«شهید معموره‌­ای» در حسرت یک زندگی معمولی!

بس که آمدند و مثل شما عکس و فیلم گرفتند، برای ما عادی شده! قبل انتخابات [مسئولان] آمدند و قول دادند که درست می­کنیم؛ اما رفتند که بیایند! بچه من، چهار ماهه است و ریه های ضعیفتری نسبت به یک بزرگسال دارد و این بوی نامطبوع اذیت­ش می­کند. برای­مان مهمان آمده بود؛ بینی اش را گرفته بود… چندسال است که می خواهند اینجا را درست کنند! درست است که ما فقیریم؛ اما گناه نکردیم که اینجا زندگی می­کنیم و  بالاشهری نیستیم.

از تخلیه سگ های مرده تا تجمع پساب بیخ گوش مسئولان و در محدوده شهری

بلوار رسالت شرقی(۳۰متری)، یکی از گذرگاه های قدیمی و اصلی شهر است. انتهای خیابان رسالت شرقی۶، پل شهید معموره ای قرار دارد که ریل راه آهن از روی آن می گذرد. دیوار کنار این پل، آذین شده به نقاشی شهرداری است ولی زیر پل، شما شاهد تجمع پسماند و پساب هستید. اگر بتوانید بوی متعفن آلودگی این محیط را تاب آورید، خواهید دید که تعدادی گوسفند-به منظور فراهم سازی غذای پروتئینی انسان­ها!-از گیاهان روییده در پساب، تغذیه می کند؛ خواهید دید کودکانی را که بخشی از نسل آینده شهرمان هستند، در معرض این پسماند، بازی می کنند؛ خواهید دید مردمی را که می گویند که مجبور به زندگی در این محیط هستیم چون فقیریم و توان مالی بالاشهرنشینی نداریم. البته، خواهید دید که ساکنان محله هم آب فاضلاب خانه های خود را به این پساب منتقل می کنند و در شرایط بد را به دست خود تشدید کرده­اند. و جالب تر از همه این که اینجا در محدوده شهری نیشابور بزرگ تعریف شده است!

مسئولان رفتند که بیایند!

وقتی که خبرنگاران «خیام نامه» از محله شهید معموره ای بازدید می کردند، یکی از اهالی محل به آنان می گوید: بس که آمدند و مثل شما عکس و فیلم گرفتند، برای ما عادی شده! قبل انتخابات [مسئولان مدیریت شهری] آمدند و قول دادند که درست می­کنیم اما رفتند که بیایند! بچه من، چهار ماهه است و ریه های ضعیفتری نسبت به یک بزرگسال دارد و این بوی نامطبوع اذیت­ش می­کند. برای­مان مهمان آمده بود؛ بینی اش را گرفته بود؛ گفتم که بوی کال است و فکر بدی نکنید؛ آبروی ما می­رود. چندسال است که می خواهند اینجا را درست کنند! درست است که ما فقیریم؛ اما گناه نکردیم که اینجا زندگی میکنیم و بالاشهر نیستیم.

محمد عین آبادی-یکی از فعالان محیط زیست که پیگیر مشکلات منطقه ی مسکونی شهیدمعموره ای است- می­گوید: از زمان شهردار مدیح، یعنی ۲۰ سال است این مکان درگیر چنین شرایطی است. عین آبادی می گوید: با کارشناسان شهرداری از محل بازدید کردیم؛ با «تیغ زدن» درمان موقت کردند. او توضیح می دهد: رسیدگی به این محیط، وظیفه شهرداری است و لای­روبی کردند اما این اقدام برای این محل، حتی یک مُسکن قوی نیست و در حد نصف مسکن موقت استامینوفن کارایی دارد.

مشکلات از دید ساکنان محله

مردی که ساکن محله شهید معموره ای است به گفتگو با خبرنگار «خیام نامه» ادامه می دهد: موقع سیلاب اوضاع خیلی بد بود! سیل بود اما بچه ها تا لبه به کال زیر پل معموره ای نزدیک می­شدند و درکی از عمق دومتری سیل نداشتند! او پیشنهاد می کند: کاش اینجا سنگ فرش بشود یا لبه این پل حصار بگذارند تا حداقل بچه ها [در سیلاب بعدی] مراقب عمق آن باشند. او بیان می کند: به دلیل پسماند این محدوده، مردم سالک گرفته اند [و میگیرند]. من خودم  به بوی این منطقه حساسیت دارم و در فصل گرما [که بوی هوا تشدید می شود] مجبور به استفاده از دارو می­شوم. کولر را که روشن می کنیم بو به داخل خانه می آید. افزون بر این مشکلات، او اشاره می کند که مردم برای رفت و آمد از روستای رحمت آباد هم از اینجا عبور می کنند.

عین آبادی می گوید: زمانی که بحث از بین رفتن سگ ها در پناهگاه نیشابور مطرح بوده، به گفته اهالی محل، یک نیسان سگ مرده در این کانال تخلیه شده است!

مشکلات از دید فعال محیط زیست

در محدوده پل شهیده معموره ای، علفزار و محل رشد صیفی جات هم دیده شده است. فلزات سنگین با تغذیه از همین از علفزار، وارد سیستم گوارش دام می شود. با مصرف گوشت چنین دامی، مردم در معرض سرطان و بیماری قلبی عروقی قرار می گیرند.

عین آبادی تشریح می کند: بحث انتهای شهید معموره ای داغ بوده و هست! میز خدمتی برگزار شد که به آقای حسن میرفانی-شهردار کنونی نیشابور- و مهندس محمود گیاهی-معاون هماهنگی امور عمرانی فرمانداری نیشابور- اطلاع دادیم که این منطقه مشکلات زیادی دارد اما اولویت، پسابی است که در محدوه پل رها می شود؛ از نظر بهداشتی مناسب نیست. بعد از آن، از شهرداری برای جمع آوری زباله آمدند. او توضیح می دهد: یک کانال از سمت میدان صنعت به انتهای شهید معموره ای می رسد و چون منطقه نیمه صنعتی است، بخشی از پساب صنعتی هم در این محل رها می شود. مردم محله هم سو استفاده کرده و برخی چاه فاضلاب خود را به این کانال متصل کرده اند [و چاه جذبی به کار نبرده اند].

این فعال زیست محیطی از دیگر مشکلات این محدوده می گوید: خانه ها در این جا خرید و فروش نمی شود، بوی نامطبوع به ویژه در هوای خشک گرم آزاردهنده است و بیش از ۲۰۰کودک در این منطقه، سالانه، بیماری سالک می گیرند.

شهید معموره ای مسیر متصل کننده به شهرک رضویه هم هست اما در روزهای بارندگی، آب بالا می آید و تردد مشکل می شود که [با این اوصاف] مردم از بالای ریل راه آهن می­گذرند؛ گفته شده که در طول این ۲۵سال، دو نفر هم بر اثر برخورد با قطار کشته شده اند.

راه حل شورا: ساکنان محله مطالبه کنند!

دیوار ساحلی یکی از گزینه هایی است که از زبان فعالان محیط زیست، برای حل مشکلات پل شهید معموره ای نام برده می شود که به گفته ایشان، برای سولفات و کلر موجود در این پساب، دیوار ساحلی با سیمان تیپ پنج نیاز است. احمد همت آبادی-سخنگوی شورای اسلامی شهر نیشابور، به خیام­نامه می گوید: احداث دیوار ساحلی از مسائل کارشناسی است و باید در حوزه عمران و فنی شهرداری نیشابور بررسی شود.

او تاکید می کند: بیش تر از بحث مطالعه کارشناسان، بودجه است که باید تعیین تکلیف شود؛ در بودجه ۱۴۰۳، ردیف اعتبار محلات مختلف با این قبیل مشکلات را داریم که تا پایان امسال امیدواریم بخشی از مشکلات حل شود و در هنگام بارندگی ها مشکلات را به این شدت شاهد نباشیم. او تصریح می کند: ردیف بودجه کامل مشخص است اما اعتبارات بین ردیف ها را موکول کردیم به اولویت هایی که توسط شهرداری اعلام می شود و شورا مصوب خواهد کرد.

به گفته عین آبادی ، تاکنون هیچ یک از اعضای شورای ششم از این محل بازدید نداشته و به مشکل زیست این اهالی بی توجهی کرده اند. سخنگوی شورا پاسخ می­دهد: تاکنون برای هیچ محله ای از این ردیف بودجه، هزینه نشده و باید در شورا پیگیری کنیم؛ بنا به «درخواست خود اهالی محله ها و نیازهایی که در محل دیده می شود» امیدوارم که مشکلات را در همین چندماه باقی مانده از تابستان، به ویژه مشکلات حاشیه های شهر را برطرف کنیم. او تاکید دارد که محور اصلی شهرداری هست اما دیگر سازمان ها، به ویژه سازمان آب منطقه ای، هم باید همکاری کنند.

پیگیری مشکلات زیستی پساب زیر پل

یکی از مهم ترین سازمان های دولتی که می تواند در بهبود شرایط، نقش موثری داشته باشد، معاونت بهداشت علوم پزشکی نیشابور است. روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی-درمانی نیشابور بیان می کند: با توجه به بازدیدهای انجام شده،  به ساکنان منازل مسکونی که در بالادست کال مذکور اقدام به رهاسازی فاضلاب می نمایند آموزش و تذکرات لازم ارائه شده است. او ادامه می دهد: علاوه بر آموزش و تذکرات لازم، در سال ۱۴۰۲، در خصوص بهسازی مسیل(کال)، جمع آوری زباله ها و پاکسازی و گندزدایی کامل منطقه، مذاکرات و مکاتبات لازم با شهرداری انجام شد ولی اقدام عملی خاصی صورت نگرفت و همچنان شاهد عدم رفع مشکل و نارضایتی مردم هستیم.

نهاد متولی بهداشت و درمان تاکید می­کند: با بازدید های انجام شده در سال جاری، مجددا با سازمان شهرداری، معاونت استاندار و فرمانداری ویژه نیشابور و اداره آب و فاضلاب مکاتبه کرده ایم و تا رفع کامل مشکل پیگیری لازم صورت خواهد گرفت. همچنین برای دفع غیر بهداشتی فاضلاب به منازل مسکونی که تخلف مشهود داشتند، اخطاریه صادر شده و در صورت عدم رفع مشکل پس از مهلت مقرر به مراجع قضایی معرفی خواهند شد.

پیگیری بی نتیجه از نماینده مجلس و امام جمعه

عین آبادی به خبرنگار خیام نامه می گوید: حاج موسی سلیمانی-از نزدیکان یحیی سلیمانی، نماینده نیشابور در مجلس شورای اسلامی-با من تماس گرفت که آقای سلیمانی (نامزد وقت نمایندگی مجلس) خواستند که هماهنگی شود تا برای بازدید بیایند، این گفت­وگو حدودا بهمن ماه انجام شده [هنوز وعده بازدید او به عمل محقق نشده] عین آبادی اذعان دارد که بازدید به درد مشکلات پل شهید معموره ای نمی خورد و این مساله باید از ریشه حل شود. او  متذکر می شود که این یک دغدغه شهری است! عین آبادی خبر می دهد: من با ستاد امر به معروف و نهی از منکر شعبه نیشابور و امام جمعه شهر هم صحبت کردم [فایده ای نداشت.] او می پرسد: اینجا محدوده شهری است اما عدالت اجتماعی کجاست؟

وعده های آقای فرماندار؛ پیگیری کار خوبی است!

عین آبادی از بازدید میدانی مهدی دونده-معاون استاندار و فرماندار ویژه نیشابور-یادآوری می کند: در همین ایام بارندگی [زمستان۱۴۰۲ و بهار۱۴۰۳] با آقای فرماندار تماس گرفتم. همان زمانی که ارتفاع آب در سطح شهر هم بالا رفته بود، با فرماندار به شهید معموره­ای رفتیم. آقای دونده که نیروی غیربومی است، منطقه را نمی شناخت؛ اول به او توضیح دادیم که اینجا کجای نیشابور است. با تماس فرماندار، شهردار میرفانی هم به محل آمد. [آن موقع] حراست شهرداری تاکید کرد که اینجا محدوده شهری است. عین آبادی می گوید: آقای فرماندار وعده داد که [مشکلات این ناحیه] باید پیگیری شود و خیلی کار خوبی است [که] به این منطقه رسیدگی شود اما [آقای فرماندار!] ما خودمان هم از این حرف ها بلدیم بگوییم! اینکه چه زمانی انجام بشود و نتیجه ای بدهد «ا… اعلم!»

شهرداری و بی توجهی شورای ششم؛ یک قصه ی پرتکرار!

عین آبادی درباره توجه مدیریت شهری نیشابور توضیح می دهد: [در این ۲۰ سال] شورای سوم و چهارم و نمایندگان مختلف و شهردارهای مختلف از محل بازدید کردند. اما متاسفانه اهمیتی داده نشد. او می گوید: منطقه شهیده معموره ای، مردم ضعیفی دارد که صدایشان شنیده نمی شود!

آقای شهردار میرفانی نمی دانست که باید چه کند و ایده ما را خواست؛ گفتیم که ما کارشناس نیستیم و شما که شهردار هستید بگویید اینجا را باید چه کار کنیم. عین آبادی پیشنهاد می کند: این منطقه باید یک دیوار ساحلی بشود و کف این کانال به نحوی پوشیده شود که گیاه روییده نشود تا زباله را به خود نگیرد و تجمع پسماند نشود.این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه«هیچ یک از اعضای شورای ششم حتی از محل بازدید نکرده اند» می گوید: با پیگیری موکد، فقط توانستیم برای محله دو سطل بزرگ زباله دریافت کنیم تا حداقل مردم زباله خود را در آن جمع آوری کنند. حالا این که باکس های زباله چگونه تخلیه می­شوند، به کنار…

 روابط عمومی شهرداری که به جای شهردار توضیح می دهد

عین آبادی درباره واکنش کارشناسان شهرداری می گوید: مسئولان علاقه ای ندارند به این محل توجه کنند. یکی از مدیران شهرداری به من گفتند که این کانال مربوط به شهرداری منطقه دو است و به ما ارتباطی ندارد اما چون برای مردم است در همین حد را انجام داده اند تا در سه ماه تابستان مردم آسایش داشته باشند. پس از پیگیری برای شنیدن اظهارنظر شهردار درباره وضعیت پل شهید معموره ای، روابط عمومی شهرداری به خبرنگار خیام نامه می نویسد: بازدید از محل انجام شده، زباله ها و نخاله ها برداشته و پاکسازی، لای­روبی و کف­سازی و تسطیح کال انجام شده است. با دانشگاه علوم پزشکی نیز جهت اخطار به منازلی که فاضلاب آن ها به این مسیر هدایت می شود نیز مکاتبه شده است. وی توضیح می دهد: این محل دو مشکل اساسی دارد؛ هدایت آب های سطحی که برای حل مشکل در حال بررسی هستیم و مشکل دیگر فاضلاب منازل که شهروندان ساکن محل باید در این زمینه همکاری نمایند. او ادامه می دهد: برای حل مشکل ابتدا باید مشکل اساسی که فاضلاب منازل هست به کمک خود مردم رفع شود و منازلی هم که همکاری نمی کنند توسط مرکز بهداشت الزام شوند. شایان ذکر است: این گفته های روابط عمومی شهرداری در خردادماه بوده و بازدید خبرنگاران خیام نامه در ۲۲مردادماه انجام شده و منطقه باز هم نیاز به پاکسازی دارد.

ضرورت همکاری ساکنان محل

سخنگوی شورا درباره وضعیت کلی خیابان رسالت شرقی۶ می گوید: شاید بتوان یکی از مشکلات این محدوده را مربوط به وجود ریل راه آهن دانست که به صورت غربی-شرقی سدی را ایجاد کرده است. ما در تمام مسیرهای منتهی به راه آهن مشکلات مشابه پل شهید معموره ایی را داریم و این صرفا مشکل پل شهید معموره ای نیست؛ پیش بینی این سیلاب ها در زمان احداث ریل راه آهن نشده. او تکرار می کند: در خصوص سیلاب و پساب پیش آمده قطعا محوریت اقدام با شهرداری است اما به نظرم شهرداری به تنهایی نتواند نقش آفرینی کند و مردم این مناطق هم باید همراهی کنند. همت آبادی ادامه می دهد: ما نقاط حادثه خیز از سیلاب ها را تعریف شده داریم و یکی از آن ها همین منطقه است. در دوره های قبل شورا پیشنهاد شده و مصوبه داشتیم که شهرداری برای بازپیرایی و اصلاح این مناطق اقدام کنند که اتفاق مثبتی را شاهد نیستیم چون به همراهی مردم هم نیاز داریم، به طور مثال، در کوچه های بن بستی که این مشکلات سیلاب را داریم مردم باید اجازه انتقال لوله فاضلاب و اجرای سایر تصمیمات را در منازل خود بدهند [اما مردم همکاری لازم را ندارند].

بازدید آقای وکیلی از محدوده پل شهید معموره ای

عبدالرضا وکیلی، خیر نیک اندیش نیشابوری، هم از محل بازدید کرده است. عین آبادی می گوید: خواهش کردیم که این خیّر نام­آور شهرمان، نیم نگاهی به این محل داشته باشند تا شاید بتوان دیوار ساحلی احداث کرد؛ آقای وکیلی گفتند که احداث دیوار ساحلی، به طور میانگین، متری ۶میلیون هزینه دارد. ایشان گفت که درگیر تکمیل کردن مجموعه ورزشی است و با وجود این، در شرایط یاری رسانی نیست اما تلاش می کند که به این محل هم کمک کند. عین آبادی در پایان اشاره می کند: برای آقای وکیلی هم سوال بود که چرا مسئولان توجهی به این محل نمی کنند؟

وکیلی از بازدید میدانی خود برای خیام نامه توصیف می کند:  بازدیدی که من از این منطقه داشتم، مرا بسیار بسیار متاسف و ناراحت کرد و در اینستاگرام عکس آن را به اشتراک گذاشتم؛ به ویژه این که در اطراف آن منطقه ای که بسیار-بسیار غیربهداشتی است، مردم زندگی می کنند؛ نه خیابان کشی دارند، نه وضعیت بهداشتی دارند، زباله ها رها شده و وضعیت نابسامان و بسیار رقت باری است. من از آنجا با مقامات شهرداری تلفنی صحبت کردم. او ادامه می دهد: وضعیت خیلی پیچیده ای بود و نمی­دانم با چه الفاظی باید توصیف کنم و می پرسیدم که چگونه در چنین منطقه ای زندگی می کنند؟ [ساکنان محله] جواب می دادند که به سختی و الفاظ خوشایندی را استفاده نکردند. وکیلی توصیه می کند: برای گریز از وضعیتی که من مشاهده کردم، مقامات شهر باید فکری [اساسی] کنند. در این محیط غیربهداشتی و مملو از زباله، در تابستان [و هوای گرم]، حشرات جمع می شوند و ناقل بیماری ها هستند. شهرداری و شورای شهر باید توجه بیش تری به این مناطق کنند. از نظر مهندسی، این منطقه کاملا باید [از زیرساخت] عوض شود؛ در امتداد خیابان چهارده معصوم خیابان کشی شود، خانه ها اصلاح شوند. این خیر نیک اندیش تکمیل می کند: در محدوده پل شهید معموره ای، باید زندگی معمولی که در خور شخصیت انسان باشد، برای مردم مهیا شود!