بیگ دیتا و شبکه های اجتماعی مجازی

فائزه جمشیدی

گسترش رسانه های اجتماعی ، افزایش محتوای وبسایت ها، استفاده از GPS و … جهان را متحول و ارتباط عمیقی بین دنیای واقعی و دنیای مجازی ایجاد کرده است. مردم از تلفن های هوشمند و کامپیوترها برای ساختن زندگی دیجیتال خود استفاده می کنند که این خود موجب گذاشتن ردپای دیجیتال در اینترنت می شود. عرضه ی اطلاعات آنلاین، به وسیله ی میلیون ها پیامی که هر لحظه در شبکه های اجتماعی ، صفحات اینترنتی و گفتگوهای درون گروه های اینترنتی ، تبدیل به بخش مهمی از بیگ دیتا برای نقشه برداری شده است.

اطلاعات زندگی اجتماعی که از طریق اطلاعات رد و بدل شده در شبکه های مجازی( توییتر، فیسبوک ، اینستاگرام و … )، اتاق های گفتگوی آنلاین، بازی های آنلاین و …  بدست می آید، قابل تحلیل به وسیله ی ابزارهای توانمند تحلیلگر اطلاعات است که امروزه به صورت گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. از طریق پیگیری شبکه های اجتماعی می توان به تولید نقشه های دیجیتالی از گسترش نوآوری ها و یا حتی جنبش های اجتماعی دست یافت. انواع جدید اطلاعات زمانی که از خدمات شبکه ای اجتماعی مجازی قابل دستیابی است به ما کمک می کند تا این حرکات را ردگیری کرده و ارتباطات پویای حرکات جوامع انسانی و رفتارهای آن ها را کشف کنیم. مفسران این گونه اطلاعات که می توان از آن ها به عنوان نقشه برداران اجتماع نیز یاد کرد، می توانند از برچسب های مکان که روی این اطلاعات درج می شود برای تمایز تئوری های رفتاری اجتماعی موجود استفاده کرده و بر گسترش حرکات اجتماعی و اتفاقات در حال وقوع نظارت کنند.

اما این نقشه های رفتار اجتماعی کاربرد دیگری نیز دارد. با ایجاد نقشه ای تعاملی می توان بر شیوع بیماری در زمان واقعی و مشکلات بهداشت عمومی نظارت کرده و اقدامات پیشگیرانه ای در دنیای واقعی انجام داد.در حال حاضر، داده های ثبت و ضبط شده در رسانه های اجتماعی در بسیاری از فعالیت های تحقیقاتی بهداشت عمومی برای نظارت بر بیماری ها و ارتقای سلامت جامعه مورد استفاده قرار می گیرند. جامعه ی تحقیقاتی بهداشت عمومی در حال بررسی نقش تعاملی محیط و رفتار افراد و تاثیرات آن بر چاقی ، سرطان، HIV، آنفلوآنزا، مصرف الکل و حتی سومصرف مواد مخدر می باشد.  نقشه برداران اجتماعی می توانند با محققان و پزشکان در حوزه بهداشت عمومی همکاری کرده و یک چارچوب جامع تحقیقی را با استفاده از نقشه های ارتباطات موجود در شبکه های اجتماعی ، تهیه کنند که موجب درک بهتر رفتارهای بهداشتی هر جامعه شود که این خود منجر به تشخیص شیوع بیماری ها شده و از بروز مشکلات جدی در سلامتی جلوگیری کنند.

گسترش استفاده از بیگ دیتا و همین طور محبوبیت روز افزون شبکه های اجتماعی بین کاربران این دنیای جذاب، فرصتی طلایی برای نقشه برداران اجتماعی ایجاد کرده است تا به ابزار و روش های جدیدی برای تحقیقات خود دست یابند. این فرصت شبیه شیوع «تب طلا در کالیفرنیا» در دهه 1840 می باشد که باعث ثروتمندشدن برخی معدن کاران شد در حالی که تعداد زیادی از مردم موفق به کسب درآمد نشدند. اکنون نیز با «تب بیگ دیتا» برخی دانشمندان و محققان موفقیت های چشمگیری را بدست می آورند در حالی که برخی دیگر در مسیری اشتباه گام برمی دارند. از آن جا که در این مسیر مستقیما با رفتارهای انسانی مواجه هستیم، کشف نقشه های رفتاری پنهان مبتنی بر زمان یا مکان و استفاده صحیح از آن ها در سلامت عمومی، حمل و نقل عمومی، مسائل اجتماعی، محیط زیست ، مدیریت ناتوانی ها یا بیماری ها و …  نیز با چالش هایی مواجه است که در شماره ی آینده به آن ها خواهیم پرداخت.