نادر اسدی کارشناس ارشد روان شناسی و مدرس آموزش خانواده با ظهور وسایل ارتباط جمعی و به تبع آن گسترش فضای مجازی ، نه تنها نوجوانان و جوانان بلکه خانواده ها نیز با ورود به شبکه های مجازی زمام امور را از دست داده و از تربیت فرزندان خود غافل مانده اند . والدینی که […]
نادر اسدی
کارشناس ارشد روان شناسی و مدرس آموزش خانواده
با ظهور وسایل ارتباط جمعی و به تبع آن گسترش فضای مجازی ، نه تنها نوجوانان و جوانان بلکه خانواده ها نیز با ورود به شبکه های مجازی زمام امور را از دست داده و از تربیت فرزندان خود غافل مانده اند . والدینی که باید جهت تربیت فرزندان خود وقت بگذارند وبا آنان به بازی و گفت و شنودهای خانوادگی بپردازند، تا پاسی از شب وقت گرانبهای خود را صرف شبکه های مجازی می کنند وفرزندان خود را بدون توجه به نیازهای عاطفی آنان ناخواسته به مسلخ می فرستند .
اعتیاد به موبایل و شبکه های اجتماعی در بلند مدت می تواند کاهش حافظه، از دست دادن انگیزه و اختلال در روابط اجتماعی را به دنبال داشته باشد. لذا مدیریت زمانی که صرف استفاده از موبایل و ورود به شبکه های مجازی می شود بسیار مهم است که به اندازه معقول باشد و به صورت اعتیاد در نیاید.
در تعریف اعتیاد باید گفت: هرگاه فرد در استفاده از چیزی زیاده روی کرده، برای او تبدیل به یک عادت شود و بدون توجه به مشکلات و مسائل ضروری زندگی به آن کارادامه داده و بخش عمده ای از وقت خود را به آن اختصاص دهد و حتی باوجود فشارها و استرس هایی که به او وارد می کند، نتواند از آن رهایی یابد، درواقع فرد معتاد شده است.
اعتیاد به موبایل و فضای مجازی هم به همین شکل است و می تواند تمام مسائل اصلی و ضروریات زندگی یک فرد را تحت الشعاع خود قرار دهد به گونه ای که از بسیاری از وظایف اصلی زندگی خود بازمی ماند. یک مادر در قبال فرزند پروری و همسرداری خود و وظایفی که در این زمینه دارد و فرزندان هم از وظیفه اصلی خود یعنی درس خواندن باز می مانند.
یکی از معضلات اصلی اعتیاد به موبایل و شبکه های اجتماعی بی خوابی می باشد . لذا افرادی که مدام و تا نیمه های شب سرگرم استفاده از موبایل و شبکه های اجتماعی هستند و به پرسه زنی در فضای مجازی می پردازند، دچاربی خوابی و به تبع آن خستگی، اضطراب و افسردگی می شوند.
مدیریت استفاده از موبایل و شبکه های اجتماعی بویژه مدیریت زمان مهمترین راهکار جلوگیری از آسیب های اعتیاد به فضای مجازی است . اولا خود بزرگسالان باید این فرآیند را مدیریت کنند. چون خیلی از بزرگسالان هم به نوعی خود درگیر اعتیاد به فضای مجازی هستند. بنابراین تا بزرگسالان نتوانند اعتیاد خود را کنار بگذارند برای فرزندانشان هم نمی توانند کار مثبتی انجام دهند.
درخصوص پیامدهای افراط در استفاده از موبایل به طور خلاصه می توان افسردگی، اضطراب، بی خوابی و خستگی مفرط را از پیامدهای اعتیاد به موبایل دانست که درنهایت همه اینها منجر به افت کارکردها و عملکردهای اساسی زندگی فرد خواهد شد.این اعتیاد همچنین آشفتگی هایی در خانواده ایجاد کرده و ارتباط بین افراد خانواده را کاهش می دهد.
نظارت والدین و اعمال محدودیت بر استفاده کودکان و نوجوانان از فضای مجازی
در شبکه های اجتماعی مجازی همه نوع اطلاعات وارد می شود، لذا نظارت والدین برفعالیت فرزندان بیش از پیش تاکید می گردد و ممکن است فرزند ما با هرسنی تمام آن اطلاعات را ببیند. خانواده ها باید زمان و نحوه دسترسی فرزندان خود را مدیریت کرده و آموزش های لازم را به کودکان و نوجوانان خود بدهند.
لازمه این آگاهی بخشی به فرزندان این است که ابتدا خود والدین آموزش ببیند. درواقع محتواهای سودمند بسیاری هم در این شبکه ها وجود دارد و نباید مانع دسترسی کودکان به فضای مجازی شد، فقط لازم است زمان ها و محتواهای خاصی را انتخاب کرده و محدودیت هایی را در این زمینه وضع کنند.
در آموزش های مبتنی بر یک ارتباط واقعی، با توجه به سن، شرایط و موقعیت هر فرد محتواها تعیین می شوند، اما در فضای مجازی امکان دسترسی به همه نوع مطالب و محتوایی وجود دارد که بعضی از آنها اصلا ارتباطی با سن فرزند ما ندارد.
متاسفانه کودکان در فضای مجازی به اطلاعاتی دسترسی دارند و چیزهایی را تجربه می کنند که نباید الان یاد بگیرند و این موجب به انحراف کشیده شدن کودکان می شود.
کودکان توانایی تشخیص ندارند و نمی توانند بین اطلاعات ضروری و غیر ضروری تمییز دهند. بنابراین ممکن است درفضای مجازی پاسخ برخی از سوالات خود را به غلط دریافت کنند. بویژه درمورد مسائل غریزی که ممکن است به سرعت به سمت آن بروند. بدون این که بدانند در بلند مدت آسیب های جدی برای آنها به همراه دارد.
طلاق عاطفی نتیجه اعتیاد به شبکه های اجتماعی
طلاق عاطفی به عنوان یکی از پیامدهای اعتیاد به شبکه های اجتماعی می باشد. درمورد افرادی که آمادگی و زمینه یک طلاق عاطفی را بصورت بالقوه دارند، اعتیاد به موبایل یک عامل بالفعل کننده خواهد بود. درواقع این افراد به دلیل برقراری ارتباط با دوستان مجازی، احساس نیاز به طرف واقعی خود یعنی همسر را به تدریج از دست خواهند داد.
در این رابطه به برداشت اشتباه زوجین از ارتباطات مجازی خود باید اشاره کرد زمانی که ارتباط بین زوجین کاهش یافته و آنها به دوستان جدیدی گرایش می یابند، دچار این برداشت اشتباه شده که حرفهای دروغینی که در فضای مجازی گفته می شود واقعیت دارد و از خود می پرسند که چرا همسرم چنین توجهی را نسبت به من ندارد و از همین جاست که مشکلات عاطفی بین زوجین آغاز و آسیب های جدی برای ادامه زندگی آنها به دنبال دارد.
فضای مجازی روابط جنسی زوجین را به مخاطره می اندازد
اعتیاد به موبایل و شبکه های اجتماعی منجر به بروز اختلالات جنسی در افراد می شود، این ارتباطات مجازی هم می تواند تمایلات جنسی فرد را افزایش داده و تنوع طلبی جنسی ایجاد کند و هم گاهی تمایل جنسی فرد را حتی نسبت به همسرش بطور کلی از بین ببرد.
در برخی موارد ممکن است فرد به دلیل پایبندی به مسائل اخلاقی، با دیگران رابطه جنسی برقرار نکند ولی به خاطر مکالمات زیاد در فضای مجازی و خستگی ناشی از آن از نظر جنسی کاملا تمایل خود را از دست می دهد. درواقع همان تمایل جنسی حداقلی و یا طبیعی ای هم که داشت ممکن است درنتیجه این روابط از بین رفته و رابطه شرعی با همسر خود را هم از دست بدهد.
