جوانان باید با نقش آفرینی بهتر، بر روند توسعه ی کشور بیشترتاثیر گذار باشند. انجام پژوهش و تحقیق یکی از عوامل مهم توسعه ی کشورها در دنیای امروز محسوب می شود و دلیل بارز آن بهره وری بیشتر در بخش های اقتصادی جامعه می باشد. برای پیشرفت علمی و آموزشی و حداقل های توسعه یافتگی […]
جوانان باید با نقش آفرینی بهتر، بر روند توسعه ی کشور بیشترتاثیر گذار باشند.
انجام پژوهش و تحقیق یکی از عوامل مهم توسعه ی کشورها در دنیای امروز محسوب می شود و دلیل بارز آن بهره وری بیشتر در بخش های اقتصادی جامعه می باشد. برای پیشرفت علمی و آموزشی و حداقل های توسعه یافتگی در یک سرزمین پژوهش و تحقیق سنگ بنای اولیه به شمار می رود .لذا همواره رابطه ی مستقیمی بین کم و کیف فعالیت های پژوهشی و رشد و توسعه در هر جامعه ای وجود دارد .
تاثیر گذاری بخش تحقیق و پژوهش در امنیت و استقلال کشورها با بهره برداری از سیستم های هوشمند غیر قابل انکاراست . لذا در دنیای معاصر کانون های تحقیقاتی و پژوهشی یکی از مراکز فرهنگی بالنده در هر کشوری محسوب می شوند .
با توجه به اینکه به ازای هر واحد پولی سرمایه گذاری در بخش پژوهش سی واحد سود بدست می آید لزوم پرداختن به این مهم برای ما آشکار می شود .
برای نشان دادن نقش دانش و پژوهش در حل مشکلات جامعه گفت و شنودی داشته ایم با دکترمصطفی بلوکی مدرس دانشگاه و پژوهشگر که تقدیم شما عزیزان می شود .
ضمن تشکر از این که وقت خود را در اختیار خیام نامه قرار دادید، از نگاه شما ریشه مشکلات جامعه ی ما فرهنگی است یا اقتصادی؟
برای پاسخ علمی به این سوال باید گفت ترکیبی از هر دو. ضمنا پارامترهای دیگری هم مثل سیاست و ارزش ها ی حاکم بر جوامع هم نقش آفرینند . برای مثال در جوامع سرمایه داری نظام ارزش ها یک چیز است ( اقتصاد) و در جوامع سوسیالیستی عامل دیگری ( خواسته های جمعی).در جامعه ی ما هم نظام ارزشی، ایدئولوژی و باورهای مذهبی تاثیر گذاراست. لذا می بینید ریشه ی مسائل و مشکلات اجتماعی ترکیبی از عوامل گوناگون است و نمی توان تک بعدی به تحلیل آن پرداخت و پاسخ قطعی و از پیش آماده شده به آن داد . اما من این گونه فکر می کنم که پس از پژوهش و تحقیق است که در صد تاثیر گذاری هر یک از این عوامل را می توان شناسایی کرد وبعد ازآن می توان در صدد رفع موانع برآمد .
جامعه ی ما سال هاست که در پی مفاهیمی چون آزادی و عدالت بوده است و کوشش زیادی در این راه شده است. به نظر شما چقدر در این وادی به موفقیت دست یافته است؟
دو واژه ی آزادی و عدالت مفاهیمی نسبی است لذا در هر جامعه ای برداشت خاصی از این دو واژه می شود. ابتدا باید موقعیت هر جامعه ای را در نظر گرفت و پیشینه ی تاریخی و فرهنگی و تمدن آن را بررسی کرد .در کشور ما هم اگر این مفاهیم را ریشه یابی کنیم به نظر من نسبت به تاریخ گذشته مان پیشرفت زیادی داشته ایم .اما اشکال زمانی پیش می آید که خودمان را با جوامع دیگر مقایسه می کنیم .بنده بازهم عقیده دارم جواب دقیق تر پس از بررسی و پژوهش باید ارائه شود .
جامعه ی ما در نهضت مشروطیت و انقلاب اسلامی سال 57 برای تحقق خواسته ها ی (آزادی – استقلا ل – عدالت وارزش های دینی ) کوشش زیادی کرده است. به نظر شما در صد موفقیت ما در بدست آوردن این خواسته ها چقدر بود ه است ؟
قبلا اشاره شد دربررسی تلاطم های اجتماعی وانقلاب نمی توان درصد ارائه داد، اما اگر راه تحقیق و پژوهش باز شود جواب دقیق تری ارائه می شود . ولی جواب کلی من این است که نسبت به گذشته ی خودمان پیشرفت زیادی داشته ایم . انقلاب مشروطیت با اتحاد بین روحانیت وروشنفکران و یاری مردم به نتایج ملموسی رسید اما در ادامه اختلاف بین انقلابیون نتایج خوبی بدست نیامد .
اگر بخواهیم به دلایل این شکست بپردازیم به چه نتایجی می رسیم ؟
من واژه ی شکست در این خصوص را قبول ندارم بلکه باید گفت مسائل تاریخی احتیاج به بررسی و تحقیق فراوان دارد و من امیدوارم دانشگاه ها و مراکز پژوهشی در این باره کوشش بیشتری از خود نشان دهند و دلایل و راه بردهای حل علمی برای بررسی این برهه از تاریخ کشورمان به مردم ارایه دهند .
چرا در کشورما بهای لازم به فعالیت های تحقیقی – پژوهشی داده نمی شود ؟
این مشکل دو وجه دارد اول رویکرد ضعیف و کم توجهی مسئولان به استفاده از یافته های به روزپژوهشی که صدمات و هزینه های زیادی را برکشور تحمیل کرده است و دوم انتقادی است که به مراکز دانشگاهی و آموزش عالی برمی گردد زیرا که در ایران بخش آموزش بسیار فربه تراز بخش پژوهشی است و متاسفانه سهم آموزش بر سهم پژوهش به شدت پیشی گرفته است .
به نظر می رسد ارتباط دانشگاه ها و مردم عادی ارتباط مواثر و تاثیرگذاری نیست لذا چامعه دچار سرگردانی شده و در پی راه حلی است برای برون رفت از این وضعیت چه باید کرد؟
مردم نیازی نیست که به دانشگاه ها مراجعه کنند فقط باید سیستم آموزشی به سمتی برود که دانشجویان فرآیند درست تحقیق و پژوهش را آموزش ببیند و نتیجه ی تحقیقات را در اختیار جامعه قرار دهند. آن وقت است که مردم عادی هم از نتیجه ی کار آنان سود خواهندبرد و انتخاب درستی خواهند داشت .
نظر شما در باره ی دو مفهوم بدویت و مدنیت چیست ؟
بله این دو واژه هم نسبی است و تعریف ثابت و متقن ندارد آنچه می توان گفت تمدن معمولا نسبت معنی داری با شهر نشینی دارد .تفاوت اساسی در این زمینه به طرز فکر آدم ها برمی گردد در ذهن مدنی انسان ها خود را حاکم برسرنوشت خود می دانند و برای خود حق تعیین سرنوشت قائل اند . اما در ذهنیت بدوی انسان ها خود را محکوم به سرنوشت از قبل تعیین شده می دانند لذا هیچ کوششی برای تغییر در وضعیت موجود نمی کنند .
البته باید یادآوری شود که جوامع امروزی از مرحله ی بدویت گذشته اند .اما بحث نسبت برخوردای جوامع ازمزایای مدنیت هنوز هم مطرح است. تمدن در بستر زمان و تاریخ صورت می گیرد و هرجامعه ظرفیت مخصوص به خود را دارد البته جوامعی مثل جامعه ی ما هم از این قاعده مثتثنی نیست فقط باید با آموزش به مردم و ظرفیت سازی “بستر لازم را برای اجرای حقوق شهروندی و مدنی در جامعه فراهم کرد .
مردم با توجه به معضلات اساسی همچون مشکلات اقتصادی – بحران آب – بیکاری – فساد سیستمی – ناامیدی از آینده و…..چه رویکردی را باید پیش بگیرند ؟
مردم باید بدانند که با استفاده از دانش و تخصص، بسیاری از مشکلات قابل حل است اما حل این مشکلات زمان براست .از طرف دیگر مسئولین هم باید از ظرفیت نیروی انسانی آموزش دیده در کشور حداکثر استفاده را بنمایند وسیستم اداری و بوروکراسی ما باید چابک سازی شده و از طریق حذف موارد غیر ضروری سرعت حرکت جامعه را افزایش دهند .
با توجه به تجربه ی سی ساله شما در مراکز آموزش عالی کمبودهای آن را در چه چیز هایی می بینید ؟
دو نکته از نظر من از اولویت برخوردار است اول نداشتن پشتوانه ی مطالعات علمی کافی – دوم عدم توجه به سرمایه های فکری و انسانی در مراکز آموزشی نکته ی بعدی نیز ضرورت شرکت دانشگاهیان و اقشار فرهیخته در فرآیند تصمیم گیری های مهم در سطح کشور است .
در خاتمه چه توصیه ای به جوانان آینده ساز کشور دارید ؟
نسل جوان ما باید انگیزه ی کار گروهی و شرکت در فعالیت های اجتماعی را در خود تقویت کرده و باید بدانند که آینده ی جامعه ی ما متعلق به آنان است .لذا جوانان نقش بسیار اساسی وارزنده در پیشبرد اهداف توسعه ی اقتصادی وفرهنگی درجامعه دارند. و باید با نقش آفرینی خود بر روند توسعه ی اقتصادی وفرهنگی در کشور تاثیر گذار باشند.
