پارچ باستانی نیشابور در نیویورک
پارچ باستانی نیشابور در نیویورک

مریم عارفی پور- هنر سفالگری، یکی از هنرهای دیرینه ی ایرانیان است.  به نحوی که می توان آن را مهم ترین و گسترده ترین هنر و ساخته ی دست بشر دانست. با این حال، در دهه های گذشته، توجه زیادی به این بخش از هنر بشر نمی شد و یافته های سفالی مورد توجه نبود. […]

مریم عارفی پور- هنر سفالگری، یکی از هنرهای دیرینه ی ایرانیان است.  به نحوی که می توان آن را مهم ترین و گسترده ترین هنر و ساخته ی دست بشر دانست. با این حال، در دهه های گذشته، توجه زیادی به این بخش از هنر بشر نمی شد و یافته های سفالی مورد توجه نبود.

در زمان جنگ جهانی دوم توجه موزه متروپولیتن به این بخش از تاریخ بشر جلب شد و در حفاری های گسترده که در نیشابور انجام داد، توانست یافته های سفالی بی نظیری را در مهد سفال ایران، یعنی نیشابور کشف کند. به این دلیل اکثر سفال های دوره ی اسلامی نیشابور در این موزه نگهداری و نمایش داده می شود.

یکی ازسفالینه های موجود در موزه ی متروپولیتن پارچ حیوانی شکل است که مربوط به قرن 9 و 10 میلادی و 3 و 4 شمسی است. این اثر باستانی در سال 1937 میلادی در حفاری های صورت گرفته در تپه ی باستانی سبزپوشان، واقع در شهر کهن نیشابور به دست آمده است. ارتفاع آن 27.6 سانتی متر است و در گالری 452 موزه متروپولیتن نیویورک نمایش داده می شود. این پارچ تنها نمونه ی شناخته شده سفالی با سر موش شکل  است و پوشش لعابی زرد نخودی دارد اما استفاده از اشکال حیوانی متنوع برای ساخت ظروف فلزی و سفالی در این دوره رواج داشته است.

طراحی روی بدنه ی این پارچ پرندگان شبیه به طاووس است که بر روی لعاب زرد رنگ طراحی شده است. همچنین طرح های پراکنده ی دیگری نیز بر روی این پارچ سفالی دیده می شود. لعاب به کار رفته در آن شامل رنگ های سبز، زرد، نخودی، مشکی و قرمز است.

همانگونه که تصویر این پارچ سفالی نشان می دهد، این اثر مورد مرمت قرار گرفته و تکه های شکسته آن ترمیم شده اند.

گفتنی است تپه تاریخی سبز پوشان در منطقه باستانی شهر کهن نیشابور واقع شده که تمامی این محوطه به شماره ۲۸۶۹ در مورخ ۱۶آبان سال ۷۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

منبع: سایت رسمی موزه ی متروپولیتن