سید هاشم مداح در حالی که دیگران از فرهنگ و هنرما وام می گیرند خود ما در شناخت و معرفی هنرمان به دیگران کوتاهی کرده ایم . من شنیده ام در یونان همین رقص چوبی ما وجود دارد و اجرا می شود اما مسئولین ما کار خاصی برای حفظ و احیا مراسم آیینی و فرهنگ […]
سید هاشم مداح
در حالی که دیگران از فرهنگ و هنرما وام می گیرند خود ما در شناخت و معرفی هنرمان به دیگران کوتاهی کرده ایم . من شنیده ام در یونان همین رقص چوبی ما وجود دارد و اجرا می شود اما مسئولین ما کار خاصی برای حفظ و احیا مراسم آیینی و فرهنگ و هنر خودمان انجام نمی دهند. ما با همین امکانات کم توانسته ایم گردشگرانی از کشورهای آمریکا ،انگلیس ، آلمان ، فرانسه و…را پذیرایی کنیم.
امروزه اگردقایقی درفضای شهری قدم بزنیم چیزی جزماشین وساختمان ومبلمان زمخت شهری نمی بینیم .انسان امروزی که دربین زندگی شلوغ و ماشینی جایی برای دیدار و لمس طبیعت نمی بیند، لاجرم دچار بیماری های روحی و جسمی متعددی شده است .
در حال حاضر کشورهای توسعه یافته به دنبال راهی برای ساده زیستن و آشنایی مردم با طبیعت هستند .چرا که جامعه ی سالم با انسان هایی که از لحاظ روحی شاد و امیدوار هستند معنا پیدا می کند .
در سالیان اخیرانسان ها به دنبال جاهای بکرو به دور از شلوغی و دود می گردند .تا مگر آخرهفته ای را با آرامش و به دورازشلوغی و دود بگذرانند .
اکو توریسم یا بوم گردی واژه هایی هستند که برای گشت و گذاردرطبیعت استفاده می شوند . دیدار ازروستاهایی که ویژگی های بکر طبیعت را در خود حفظ کرده اند بهترین نقطه ی شروع اکو توریسم است .لذا اقامت دربوم گردی ها می تواند مکان مناسبی برای گردشگری در طبیعت باشد .از طرفی روستاییان هم می توانند با تبدیل منازل خود به بوم گاه ها به ایجاد اشتغال و فروش صنایع دستی و برگزاری تورهای کوه پیمایی و…موجبات توسعه و ایجاد درآمد برای سکونتگاه خود بشوند .این هفته به سراغ یکی از این بوم گردی ها رفتیم و با مسئول آن به گفتگو نشستیم غلامرضا وطنیان که گفتنی های زیادی برایمان داشت و اینک تقدیم شما عزیزان می شود .
با تشکرازحضورشما چطورشد که به فکر راه اندازی اقامتگاه بوم گردی افتادید؟
نقطه ی شروع کارما زمانی بود که ازنمایشگاه صنایع دستی کشوری که در سال 97 درمحل نمایشگاه بین المللی تهران برگزار شده بود به نیشابوربرگشتیم .درآن سال من و پسرانم (گروه رقص چوبی نیشابور) به دعوت مسئول گردشگری اداره ی میراث فرهنگی شهرمان سرکار خانم سعادتی به نمایشگاه بین المللی تهران دعوت شده بودیم .پس از اجرای مراسم و مراجعت از تهران درجلسه ای که با حضورمسئولین شهری همچون معاون فرماندار –رئیس ارشاد و…در منزل ما برگزارشد، پیشنهاد راه اندازی یک اقامتگاه بوم گردی مطرح شد که مورد قبول ما قرار گرفت ابتدا قراربود این بوم گردی در رحمت آباد (منزل مسکونی مان ) ساخته شود که بعدا به دلایلی تغییر مکان دادیم .این امرمهم به همت و یاری پسرانم انجام شد و ما با هزینه ی شخصی و با الگوبرداری از خانه ی پدربزرگمان موفق به ساخت این مجموعه ی بوم گردی شدیم .
شما هنر رقص محلی و چوبی را کجا یاد گرفتید ؟
بنده از کودکی و درخانواده این مراسم را از پدرم و ایشان هم از نسل قبل از خود فرا گرفته بود. لذا این رقص به طورخانوادگی از یک نسل به نسل بعد منتقل شده است و هم اکنون هم پسرانم این کاررا ادامه می دهند .
تاریخچه ی رقص محلی و چوبی به کی برمی گردد؟
رقص محلی یکی از ابزار تشریح درون مایه های اساطیری اقوام درسراسر جهان است و رقص های آیینی مربوط است به باروری و رویش – پیروزی در شکار- درمان بیماران و…رقص های محلی در واقع گویای نگرش فرهنگ و روحیات و چگونگی زیست مردم هرمنطقه می باشد .
چوب بازی در اصل یک نوع ورزش است که در قدیم هنگام جنگ و یا دعواهای قومی برای آماده شدن بدن انجام می شده که در طول زمان به این شکل در آمده است .
روایتی که من از قدیمی ها شنیده ام این است که بعد از حمله ی مغول و ویران شدن شهر نیشابورعده ای از دلاوران شهر که زنده مانده بودند با ساخت یک اسب چوبی و به بهانه ی رقص ،چند نفر را زیر پارچه ی دور اسب مخفی می کرده اند و دریک فرصت مناسب و در حین اجرای مراسم به دشمن مغول حمله و آنها را از پای در می آوردند .پس از آن دوره هم این مراسم ادامه یافت تا به شکل کنونی به نسل ما رسید.
لقب شاغلام از چه زمانی به شما داده شد ؟
به دلیل اینکه غلام به معنی برده بوده است لذا از دوره ای پسوند شاه به آن اضافه شد. تااین که قدری ازحالت تحقیرآن کاسته شود .لذا من هم شامل این لطف شده وبه شاغلام مشهور شدم .در ضمن درقدیم این لقب شامل قصاب ها ،کله پزها و قهوه چی ها هم می شده است .
قبل ازراه اندازی اقامتگاه بوم گردی چکارمی کردید؟
من در سالهای 53 تا56 و دوران مجردی در تهران به شغل قصابی اشتغال داشتم و پس از ازدواج به نیشابوربرگشته و کار قصابی و آشپزی و هنر رقص چوبی را تا کنون ادامه داده ام .ضمنا رقص چوبی را که هنر مخصوص نیشابوراست را همیشه درشهرها و مراسم گوناگون کشوری اجرا می کرده ام .
آیا هم اکنون مشکل خاصی هم در اداره ی کار اقامتگاه دارید؟
بله مشکل اصلی ما عدم تبلیغات کافی است که این کار مسئولان است که امکاناتی به ما بدهند که بتوانیم خودمان را معرفی کنیم و هموطنان عزیز را پذیرا باشیم تا امکانات و دیدنی های شهرمان را به گردشگران نشان دهیم . مساله بعدی این است که اگر امکانات مالی و وام دراختیارما قراربگیرد می توانیم با توسعه و تکمیل مجموعه خدمات بهتری را به بازدید کنندگان محترم ارائه دهیم .
و سخن آخر
من افسوس این را می خورم چرا نیشابور با پیشینه درخشان فرهنگی و هنری از حتی شهرهای اقماری خودش عقب مانده وامکانات بالقوه ی این شهرتا کنون مغفول مانده است . در حالی که دیگران از فرهنگ و هنرما وام می گیرند خود ما در شناخت و معرفی هنرمان به دیگران کوتاهی کرده ایم . من شنیده ام در یونان همین رقص چوبی ما وجود دارد و اجرا می شود اما مسئولین ما کارخاصی برای حفظ و احیا مراسم آیینی و فرهنگ و هنر خودمان انجام نمی دهند. ما با همین امکانات کم توانسته ایم گردشگرانی از کشورهای آمریکا – انگلیس – آلمان – فرانسه و…را پذیرایی کنیم. من معتقدم اگر مسئولین و مردم ما دست به دست هم دهند دیر نیست که نیشابور به آنچه استحقاق آن را در بخش گردشگری دارد خواهد رسید .
