مديريت استرس

مديريت استرس

«درجهان تنها يک فضيلت وجود دارد و ان اگاهي است و تنها يک گناه و آن جهل است»

زندگي ما همواره با تغييرات و دگرگوني هايي همراه است که توانايي ها را براي رويارويي و سازش به چالش مي کشند و در عين حال به ميزاني ، تعادل حياتي ما را به هم مي زنند و تا زماني که خود را با آن تغييرات سازگار و متعادل نماييم، در حالت برانگيختگي و تنش قرار مي گيريم ، اين حالت را استرس مي نامند.

تغييراتي که در زندگي ما رخ مي دهد و موجب بروز استرس مي شوند لزوما منفي و ناخوشايند نيستند بلکه بسياري از آنها ممکن است مثبت و خوشايند باشند.مردم به شيوه هاي مختلف در برابر استرس واکنش نشان مي دهند. اين واکنش به استرس ، مقابله ناميده مي شود . در واقع مقابله ، فعاليت هاي دروني رواني و رفتاري هستند که فرد براي از بين بردن استرس يا به حداقل رساندن و کنار آمدن با آن به کار مي گيرد .افراد خاصي به علت وي‍ژگي هاي شخصيتي خود ، آمادگي بيشتري براي تجربه استرس و ناراحتي در زندگي دارند و همين امر نيز به نوبه خود بر ميزان آسيب پذيري آنها تاثير مي گذارد .

برخي وي‍ژگي هاي شخصيت هاي مقاوم در برابر استرس عبارتند از :

1-احساس کنترل ،افراد داراي اين ويژگي عميقا باور دارند که مي توانند مسير زندگي خود و بسياري از رويدادها و حوادث مربوط به خود را کنترل کنند . آنان در زندگي خويش هر گاه با مساله يا مشکلي روبرو مي شوند به جاي دليل تراشي و انداختن گناه به گردن ديگران درصدد چاره جويي براي رفع آن مشکل بر مي آيند.

2-هدفمند بودن همراه با احساس تعهد و مسئوليت، اينگونه افراد در برابر فعاليت ها و اقداماتي که انجام مي دهند، اعم از امور شغلي، تحصيلي، خانوادگي و … خود را مسئول و متعهد مي دانند آنان در هر فعاليتي احساس هدفمندي مي کنند و از هدفمندي فعاليت هاي خود کاملا آگاهي دارند.

3-احساس مبارزه طلبي و چالش جويي،اين افراد از فشارها، چالش ها و تعارضات ناشي از زندگي نمي هراسند بلکه حتي آنها را به منزله فرصت هايي مي دانند که زمينه رشد و تعالي آنان را فراهم مي سازند . ويژگي مبارزه طلبي، اين افراد را انعطاف پذير مي سازد زيرا آنان مي دانند که زندگي يعني دشواري و تلاش مستمر براي رفع خستگي ها.

4- شاداب زيستن،اين افراد حتي به هنگام رو برو شدن با تنش ها و ناکامي هاي روحي ، شاداب و بذله گويي خود را رها نمي کنند اين ويژگي موجب گسترش روابط انها با ديگران مي شود، ديگران آنها را دوست داشتني، قابل اعتماد و فوق العاده مي دانند.

5-توانايي ابراز وجود ، آنها به راحتي مي توانند خواسته ها، نظرات و تمايلات خود را ابراز نمايند و از واکنش هاي ديگران هراسي ندارند.

استرس علائم و نشانه هايي دارد که در افراد مختلف به شيوه هاي متفاوتي بروز مي کند .

نشانه هاي جسماني شامل: گرفتگي يا انقباض(گلو، سينه، شکم و …)، تپش قلب، پرش عضلاني، خستگي، خشکي دهان، زودرنجي و بي قراري و …

نشانه هاي رفتاري شامل: پرخاشگري، نداشتن تمرکز، جويدن ناخن، مکيدن انگشت، پر خوري و کم خوري و…

نشانه هاي فکري شامل: گيجي،شلوغي ذهن، اشتباهات مکرر، کم دقتي، بهانه جويي،ضعف در تصميم گيري و …

نشانه هاي عاطفي: عصبانيت، اعتماد به نفس پايين، افسردگي،بي تفاوتي، تحريک پذيري و … مي باشند.

روش هاي افزايش مقاومت در برابر استرس:

1-شناسايي منابع فشار و مقابله با آنها: قدم آغازين در مقابله اثر بخش آن است که دقيقا مشخص شود چه عواملي موجب شار رواني شده اند و قدم دوم يافتن راه حل شازگاري براي مقابله با آن است .

2- تعديل سبک زندگي :گاهي سبک زندگي،فشار آور است . آشکار است که لازمه رهايي از فشار تغيير و تعديل چنين رويه اي است.

3-تمرين شهامت ورزي:ناتواني در ابراز نظر و بيان خواسته ها،عليرغم ميل زياد براي اين کار ، خود به خود ايجاد استرس مي کند بنابراين تمرين شهامت ورزي ، مي تواند فرد را در برابر فشارها مقاوم سازد.

4-افزايش سطح سلامت جسمي و رواني:تغذيه مناسب،ورزش ، رويکرد هدفمند به زندگي،شوخ طبعي،روابط اجتماعي مناسب،مي توانند هم سلامت جسمي را فزوني بخشند و هم سلامت رواني را،پيداست که فرد سالم آسانتر مي تواند مشکلات،سختي ها و تنش ها را از سر بگذراند.

5- افزايش مهارت هاي ذهني:آگاهي، دانش و اطلاعات بالا،آدمي را در برابر برخي معضلات و مشکلات ايمن مي سازد. بنابراين آنان کمتر زندگي خود را فشار آور ارزيابي مي کنند.

6-گفتگوي مثبت با خود: گفتگو با خود، همانند کلام ديگران مي تواند بر رفتار و نگرش افراد تاثير داشته باشد ، به همين سبب مشخص شده است که تحسين و تکريم خود و اجتناب از تحقير و تنبيه مستمر خويش مي تواند فرد را در برابر فشارهاي رواني مقاوم سازد.