دکتر ریحانه تکلو بیماریهای قلبیعروقی اصلیترین عامل مرگومیر در جهان هستند؛ افرادی که سالیانه در اثر بیماریهای قلبیعروقی از دنیا میروند، بیشتر از افرادی هستند که در اثر هر علت دیگری جان خود را از دست میدهند. از بیشتر بیماریهای قلبیعروقی میتوان با اصلاح عوامل خطرساز رفتاری مانند مصرف تنباکو، رژیم غذایی ناسالم و چاقی، […]
دکتر ریحانه تکلو
بیماریهای قلبیعروقی اصلیترین عامل مرگومیر در جهان هستند؛ افرادی که سالیانه در اثر بیماریهای قلبیعروقی از دنیا میروند، بیشتر از افرادی هستند که در اثر هر علت دیگری جان خود را از دست میدهند.
از بیشتر بیماریهای قلبیعروقی میتوان با اصلاح عوامل خطرساز رفتاری مانند مصرف تنباکو، رژیم غذایی ناسالم و چاقی، عدم فعالیت جسمی و مصرف
بیش از اندازهی الکل پیشگیری کرد. افراد مبتلا به بیماریهای قلبیعروقی یا افرادی که در معرض این بیماریها هستند، نیاز به تشخیص سریع و مدیریت بیماری دارند.
حملهی قلبی یا سکتهی قلبی زمانی اتفاق میافتد که در اثر بروز انسداد در رگهای خونی، جریان خون به قلب متوقف شود. این انسداد اغلب ناشی از تجمع چربی، کلسترول و دیگر موادی است که موجب تشکیل یک پلاک در سرخرگهایی میشوند که قلب را تغذیه میکنند (سرخرگهای کرونری). پلاک در نهایت میشکند و ایجاد یک لخته میکند. توقف در جریان خونی که قلب را تغذیه میکند، میتواند موجب بروز آسیب یا تخریب بخشی از ماهیچهی قلب شود. یک حملهی قلبی که انفارکتوس میوکارد نیز نامیدهمیشود، میتواند در مواردی حتی کشنده باشد اما درمان آن طی سالهای اخیر پیشرفت قابل توجهی داشتهاست. اگر فردی فکر کند که دچار حملهی قلبی شدهاست، باید با مرکز فوریتهای پزشکی تماس بگیرد.
علایم حمله قلبی
علایم و نشانههای معمول حملهی قلبی عبارتند از :
احساس فشار، تنگی، درد یا تیر کشیدن در ناحیه قفسهی سینه یا بازوها که ممکناست تا گردن، فک و کمر ادامه داشته باشد
حالت تهوع، سوء هاضمه، سوزش قلب یا درد در ناحیهی شکمی
تنگی نفس
عرق سرد
خستگی
احساس سبکی در سر یا سرگیجههای ناگهانی
تمام افرادی که دچار حملهی قلبی میشوند، دارای علایم یکسان یا شدت برابری از علایم نیستند. برخی از افراد درد کمی دارند؛ برخی دیگر ممکن است درد بیشتری احساس کنند. برخی افراد علامتی ندارند و برای برخی دیگر نخستین علامت ممکناست توقف ناگهانی قلب باشد. اگرچه، هر چقدر فرد علایم و نشانههای بیشتری داشته باشد، احتمال اینکه دچار حملهی قلبی شدهباشد، بیشتر است. برخی از حملات قلبی به طور ناگهانی اتفاق میافتند اما بسیاری از افراد ساعتها، روزها و حتی هفتهها قبل از بروز حملهی قلبی دارای نشانهها و علایم هشداردهندهی این بیماری هستند. اولین هشدار ممکن است احساس درد یا فشار در منطقهی قفسهی سینه (آنژین) باشد که در اثر فعالیت تشدید میشود و با استراحت فروکش میکند. آنژین در اثر کاهش موقتی در جریان خون قلب اتفاق میافتد
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
در مورد حمله قلبی سرعت عمل بسیار مهم است، برخی افراد مدتهای طولانی قبر می کنند زیرا آنها این علایم و نشانه های مهم را نمی دانند.اگر فردی مشکوک است که دچار حملهی قلبی شدهاست، نباید تردید کند. سریعا باید با اورژانس تماس گرفت. اگرهم فردی دسترسی به خدمات اورژانسی نداشتهباشد، باید به نزدیکترین بیمارستان مراجعه کند و تنها در صورتیکه هیچ چارهای نباشد، رانندگی کند. از آنجایی که این مشکل در فرد میتواند وخیمتر شود، رانندگی در چنین شرایطی فرد و دیگران را در معرض خطر قرار میدهد. فرد دچار مشکل در صورت امکان باید از نیرو گلیسرین زیر زبانی و آسپرین استفاده کند. مصرف آسپرین در جریان یک حملهی قلبی میتواند از شدت آسیب وارده به قلب از طریق جلوگیری از لختهشدن خون، بکاهد اگر با فردی مواجه شدید که دچار حمله قلبی شده است چه کاری باید انجام دهید؟
اگر فردی را دیدید که بیهوش شدهاست و اعتقاد دارید که دچار حملهی قلبی شدهاست اول از همه با اورژانس تماس بگیرید. سپس بررسی کنید و ببینید آیا آن فرد نفس میکشد و نبضش میزند یا نه. فقط در صورتی که فرد نفس نمیکشد یا نبض او پیدا نمیشود باید برای حفظ جریان خون، احیای قلبی ریوی انجام شود. برای این کار باید قفسهی سینهی فرد با سرعتی در حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ بار در دقیقه فشار دادهشود.
علت حمله قلبی چیست؟
حملهی قلبی زمانی اتفاق میافتد که یک یا تعداد بیشتری از سرخرگهای کرونری (سرخرگهایی که خون را به ماهیچهی قلب میرسانند) مسدود شوند. با گذشت زمان و در نتیجهی تجمع مواد مختلف از جمله کلسترول، سرخرگ ممکن است باریک شود (آترواسکلروزیس). این مشکل که با عنوان بیماری عروق کرونری شناختهمیشود، علت بیشتر حملات قلبی است. در جریان یک حملهی قلبی، یکی از پلاکهای تشکیلشده در دیوارهی سرخرگ ممکن است پاره شود و کلسترول و دیگر مواد آن وارد جریان خون شود. در محل پارگی پلاک، یک لختهی خون تشکیل میشود و اگر اندازهی آن به حد کافی بزرگ باشد، میتواند از عبور خون از سرخرگهای کرونری ممانعت کند و اکسیژن و مواد مغذی به ماهیچهی قلب نرسد.
حمله قلبی چه عوارضی دارد؟
عوارض اغلب ناشی از آسیب وارده به قلب طی حملهی قلبی است که میتواند منجر به موارد زیر شود:
آریتمی، ریتم غیرطبیعی قلب: اختلال در هدایت الکتریکی قلب، میتواند منجر به بروز ریتمهای غیرطبیعی قلب شود که در مواردی میتوانند جدی و حتی کشنده باشند.
نارسایی قلبی: حملهی قلبی ممکناست گاهی چنان آسیبی به بافت قلب وارد کند که عضلهی باقیماندهی قلب نتواند خون کافی را به خارج از قلب پمپاژ کند. نارسایی قلبی ممکن است موقت باشد یا در نتیجهی آسیب دائمی و گسترده به قلب، تبدیل به مشکلی مزمن شود .
توقف ناگهانی یا ارست قلبی: گاهی اوقات بدون هیچ هشداری، ممکن است قلب در اثر یک اختلال الکتریکی که موجب آریتمی میشود، از کار بایستد. حملات قلبی خطر توقف ناگهانی قلب را افزایش میدهند؛ مشکلی که بدون درمان فوری میتواند به مرگ فرد بینجامد.
تشخیص حمله قلبی چگونه است؟
به طور ایدهآل پزشک باید طی معاینههای جسمی معمول، به دنبال عوامل خطرسازی که میتوانسته موجب حملهی قلبی در فرد شدهباشد، بگردد. از فرد در مورد علایم بیماری پرسش میشود و فشارخون، نبض و قلب و ریه فرد معاینه شود. ابزارهایی که به تشخیص حمله قلبی کمک عبارتند از:
الکتروکاردیوگرام یا نوارقلب: این مورد اولین آزمایش تشخیص حملهی قلبی است که فعالیت الکتریکی قلب را از طریق الکترودهایی که روی پوست بیمار قرار داده میشود، ثبت میکند. از آنجایی که عضلهی قلب آسیب دیده قادر نیست که امواج الکتریکی را به طور نرمال هدایت کند، نوار قلب بیمار میتواند نشاندهنده بروز حملهی قلبی باشد.
آزمایش های خونی: پس از اینکه قلب در اثر یک حملهی قلبی دچار آسیب میشود، پروتئینهای قلبی خاصی وارد جریان خون میشوند. پزشک نمونهای از خون بیمار را برای بررسی وجود آین آنزیمها مورد بررسی قرار خواهد داد.
اکوکاردیوگرافی: در این روش به کمک امواج صوتی تصویر متحرکی از قلب تهیه میشود. اگر منطقهای از قلب دچار آسیب شده باشد و نتواند خون را بهخوبی پمپاژ کند، بهکمک اکوکاردیوگرام قابل تشخیص خواهدبود.
آنژیوگرافی: یک مایع رنگی از طریق کاتتری که از طریق رگ دست یا پا به عروق قلب می رسد، درون سرخرگهای قلب تزریق میشود. این مادهی رنگی موجب میشود که با استفادهی از اشعه ایکس، سرخرگها قابل مشاهده شوند و اگر مناطقی دچار انسداد باشند، مشخص خواهد شد.
تست ورزش: طی چند روز یا هفته پس از حملهی قلبی، فرد ممکن است یک تست ورزش بدهد تا مشخص شود که چگونه قلب و رگهای خونی او در برابر فشار واکنش نشان میدهند. این تست ممکن است به حالت راهرفتن روی یک تردمیل یا دوچرخهسواری ثابت باشد. روش دیگر تزریق داخل وریدی دارویی است که موجب تحریک قلب میشود، در ادامه فعالیت قلب فرد بیمار مورد بررسی قرار میگیرد.
پیشگیری از حمله قلبی:
هیچگاه برای پیشگیری از حملهی قلبی دیر نیست؛ حتی اگر قبلا فرد قبلا دچار یک حملهی قلبی شدهباشد. راههایی برای پیشگیری از حملهی قلبی وجود دارند:
مصرف دارو: مصرف برخی از داروها میتواند خطر بروز یک حملهی قلبی دیگر را کاهش دهد و باعث عملکرد بهتر قلب آسیبدیده شود. داروهای تجویز شده توسط پزشک باید بهطور مرتب مصرف شوند و بیمار تحت نظارت پزشک قرار گیرد.
عوامل مرتبط با سبک زندگی : داشتن وزن مناسب با یک رژیم غذایی سالم برای قلب، سیگار نکشیدن، ورزش منظم، مدیریت استرس و کنترل شرایطی که میتوانند منجر به حملهی قلبی شوند مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت.
