بيشتر مسئوليت مي توانست نباشد و بهانه ي اين همه جدل و بي اعتمادي از بين رفته باشد. اين ايرادها مي توانست وجود نداشته باشد.راه حل هاي برون رفت از اين وضعيت چيست؟

1-ايجاد سايت رسمي اطلاع رساني براي شرکت.

2-عضويت و حضور گسترده،آگاهانه و موثر فرهنگيان در حرکت هاي صنفي از جمله انتخابات شرکت تعاوني مصرف و ادامه ي نظارت و مطالبه گري اعضا از مديران شرکت.

3-حضور افراد توانمند،آشنا به بازار و قواعد آن،داراي حوصله و وقت آزاد به عنوان کانديدا.

4-خريد نقدي و غير نقدي اعضا از فروشگاه.

5-اصلاح اساس نامه و ساختار مديريتي شرکت و فروشگاه از جمله ممانعت از حضور هم زمان اعضاي هيات مديره به عنوان مدير عامل يا مدير داخلي.

6-توجه به نقش مکمل اعضاي هيات مديره و بازرسان از يک طرف و مدير عامل از طرف ديگر براي نظارت دقيق و آسيب شناسي مجموعه با هدف حراست بهتر از سرمايه هاي اعضا.

7-ممانعت از استخدام منسوبين و مرتبطين با اعضاي هيات مديره و بازرسان.

8-ممنوع شدن واگذاري غرفه ها به نزديکان سببي و نسبي اعضاي هيات مديره و بازرسان.

9-با توجه به اهميت آشنايي با بازار سرمايه و پول؛ مدير عامل از بين کساني انتخاب شود که اين تخصص را داشته باشد و يا شرکت با بهره گرفتن از کارشناسان اين حوزه به عنوان مشاور زمينه ي خريد مناسب و سود آوري بيشتر را فراهم آورد.

10-به کارگيري حسابرسان خبره و رسمي براي بررسي حسابها ، اموال و موجودي انبار حد اقل در پايان هر دوره و اريه ي نتيجه ي حسابرسي ها بر روي سايت شرکت.

11- حاکميت کامل قانون و ضابطه در ارتباط بين اعضا با مجموعه و اعمال بي کم و کاست آن براي همه با هدف جلوگيري از ويژه خواري.

12- ارتباط و رفتار قانونمند اعضاي هيات مديره، بازرسان، مدير عامل با يکديگر و نيز با کارکنان فروشگاه.

13- تلاش حداکثري براي جذب افراد توانمند و امانتدار به عنوان کادر فروشگاه به ويژه در بخش انبارداري.

رضا مهرداد