مهرنوش چمنی: سلام. این هفته یک داستان نوجوانانه‌ی مرموز و دلهره‌آور داریم: «راز جنگل هزاردستان». “هنری” یا “هنریتا” دختر دوازده ساله‌ای که در سال 1919 زندگی می‌کنه، درست بعد از جنگ جهانی اول! اون به همراه والدین و خواهر کوچیکش و پرستار بچه، به خونه‌ای جدید نقل مکان می‌کنن و کمی بعد، پدر مجبور میشه […]
مهرنوش چمنی: سلام. این هفته یک داستان نوجوانانه‌ی مرموز و دلهره‌آور داریم: «راز جنگل هزاردستان». “هنری” یا “هنریتا” دختر دوازده ساله‌ای که در سال 1919 زندگی می‌کنه، درست بعد از جنگ جهانی اول! اون به همراه والدین و خواهر کوچیکش و پرستار بچه، به خونه‌ای جدید نقل مکان می‌کنن و کمی بعد، پدر مجبور میشه در اون آشفته‌بازار پس از جنگ به ماموریت بره. هنری می‌مونه با مادر بیمارش و سایرین. ماجرا فقط بیماری مادر هنری نیست. هنری در گشت و گذارش در جنگل نزدیک خونه با چیزهای جدیدی مواجه میشه که ترسناک و مرموز هستند. علاوه‌براین اتفاقات داخل خونه که از کنترل هنری خارجند، استرس بیشتری به اون وارد می‌کنه. اما چه کسی حاضره به دختربچه‌ای که به نظر میاد خیالاتی شده، کمک کنه؟ اصلا از کجا معلوم هنری هم مثل مادرش بیماری روحی نداشته باشه؟
نویسنده با استادی تونسته مفاهیم مختلفی رو در یک کتاب جا بده. تم ضد جنگ که در داستان دیده میشه، در عین حال تار و پودی از جنبه‌های روانشناختی و اجتماعی رو در هم بافته. بخش‌هایی از داستان چنان درناک میشه که می‌تونه اشک به چشم خواننده بیاره و در عین حال ناامیدی دخترک رو به خوبی نشون میده. با هم بخونیم وقتی هنری بعد از مدت‌ها موفق میشه مادرش رو ببینه، چه اتفاقی میفته:
تو وجود خارجی نداری!
اتاق غرق نور بود. هزاران ذره‌ی گرد و غبار در نور معلق بودند، مامان به پشت خوابیده بود. ملافه‌ها را سفت روی سینه‌اش کشیده بودند، اما چشم‌هایش را نبسته بود، چشم‌هایش باز باز بودند، انگار چشم‌هایش روی صورتش نقاشی شده بودند. دست‌هایش صاف کنارش قرار داشت. یاد تابوت‌های مصر افتادم. یک لحظه وحشت‌زده فکر کردم مامان مرده، اما بعد سرش را به سمت من برگرداند.
گفتم: «مامان، اومدم شما رو ببینم.»
به من خیره شد. بی‌حال و ناامید زیرلب گفت: «تو وجود خارجی نداری. می‌دونم واقعی نیستی.»
ناگهان چشمان بی‌روحش پر از اشک شد.
گفتم: «مامان، من واقعی‌ام. معلومه که واقعی‌ام…» چشم‌های خودم هم پر از اشک شده بود. نمی‌دانستم چه کنم.
با صدای بلند نفس عمیقی کشید و گفت: «نه! نیستی، تو واقعی نیستی.» ص89
*«راز جنگل هزاردستان»، لوسی استرینج، مترجم: ندا منعم، نشر هوپا، 328صفحه، قیمت: 40هزارتومان
چطور رویتان می‌شود؟
مهدی کاکولی: حتما اسم «گرتا تونبرگ» را شنیده‌اید. به تازگی نشر نون، مجموعه ای از سخنرانی‌های او را با عنوان «هیچ‌کس آنقدر کوچک نیست که نتواند تغییری ایجاد کند» منتشر کرده است. این دختر نوجوان سوئدیِ فعال محیط زیست، نامش بیشتر با سیاست گره خورده. شاید خانم تونبرگ فکر می‌کند که اگر دوستداران محیط زیست نتوانند سیاستمداران را وادار کنند که به طور جدی و عملی به فکر زمینی باشند که همه مردمان در روی آن زندگی می‌کنند، تلاش‌های او و دیگر دوستداران زمین، بی‌فایده خواهد ماند. درواقع اگر هرکس تنها منافع کشور خودش را در نظر بگیرد و مدام به فکر رای آوردن حزبش در دوره بعدی انتخابات باشد و برای این کار همانند آقای ترامپ، تمامی پیمان‌های زیست‌محیطی را نادیده بگیرد، اینجاست که خانم تونبرگ به فریاد در می‌آید و می‌گوید: «چطور رویتان می‌شود؟» او هشدار می‌دهد که «آینده‌‌ی کودکان و نوجوانان را نابود نکنید». و یک جاهایی حرف دلش انگار حرف دل ما مردم این گوشه دنیا هم هست: «تمدن ما قربانی شده، قربانی تعداد کمی از افراد برای اینکه دائماً پول هنگفتی به جیب بزنند. زیست‌کره ما نابود شده تا افراد ثروتمندی مثل ثروتمندان کشور من بتوانند در ناز و نعمت زندگی کنند. رنجی که تعداد بسیاری از مردم می‌کشند، تقاص تجملات تعداد کمی از افراد است.»
شاید وقت آن رسیده باشد که سیاست‌بازان و رهبران پرمدعای جهان کمی جدی‌تر به صدای نسل آینده گوش بسپارند. همان نسلی که یکی از آنان در اجلاس سالانه سازمان ملل می‌گوید:
«من نباید اینجا باشم بلکه باید آن سوی اقیانوس در مدرسه می‌بودم. با وجود آن که شما باید برای ما جوانان امید به ارمغان می‌آوردید اما با حرف‌های تو خالی، کودکی و رویاهای مرا دزدیده‌اید. مردم رنج می‌برند. مردم دارند از بین می‌روند، تمام اکوسیستم در حال فروپاشی است. ما در آستانه یک انقراض گسترده قرار گرفته‌ایم اما همه آنچه شما درباره‌اش حرف می‌زنید پول و مساله رشد اقتصادی است.»
*«هیچ‌کس آنقدر کوچک نیست که نتواند تغییری ایجاد کند»، گرتا تونبرگ، الناز فرحناکیان، نشرنون، 80صفحه، قیمت: 25000تومان
تازه‌های کتاب
«عاشقانه‌های ادبیات ترکمن»، سارا بهزاد، نشر روزنه، ادبیات، 69500تومان
«پوچی همراه من است»، لئونارد کوهن، فرزام کریمی، نشر سیب سرخ، زندگینامه، 33000تومان
«راهنمای نویسندگان مقتول»، عطا محمد، رضا کریم‌مجاور، نشر افراز، رمان خارجی، 33000تومان
«عابر هوایی»، اوژن یونسکو، سحر داوری، نشر بیدگل، نمایشنامه، 25000تومان
«دختر پالتو قرمز»، کیت هیمر، مریم مفتاحی، نشر ثالث، رمان خارجی، 68000تومان
«آرشه‌های سحرانگیز عاشقانه»، (زندگی هنری استاد حبیب‌الله بدیعی)، مهران حبیبی‌نژاد، ماهریس، زندگینامه، 45000تومان
«افسونگر قونیه» (روایتی از عشق پرشور شمس و مولانا)، محمد خرسندی، فکرآذین، رمان تاریخی، 35000تومان
«قصه زندگی مریلین مونرو»، احسان قراخانی، زندگینامه، 49900تومان
«قدرت بیان» (حرف بزن و پیروز شو)، برایان تریسی، شهرزاد بدیع، چابک‌اندیش، روانشناسی و موفقیت، 38000تومان
«پری دریایی»، کایرا کاس، رباب پورعسگر، نشر باژ، رمان نوجوان، 40500تومان
«پس مامان خرسی کی استراحت کنه؟»، جن برنستین، مایک برنستین، هایده کروبی، نشر نردبان، داستان کودک، 18000تومان
«خانم فریزبی»، رابرت سی اوبراین، پرستو پورگیلانی، نشر پیدایش، رمان نوجوان، 59000تومان
خیام و خرد و شادی(8)
خیام پیش از آنکه شاعر باشد، یک دانشمند است. او نه تنها در ریاضی، که در فیزیک و نجوم هم کار علمی می‌کرد. او با فلسفه و علوم طبیعی یونانی به طور جدی درگیر بود. همان‌گونه که پیش‌تر اشاره شد، بنا به گزارش قفطی در «اخبار الحکما»، خیام به تعلیم علوم یونانی اشتغال داشت و در نوشته‌هایش از دانشمندان و فیلسوفان با احترام یاد می‌کرد (این را مقایسه کنید با برخورد محمد غزالی که آنها را «کافر» می‌دانست یا سنایی که آنها را «زشت‌خو» و مولوی، «شیطان دون» و «کوران» می‌نامیدند.) بنابراین به عنوان یک دانشمند، پدیده‌ها را در منطق ویژه‌ی خود در نظر می‌گرفت و با استدلال به درک مسائل می‌پرداخت. ص34
*«آیین خرد و شادی»، محمود فلکی، تهران، نشر ماه و خورشید، چاپ اول1398، 88صفحه، 19هزارتومان
