زبان فارسی، موضوع نخستین اجلاس گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی اولین اجلاس بین المللی گفت و‌گوهای فرهنگی آسیایی، برای نخستین‌بار در کشور به میزبانی دانشگاه نیشابور برگزار شد. این اجلاس که دبیر علمی آن، علی سراج، عضو هیئت علمی و مدرس زبان و ادبیات فارسی دانشگاه نیشابور بود، با موضوع زبان فارسی؛ میراث معنوی و مشترک […]
زبان فارسی، موضوع نخستین اجلاس گفت‌وگوهای فرهنگی آسیایی
اولین اجلاس بین المللی گفت و‌گوهای فرهنگی آسیایی، برای نخستین‌بار در کشور به میزبانی دانشگاه نیشابور برگزار شد.
این اجلاس که دبیر علمی آن، علی سراج، عضو هیئت علمی و مدرس زبان و ادبیات فارسی دانشگاه نیشابور بود، با موضوع زبان فارسی؛ میراث معنوی و مشترک در تاریخ ۱۴ و ۱۵ مهرماه ۱۴۰۳ در سالن همایش‌های دانشگاه، سالن دکتر محمود سخایی، برپاشد و رؤسای دپارتمانهای زبان فارسی دانشگاه‌های کشورهای آسیایی و استادان برتر در حوزه زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه‌های سراسر کشور در آن شرکت جستند.
این برنامه که طی دو روز ساماندهی شده بود، با همراهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و بنیاد سعدی شکل گرفت و با برگزاری پنل‌های تخصصی در دو کارگروه جداگانه، در نوبت عصر روز نخست، به بررسی چالشها و راهکارهای احتمالی برای ترویج زبان فارسی و فرهنگ ایرانی پرداخت.
در این پنل‌ها، به مهمترین چالشهای فراروی دپارتمان های ادبیات فارسی در دانشگاه های آسیاسی، از ترکیه و عراق تا تایلند و بنگلادش، پرداخته شد؛ چالشهایی که مخرج مشترک همه آنها را میشود در چند گزینه خلاصه کرد که در متن گزارش به آن خواهیم پرداخت.
ایران فرهنگی فراتر از مرزهای جغرافیایی
آیین افتتاحیه اجلاس بین المللی گفت و‌گوهای فرهنگی آسیایی با سخنرانی رییس دانشگاه و فرماندار نیشابور رسمیت یافت و آیین پایانی هم با قرائت بیانیه‌‌ای که به نوعی تفاهم نامه ای بود میان دانشگاه های داخلی و خارجی برای برآوردن اهداف تعریف شده در این اجلاس، پایان گرفت.
خوشامدگویی رحمانی‌دوست، رییس دانشگاه نیشابور، همانند همیشه، بدون برنامه‌ریزی و پیش‌بینی، بصورت خلق‌الساعه و به گفته خودش «دلی» بود و بیشتر به سوی گفتگوی فرد به فرد با بیشتر حاضران در جلسه پیش رفت.
سخنان فرماندار دونده هم که از انسجام بیشتری برخوردار بود، با یک اشتباه استراتژیک همراه شد! فرماندار در بخشی از کلامش بابت اینکه در پاکستان ادبیات فارسی تدریس می شود، ابراز شگفتی و البته خشنودی کرد!
لازم به یادآوری است که سرود ملی پاکستان که از آغاز جدایی این کشور نوظهور از هندوستان، پس از جنگ‌های داخلی هفتادو هفت سال پیش رخ داد، به زبان فارسی است؛ ضمن آنکه از یاد نبریم ایران فرهنگی از غرب چین تا غرب آناتولی؛ گستردگی دارد و مرزهای جدید جغرافیایی، بر آن انسجام فرهنگی تاریخی، غباری تنها افشانده است و بس!
نقش افغانستان را در پاسداشت
زبان دری از یاد نبرید!
در همان روز نخست، در پنل‌های تخصصی نوبت عصر، رییس دپارتمان زبان و ادبیات فارسی افغانستان، سخنانش را با گلایه از نادیده گرفته شدن افغانستان در جایگاه خاستگاه زبان فارسی( در قالب خراسان بزرگ) در سخنرانی های نوبت صبح اجلاس آغاز کرد او گویشوران «دری» را پاسدار زبان فارسی در طول سده‌ها و بلکه هزاره‌ها، نامید. سخنان رییس دپارتمان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرات، از سر درد و یاری جویی از هم‌زبانان و هم‌ریشه های خود در این سوی مرزها بود؛ دو استاد مدعو دیگر از دانشگاه های افغانستان نیز به تلاش زبان‌ورزان و گویشوران «لفظ دری» برای پاسداری از این میراث ارزشمند، زبان فارسی، اشاره کردند.
ارتباط کاربردی و تعامل پایدار، ضامن حل چالشهای زبان فارسی
اما در این اجلاس، به رغم حضور پرشمار استادان دعوت شده، کسانی هم بودند که به دلیل احتمال حمله اسراییل، به ایران نیامده بودند و با ارتباط اینترنتی سعی در همراهی داشتند؛ تلاشی که به دلیل ضعف سخت‌افزاری و البته اینترنت ضعیف و ناپایدار میسر نشد و نتیجه‌بخش نبود!
با این حال، در گفتگوهای انجام شده، بیان چالشها و ارائه راهکارها، فصل مشترک مسائل پیش روی دپارتمانهای فارسی در دانشگاه های آسیایی، از تایلند، پاکستان و افغانستان تا عراق و ترکیه، نبود یا کمبود کتاب‌های آموزش نوین زبان فارسی؛ همچنین متون کلاسیک ادبیات فارسی، استادان متخصص زبان فارسی و فرهنگ ایرانی و تبدیل شدن دانش‌پژوهان این عرصه به مترجمان صرفا مکانیکی بود.
این چالشها در بیانیه روز پایانی پاسخ گرفت و قرار شد بین دانشگاه های داخلی و دپارتمان های متولی زبان فارسی در خارج از کشور، ارتباط همه‌جانبه‌ای برقرار شود؛ برای تضمین این ارتباط در مراسم پایانی، با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، تأسیس مجمع آسیایی همکاری‌های علمی فرهنگی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه نیشابور تصویب شد.
این اجلاس پس از اختتامیه در نیشابور با یک‌روز اضافه در شانزدهم مهرماه، به میزبانی دانشگاه فردوسی مشهد به کار خود پایان داد.
- نویسنده : فروغ خراشادي
- منبع خبر : خیام نامه
